Kazım Karabekir: Hayatım!...

Yakın Tarihimizin ve Kurtuluş Harbimizin en önemli simalarından biridir Kazım Karabekir Paşa..

Osmanlı'nın inkiraz yıllarında dünya'ya gelmiş, gözlerinin önünde çökmekte olan koca imparatorluğun acısı ve kaygısı altında ezilmiş insanlardan biri..

Büyük Coğrafyamızın her köşesinde, bir asker olarak görev yapıp, gittikçe hızlanan "çöküşe" karşı, çareler arama çabasına düşmüş bir nesil temsilcisi..

Osmanlı'nın dışardan emperyalist abanmasıyla, içerden buna dayanacak dinamiklerini kaybetmiş olmasıyla, iskeletinin çatırdağı dönemlerde, bunu duyan kulaklardan birisi..

Kazım Karabekir(1882-1948)"in hayatı tam da bu netameli dönemlere denk geliyor.

YKY'ından çıkan "Hayatım" adlı eserinin önsözünde Karabekir Paşa şöyle diyor: "Herkesin hayatı, mükemmel bir tarih parçasıdır...Şahsın önemine göre, böyle bir kitap bütün vatan evlatlarının da istifade edebileceği hakiki bir rehber olabilir....Medeni alemde bu yapılıyor.Bu aleme girdiğini iddia edenler de bunu yapmalıdırlar."

Daha Rüştiye yıllardından başlayarak günlük tutuyor Kazım Karabekir. Bu günlüklerde Onun kendi aile hayatından, o dönemin eğitim şartlarına, istibdat idaresinin yanlışlarından, sosyal ve toplumsal hayatımızın dokusundaki zedelenmelere Osmanlının son dönemine ait her şey var.

İstanbul'dan Vana', ordan Mekke'ye uzanan zorluklarla dolu bir hayat öyküsü..Sürekli vatan kaygısıyla içiçe geçmiş bir yaşam Kazım Karabekir'inki..

Gönüllü olarak girdiği askerlik mesleğinde dikkate değer başarılar..Osmanlı coğrafyasının en doğusundan en batısına, ülkenin selameti için adanmış bir hayat..

Nihayet, Kurtuluş Harbinde, belki de bu mücadelerinin "kırılma noktasında" en önemli kararı vermekle, harbin gerçek bir "kurtuluş" olmasının önünü açan adam: Erzurumda Doğu Ordusu Komutanı iken, görevinden azledilmiş olarak Erzuruma gelen Mustafa Kemal'e, kendisine tutuklama emri verilmiş olmasına rağmen, "ben, subaylarım ve erlerim emrinizdeyiz!" diyerek yola devamını sağlayan adam Merhum Karabekir Paşa..

"Hayatım" adlı eserde Karabekir Paşa; çocukluğundan başlayarak, okul hayatı, subay oluşu ve nihayet Batı cephesinde, Rum, Bulgar ve Yunan komitacılarıyla yaptığı etkin mücadeleye kadar olan kısmını anlatmış.

Osmanlı'nın hem dışardan, hem içerden uğradığı "ihanetler, zaafiyetler, hatalar" Karabekir'in bakış açısından ortaya serilmiş bu eserde.

Daha sonraki dönemleri "Kurtuluş Harbimiz" adlı hacimli eserinde ele alıyor. Ancak, o eseri anlamak için, bu eserin okunması şart bence..

Kitapla ilgili yazıyı şu ilginç alıntıyla bitireyim: Kazım Karabekir, "Kütüphanelerimiz, Kıraathanelerimiz" altbaşlıklı bölümde (s.185) Kütüphanelerimizin durumun anlattıktan sonra şöyle ilave ediyor: "..Fakata bahçemsi yerinde büyük bir ocak var, bu meraklı bir şey. Fazla kitapları yakmak içinmiş.İnsanlar gibi kitaplar da jurnal olunuyor ve insanlar gibi onlar da mahvediliyormuş..Kitap yakmak...!!!"

İstibdat'ın bu halini eleştirirken bir de dipnot düşmüş Karabekir Paşa..Bu dipnot anektod'un kendinden daha ilginç, aynen yazıyorum: "Cumhuriyet devrinde bu felaketin benim eserlerimin başına geleceğini o zaman bilmiş olsaydım bilmem ne hislerle başım dönerdi. Oh! 1933 senesinde 'İstiklal Harbimizin Esasları' namındaki eserimi hükümet yaktı. Üç bin nüshaydı."

Demek ki, zihniyet "demokrat ve özgürlükçü" olmadıkça yönetim sisteminin Padişahlık veya Cumhuriyet olması pek de bir şey değiştirmiyor.

Karabekir Paşa'nın, İzmir Süikastı'na katıldığı gerekçesiyle yargılandığını ve bu yargılama sonunda kelleyi zor kurtardığını da unutmayalım..

Bugünümüzü değerlendirmek, geleceğimizi yönlendirmek adına geçmişimizi iyi bilmek gerekiyor..Bunun en doğal ve doğru yolu da o günleri bizzat yaşamış insanların "hayat hikayelerini" kendi kalemlerinden okumaktır.

Eserin künyesi:
Kazım Karaberik, Hayatım.
Yapı Kredi Yayınları, 1.Baskı: İstanbul, Aralık 2008
298 Sayfa.