- Kategori
- Psikoloji
Kendinize daha yakından bakmak ister misiniz?
Kişiliğimizi keşif yolculuğunda bir sınıflandırma yönteminden bahsetmek istiyorum.
Carl Gustav Jung'un 1926'da insanların iki temel zihinsel özelliği olduğunu iddia eder: Algılama ve yargılama. Bazı insanlarda algılama, yani bilgi alma daha baskın bir özellikken, bazılarında ise bilgiyi kullanıp bir sonuca varma özelliği baskındır. Bu düşünce ile yola çıkan Isabel Myers ve Katharine Cook Briggs Myers-Briggs Type Indicator (MBTI) adlı kişilik envanterini oluştururlar. İnsanın enerjisini kullanmaktaki seçimleri, bilgiye ulaşmada kullandığı yöntemler, bilgiyi işlediği yöntemler baz alınır. Bu her biri sihirli lego parçaları her birleşiminde farklı bir insan karakteri ortaya çıkıyor ve 16 farklı kişilik tipinden hangisi olduğunuzu belirleyebiliyorsunuz.
Bazı özelliklerin her ikisini taşıyor olabilirsiniz, ancak bu her iki elinizle de yazı yazabileceğiniz gerçeğinin bir yansıması sadece. Bir elinizle daha kolay ve düşünme gerektirmeden, içten gelen bir hissedimle yazarken, diğer elinizle ancak konsantre olduğunuzda, bilincinizi açık tutmaya çalışarak ve kendinizi zorlayarak yazarsınız.
Ve bu dört temel üzerine kurulu sekiz özellik:
1. Dışa dönük - İçe dönük ( Extravert (E) - Introvert(I) ) : Enerjinizi nasıl kullandığınız ile ilgilidir. Dışarda insanlarla ya da aktiviteler mi, iç dünyanızla mı paylaşmayı seversiniz?
Dışa dönük insanlar, çevrelerinde olan olaylarla ilgilenen; rahat ve konuşkan; kendi fikirlerini diğerlerininki ile karşılaştıran; hareketi seven; kolaylıkla yeni arkadaşlıklar kuran ve yeni sosyal gruplara adapte olabilen; düşündüklerini söyleyen; yeni insanlarla tanımayı seven; istemediği arkadaşlıklarını kolaylıkla bitirebilen kişilerdir.
İçe dönük insanlar ise kendi düşüncelerini ve hisleri ile daha çok ilgilenen; yalnız kalmayı seven; düşünceli, sessiz, soğuk görünüşlü; yeni arkadaş edinmeyen; yeni kontaklar kurarken zorluk çeken; konsantrasyonu ve sessizliği seven; beklenmedik ziyaretleri sevmeyen ve beklenmedik ziyaretler yapmayan; tek başına daha verimli çalışan kişilerdir.
2. İçgüdüsel - Duyumsayan (Intuition (N) - Sensing (S) ) :
Sizin için algılamada kendi yöntemleriniz (görme, duyma, işitme, tatma, dokunma) mı, iç dünya gözlemleriniz mi daha önemlidir? İçgüdüsel kişiler kendi dünyalarında yaşamayı seven, endişeli iken, duyumsayan kişiler, somut şeylere önem vere ve kendini kolaylıkla üzmeyen kişilerdir.
İçgüdüsel kişiler çoğunlukla geçmişte ya da gelecekte yaşayan; anı yaşamaktansa gelecek hakkında endişeleri olan; yeni ve alışılmadık şeyleri çok seven; rutin ve monotonluğu sevmeyen; pratikten teorileri seven; çoğunlukla kuşkuları olan kişilerdir.
Duyumsayan kişiler ise çevresindeki herkesi fark eden, her şeyi hisseden; içinde bulunduğu anı, yeri yaşayan; kolaylıkla yeni durumlara adapte olabilen; fiziksel hissedimleri baz alan zevkleri seven; pratik ve aktif; gerçekçi, mantıklı ve kendinden emin kişilerdir.
3. Düşünen - Hisseden (Thinking (T) - Feeling (F) ) : Kararlarınız verirken, düşünceleriniz mi hislerini daha etkin bir rol alır?
Düşünen kişiler, sistemler, algoritmalar, modellerle ilgilenen; herşeyin mantıksal analizi yapmaya ihtiyaç duyan; nispeten soğuk ve duygusuz; düşünceleri ile olayları doğru ya da yanlış diye yargılayan; hisleri hakkında konuşmakta zorluk çeken; tartışmaları sonlandırmayı sevmeyen kişilerdir.
Hisseden kişiler, insanlarla ve onların duyguları ile ilgilenen; kolaylıkla o anki ruhsal durumunu karşısındaki yansıtan; aşka ve tutkuya çok önem veren; olayları etik açından iyi ya da kötü diye değerlendiren; duygusal ve fiziksel etkileşimlerden hoşlanan; genelde insanları mutlu etmek için iltifat eden kişilerdir.
4. Yargılayan - Algılayan (Judging (J) - Perceiving (P) ) : Hayatınızı planlar kurarak ve bunları organize ederek, planlarınıza sıkı sıkıya bağlı mı yaşarsınız, düşünmenin gereksiz olduğunu düşünür, yaşayalım ve görelim mi dersiniz?
Yargılayan insanlar, cevaplanmamış soruları sevmezler; bir işe başlarken öncelikle plan yapar ve bir an önce bitirmeye çalışan; çalışmalarına istikrarlı olarak devam eder; kurallara uyan ve disiplini seven kişilerdir.
Algılayan insanlar bir durum karşısında anında aksiyon alırlar; bir işi tam olarak bitirmeden birden çok başka işe başlayabilir; kurallardansa, özgürlüğü tercih eden; meraklı ve hayata yeni gözlüklerle bakmaya başarabilen, ruhsal durumuna göre verimi değişebilen; genellikle hazırlıksız aksiyon alan kişilerdir.
Bu dört özellik birleşir ve sizin kişilik tipinizi belirler: Dışa Dönük (E) , İçgüdüsel(N) , Düşünen (T) , Yargılayan(J) bir insanın tipi : ENTj.
Hangi işte başarılı/mutlu olacağınızı tespit etmek için, ikili ilişlerde ne kadar uyumlu bir çift olduğunuzu tespit etmek için kullanılan yöntemlerden sadece bir tanesi ama - bilgim dahilinde - en yaygın olarak kullanını anlatmaya çalıştım.
Elbette kişilik doğarken belirlenemez ve kalıcı değildir. Genç yaşta kişiliğin gelişimi, dış faktörlerin etkileri, çevrenizin beklentileri, örnek aldığımız modelleri kişiliğimizle bütünleştirme sürecinin devam ediyor olması gibi etkenlerle ile zamanla değişime uğrar. Sonuçta göründüğümüz gibi olmak ya da olduğunuz gibi görünmek sizin elinizde.