Komşularımız alglerden biyoyakıt üretimi için el ele verirken!

Biyoyakıt elde etmeye yönelik  olarak sürdürülen bilimsel ve endüstriyel çalışmalar “Biyoyakıtlar Artık Yosunlardan“  başlığı ile “http://blog.milliyet.com.tr/gidakrizivebilim” köşesinde detaylandırılmıştı. Gerçekten de biyoyakıt elde etme amacıyla açılan ALG işletme sayısı 2011 yılında 200’ü aşmış olması ilgi çekicidir. Özellikle ticari uçaklarda yapılan denemelerin başarısı, birçok yatırımcıyı bu sektöre çekmiştir. Şüphesiz burada G-20’lerin biyoyakıt endüstrisinin öne çıktığı ülkelere, desteklerin kaldırılması doğrultusunda yaptığı çağrının da etkisi olacak ve bu sayı daha da artacaktır. ABD’nin söz konusu çağrıya olumlu yaklaşımı bu savı doğrulamaktadır.  Özellikle var olan kaynaklara dokunmadan, çevre dostu enerjiyi sağlayabilen algler, ne ilave üretim alana, ne tatlı suya ve ne de üretimde gerekli gübre – ilaç girdilerine fazlaca gereksinim duymayan bu biyoyakıt kaynağıdır. Alglerin başta ilaç ve fonksiyonel besin endüstrisinin hammaddesi olarak yüzyıllardır kullanıldığı da bir gerçek.

Petrol fiyatlarındaki artışlar, stokların sınırlılığı, çevreye olumsuz etkileri nedeniyle biyoyakıtlar öne çıkmıştır. Gerek şeker kamışı, mısır, buğday ve diğer tahıllardan elde edilen ETANOL’ün benzinle karışımı biyobenzin ve gerekse kolza ve benzeri yağ bitkilerinden elde edilen yağın dizelle karışımı biyodizel üretimi bitkiye dayalıdır. Oluşumları milyarlarca yıla dayalı algler çok geniş bir biyoçeşitliliğe sahiptir. Bu çeşitlilik içinde; hızlı üreyen, biyoyakıt üretimine uygun olan bir türün yakalanması da doğaldır. Son yıllarda bu konuda yapılan yoğun araştırmalar ticari açıdan meyvelerini vermiştir. Amaca uygun bir tesisin kurulması için binlerce tür arasından, gelişme hızı ve yağ oranı açısından en uygun genotiplerlerin belirlenmesi ile yola çıkılmış olması gerekir. Dünya alg koleksiyonunda bulunan binlerce genotipin tümünün söz konusu amaca uygun olduğu tabii ki söylenemez.

Alglerin biyoyakıt hammaddesi olarak kullanımı hemen hemen her ülkede önce araştırma konusu yapılmış ve sonra da yatırıma dönüştürülmüştür. Bu bağlamda Akdeniz komşularımızdan Güney Kıbrıs, Yunanistan, İtalya, Malta, Lübnan ve Mısır’dan 12 kuruluş bir araya gelerek 12 milyar Euro bütçeli ENPI (Avrupa Komşuluk ve Partnerliği Geliştirme Projesi) söz konusu amaç için bir konsorsiyum oluşturdular. Kıbrıs Tarımsal Araştırma Enstitüsünün liderliğinde geliştirilen bu proje AB’nin “küresel ısınma ve enerji” stratejisi çerçevesinde desteklenmektedir.  Tatlı ve tuzlu sularda bulunan alglerden elde edilecek örneklerle yola çıkılarak, en uygun genotip teşhisi, en uygun yetiştirme ortamı ve en uygun işleme yöntemlerinin belirlenecek ve biyoyakıt üretimine başlanacaktır.

Olayın ülkemizi ilgilendiren detayı 7 ocak2012 tarihli “http://blog.milliyet.com.tr/ gidakrizivebilim” blogunda “Türkiye Yeşil Yakıtlarda Yanlış Ata Mı Oynuyor!” başlığı ile ele alınmıştı. Bu konuda Türkiye’de neler yapılabilir? Ege Üniversitesi çalışmaları ile bir alg türü,”Spirula” nın ticarileştirildiği gerçeğinden hareketle, amaca uygun fizyolojik, biyolojik ve moleküler karakterizasyonla yola çıkarak yoğun araştırmalara yönlenilebilir. Bilindiği gibi şu sırada ABD’de üstünde en çok çalışılan alg materyali Suudi Arabistan çöllerinde Hint asıllı bir Texas Üniversitesi doktora öğrencisi tarafından toplanmıştır. Bu tür çalışmalara yerli petrol şirketlerinin destek verecekleri beklenmektedir. Algler konusunda Fen Fakültelerimizin Biyoloji Bölümlerinde çok sayıda uzmanın var olduğu da bir gerçektir. Ülkemiz coğrafyasında kayıtlı ve kayıtsız tüm alg örneklerinin amaca uygun fizyolojik, biyolojik ve moleküler karakterizasyonun yapılacağı güdümlü projelere hız vermenin en uygun zamanı. Hele TÜBİTAK – Teydep’in 1007 sayılı sanayi - üniversite işbirliği projelerinin işin destek kapılarını ardına kadar açtığı günümüzde!

Nazimi Açıkgöz