Kriz gerçekten bitiyor mu?

Çok uzun bir zamandan beri ülkemiz için özellikle sanayi sektöründen iyi haberler gelmiyordu. Nasıl güzel haber gelebilir ki! Malum kriz her tarafı bir sarmaşık gibi kapatmış. Küresel krizin etkilerini takip etmek için en iyi gösterge her zaman sanayideki üretim rakamlarıdır.

EN ÇOK ETKİLENEN SEKTÖRLER

Kriz etkisini kaybetmiş gibi görünse de hızlı bir biçimde bu krizi atlatmak zor. Hatta dibe vurmuş olsa bile sonuçta dipten çıkmak her zaman dibe inmekten daha güçtür ve sıkı bir efor gerektirir. Özellikle sanayi ve sanayi alt sektörlerinde durum böyle. Bunun yanında son günlerdeki rakamlar yinede ekonomik düzelme ve iyimserliğin artarak devam ettiğini gösteriyor. Sanayi üretimi endeksindeki 12 aylık verilerde bir önceki yıla göre, toplam yüzde 18.5 olan düşüş var. Bu düşüşün 2, 1 puanlık bölümü tekstilde, 2, 2 puanlık bölümü metal sanayiinde, 2.7 puanlık bölümü makine ve yan sanayi imalatında, 6.3 puanlık bölümü otomotivde, geri kalanı ise diğer kalemlerde oluşmuş.
Krizin başlangıcından bu yana sanayi üretimindeki düşüşe alt sektörlerin katkısı da zaman içinde değişmiş. Krizin başlarında tekstil üretimi sanayi üretimindeki düşüşe büyük katkı yapmış mesela. Otomotivin Kasım 2008'den sonra hızlı daralması sanayi üretimindeki düşüşe etkisi yine çok fazla, ama toparlanma sırasında ise istikrarlı bir çıkışı mevcut otomotivin.

ÖZEL TÜKETİMİN CANLANMASI YETERSİZ
Küçülmenin başlıca sorumlusu üç kritik sektör bana göre. Finans, tekstil, otomotiv. Bunlardan Türkiye için en dikkat çekici olanı otomotiv ihracatındaki düşüş. Vergilerdeki indirimlerle iç piyasa canlansa bile yinede dar boğazdan kısa vadede kurtulmak mümkün görünmüyor. İhracat artamadan elbette.
Vergi indirimleri sonrası artış gösteren iç piyasadaki satışlara karşılık, ihracattaki büyük düşüşler toplam üretimi dengelemekte yetersiz kaldı. Kasım-Aralık 2008 döneminde yurtiçi toplam satışlarda yıllık yüzde 58'e varan düşüşler, bu yılın başından beri istikrarlı bir toparlanma içinde ve 2009 Nisan'ı, 2008'e kıyasla %1 bile olsa bir artış var.
Sonuca baktığımız zaman toplam sanayi üretiminin kısa vadede kriz öncesi duruma gelmesi, ihracattaki artışa bağlı olsada daha çok zaman alacak.