Kar-Orhan Pamuk’tan “Ama”sı Bol, Şahane Bir Roman

Orhan Pamuk’un Kar romanı son zamanlarda okuduğum en güzel romanlardan biriydi; AMA…

Şair Kerim Alakuşoğlu, isminden pek fazla hazzetmediğinden, isim ve soyadının baş harflerinden oluşan Ka lakabını adını kullanır.

Ka genç kadınların intiharlarını araştırmak üzere Kars’a gider. Burada acayip olaylar beklemektedir onu. Başörtüsü taktığı için üniversiteye alınmayan kız öğrenciler, İmam Hatiplileri örgütleyen şeriatçı örgütler, vilayetin birçok yerinde faaliyette bulunan PKK ve hepsine karşı hukuki, daha da ziyade hukuk dışı mücadele yürüten askerler, polis, istihbarat elemanları… Türkiye’nin son elli yılında değişmeyen gündemi yani…

KAR son derece akıcı AMA bir o kadar hayal gücü sınırlarını zorlayan bir roman. Kar yolları kapamıştır. Kentteki derin devlet bir yerel “darbe” yapar. Acayip bir darbe. Bir tiyatro gösterisinde, salonda bulunanların üzerine ateş açılır. Gelişen olaylar neticesinde İmam Hatip yatakhanesinin de dâhil olduğu birçok yer ve ev basılır, 29 kişi öldürülür, gözaltına alınanlara işkenceler yapılır…

Bir şeriatçıya aşık olan abla ve kız kardeş. Ya da iki kız kardeşi birden idare eden bir şeriatçı. Kız kardeşlerden küçük olanına tutkun İmam Hatipli gençler; büyüğü için çekişen roman kahramanı, Refah Partisi belediye başkan adayı, yeraltındaki şeriatçı, yazarın ta kendisi. Off! Hayal gücü iyi AMA bu kadar abartI fazla kaçmadı mı?

Kentteki derin devlet. Derin devletin daha da derininde olan karanlık tipler… Derin devleti idare eden bir aktör… Aktörün, kadın oyuncunun rol icabı ona doğrultacağı ve tetiğini çekeceği silahı kasten dolu bırakması… Hadi silah bir kere ateşlendi, art arda ateşe ve akan kana rağmen bu tezgâha uyanmayan aktrist… Off! Hayal gücü sınırı filan kalmadı.

Orhan Pamuk çok güzel yazıyor AMA o kadar ayrıntıya giriyor ki… Mesela bir romanında roman kahramanlarının izlediği filmi bile uzun uzun anlatmıştı, varın gerisini siz tahmin edin. Bu teferruat okurun ilgisini çekiyorsa ne âlâ, kitap alıp götürüyor. AMA okur bu kadar ayrıntıdan sıkıldıysa, kitabın kapağını bir daha açmıyor…

KAR’ın bir başka özelliği, yazarın açıklamasına göre 12 Eylül döneminde tasarlanmış olması AMA dönemin baskıcı özelliğinden dolayı ta 2001’e kadar ertelenmesi.

Neden 2001?

12 Eylül’ün ürkütücü etkisi 21 sene devam ettiğinden mi, yoksa 2001’de muhafazakâr bir partinin iktidara geleceğinin anlaşılmasından mı? Romanda başörtüsü mücadelesi veren kızlar çoğunlukla olumlu öykülerin kahramanı olunca, insan ister istemez yazarın ince hesaplarından işkilleniyor.

Öyle ya da böyle… Kar çok iyi bir roman…