Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 
 

Dr Bekir Tamer Gökalp

http://blog.milliyet.com.tr/tamerii

27 Ağustos '09

 
Kategori
Ekonomi - Finans
 

Faiz indirimleri ve ekonomik sarmal

2008 yılının dördüncü çeyreğinde dünya ekonomisini saran küresel kriz, merkez bankalarının para politikasında önemli değişikliklere neden olmuştur. Başta Amerikan Merkez Bankası olmak üzere daha dikkatli bir para politikasına yönelmişlerdir. En belirgin politikalardan biri faiz indirimidir. Buradaki amaç borçlanma maliyetini azaltarak ekonomiye hareket getirmektir.

Merkez Bankalarının temel işlevi fiyat istikrarını korumaktır. Yani enflasyonla mücadeledir. Bunun için faiz oranları günün koşullarına göre yükseltilebilir veya düşürülebilir. Piyasada belirli şartlar oluşmadan yapılan faiz değişiklikleri ters etki yapabilir. Koşullar oluşmadan yapılan faiz indirimi enflasyon artışına sebep olabilir. Faiz indirimiyle en çok korkulan sonuç enflasyonun artışı ve dolarizasyon dur.

Para Piyasası Kurulu’nun 28 Agustos 2009 tarihli toplantısında son dönemde açıklanan veriler iktisadi faaliyetteki toparlanmanın yavaş ve kademeli olacağına işaret etmektedir. Dış talebin zayıf seyri, yurtiçi yatırım talebinin gerilemesi ve istihdam seviyesinin azlığı gözlenmiş ve bu veriler çerçevesinde enflasyonun bir müddet daha düşük seviyesini koruyacağı öngörülmüştür. Bu öngörü neticesinde de MB borçlanma faiz oranları 0, 5 puan düşürerek yüzde 8, 25’den 7, 75’e, borç verme faiz oranı ise yüzde 10, 75’ten yüzde 10, 25’e indirmiştir. Dolayısıyla TCMB ’da Kasım 2008 tarihinden bu güne toplam 9 puanlık bir faiz indirimi yapmıştır.

Faiz indirimleri ile hedeflenen birçok makroekonomik hedef mevcuttur. Bunlardan ilki yerel para birimiyle borçlanmanın daha cazip hale gelmesidir. Kredi maliyetlerinin düşmesi ve daha ucuza borçlanmak üretim ve yatırım harcamalarını artırır. Tasarruf sahipleri mevcut yatırımlarını reel sektöre kaydırabilirler. Üretim artar. Dolayısıyla istihdam seviyesi artar. İstihdam seviyesinin artışı tüketim harcamalarının artışıyla ekonomiye geri döner. Bunların sonunda da ekonomik canlanma talep artışı şeklinde kendini gösterebilir bu durumda enflasyon artışını beraberinde getirebilir. Faiz indiriminin diğer bir enflasyon yaratabilecek etkisi de döviz fiyatlarının yükselmesi ve ithal malların fiyatlarının artmasıdır. İthal malların fiyatlarının artması enflasyonla sonuçlanabilir. Görüldüğü gibi çok hassas bir dengenin kurulması gerekir.

Ayrıca devletin faiz ödemelerinden kaynaklanan gider kaleminin düşmesi toplumsal refah ve sosyal adaletin artması sebep olur. Ancak dengelerin çok iyi kurulması şarttır.

B. Tamer GÖKALP

 
Toplam blog
: 9
: 702
Kayıt tarihi
: 18.08.09
 
 

Ekonomist  ..