Levantenler

Doğu Roma'nın yerine geçen İstanbul'un kudretli İmparatoru Sultan Süleyman, 16.yüzyılda Fransa Kralı I.Fransuva'yı  Katolik Habsburglara karşı himayesine aldı.

Fransız tüccarlarına  Türk limanlarında ticaret izni verince özellikle 17.yüzyıl başlarında  liman şehirleri olan İstanbul, İzmir, Selanik, Antalya ve İskenderun'da  frenk tüccarları görülmeye başladı. Islahat fermanıyla 1856 yılında yabancılara mülk edinme hakkı tanınınca sayıları katlandı. 1847 yılında İzmir'de yabancı nüfusu 15 bin iken 1880 de 50 bine ulaştı. Avrupalı tüccarlar, komisyoncular, çerçiler, toptancılar, ihracatçılar hızla artmış özellikle İzmir ticari bir levanten şehri olmuştur.

Zamanla İtalyan, İngiliz, Hollandalı tüccarlar da sürece katılmış 1915 lerde yerli Rumlarla beraber yabacı sayısı Türk nüfusunu geçmiştir. Levantenler Buca ve Bornova'da ikamet edip, sayfiye tipi evler yaparak zengin yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Katolik kiliselerini faaliyete geçirmiş, kültürlerini de taşımışlardır. Kordon, Karşıyaka, Pasaport, Karataş semtleri  Avrupai yaşam tarzıyla adeta Marsilya şehrini andırıyordu. Cafeler, eğlence yerleri, tiyatro ve tuluat gösterileri günlük yaşamın birer parçasıydı. Genelde ortak lisan Rumca konuşur, türkçeyi de öğrenirlerdi. Çocuklarına İtalyanca, Fra nsızcva ve İngilizceyi öğretirlerdi. Fransızca doğu anlamına gelen Levant  sözcüğünden gelen Levantlara  Avrupalılar da doğulu gözüyle bakardı. Batılı devletlerin konsolosları saygın Levant ailelerindendi.

Levant'ın ileri gelenleri Osmanlı döneminde Belediye, Havagazı fabrikası, Pamulku Mensucat, Osmanlı Bankası İzmir şubesi, elektrik ve demiryolu şebekesini kurmuş ve çalıştırmışlardır. Kurtuluş savaşında Türkiye'yi destekleyen levantenler, ordunun sanayi malzemelerini temin etmişlerdir.

Avrupalı gezginler notlarında İzmir için Levant'ın  başşehri, Küçük Asyanın Marsilya'sı, Levant'ın incisi kelimelerini kullanarak anlatmışlardır.

Ege bögesinin İncir, üzüm, pamuk, zeytin, afyon.meşe palamudu, halı ihracatı Levantenlerin elindeydi. Liman çevresinde depo ve işletmeleri mevcuttu.

Levant'ın büyük aileleri Giraud'lar, Forbesler, Arkaslar, Battalzi , Aliberti aileleri Cumhuriyetten sonrada kalarak ticari faaliyetlerine devam etmişlerdir. LaFontain ve Whithal aileleri Cumhuriyetten sonra İzmir'de kalmamışlardır.

Kalanlar Türk vatandaşı olarak ticaret ve sanayide baş roldedir.