Liderliğin sekizinci penceresi: Karizmatik liderlik

Son yıllarda Batıdaki liderlik teorilerinin ve iş hayatı literatürünün merkezine yerleşen bir kavram olan “Karizmatik Liderlik”, Türk kültüründe baskın bir liderlik motifi olan “Paternalist Liderlik” anlayışına en yakın akımı temsil etmektedir. Paternalist lider, takımındaki üyeleri koruması kollaması ve onların özel yaşamdaki problemlerini de çözmesiyle bir baba figürünü andırır. Yeri geldiğinde çalışanının omuzuna vurarak ona cesaret verir, yeri geldiğinde onu etkili şekilde azarlar. Çabuk parlayabilen ama iyi niyetli ve sahip çıkan bu lider, çalışanların gözünde “karizma”ya sahiptir.

Karizmatik liderler aşağıda yer verilen özelliklere sahiptirler:

· Karmaşık fikirleri basit mesajlara indirgeme becerisi

· Hikayeler kullanarak iletişim kurma becerisi

· Riski elverişli hale getirme ve risk olmadan kendini boşlukta hissetme

· Statükoya meydan okuma ve mücadele

· Asertif, doğrudan, etkileyici iletişim

*

KARİZMATİK LİDERLİĞİN BOYUTLARI

*

Proje Yönetimi

İnisiyatif ve Risk Alma

Kontrol ve Takip

Strateji

Güç, Etki ve Otorite

Paternalizm

Adaleti Koruma Sağlama

Aksiyon ve Sonuç Odaklılık

Değişim ve Hız

Doğrudan İletişim

Şirket İçi Girişimcilik

Takım Yönetimi

Cesaret ve Dayanıklılık

Stratejik İş Geliştirme

Delegasyon

Küresel Perspektif

*

KAZLARIN TAKIM OYUNU

*

o Tüm kazlar nereye uçulduğunu ve hedefi iyi bilirler.

o V tarzı uçuşla, % 70 daha fazla yol katederler.

o Öndeki kaz yorulunca sürünün arkasına geçer ve yerini başka bir kaz alır.

o Bir kazın yaralanması halinde bir kaz diğerinin yanında kalır.

o Arkadakiler öterek cesaret verir.

o Kazlar bağlılıkla doğru yere en kısa sürede ve en az kayıpla varırlar.

*

VERİMLİLİK VE ETKİNLİK

*

Peter Drucker’a göre verimlilik işi doğru yapmak, etkinlik ise doğru işi yapmaktır.

Her çalışan işini doğru yaparsa ve doğru işi yaparsa organizasyon başarıya ulaşır.

Drucker’a göre verimlilik, yöneticinin planlama, örgütleme, yürütme, koordinasyon ve denetim işlevlerini tam anlamıyla yerine getirip yönetim faaliyetlerinde en az girdiyle en fazla çıktıyı alması anlamına gelmektedir.

Etkinlik ise, yöneticinin yönetim faaliyetlerinde kendisini başarıya ulaştıracak bir yönetim yaklaşımıyla hareket etmesi ve başarılı olması anlamını ifade eder.

*

KÜRESEL PERSPEKTİF

*

Dünya küreselleşme ile farklı bir eksene doğru kayıyor.

Küresel bir vizyona sahip olmak günümüzün yöneticileri için artık vazgeçilmez hale geldi.

Küresel ve uluslararası yeni bir dünya geliyor.

Bunun dünyadaki örnekleri çoğalmaya başladı.

McGill Üniversitesi’nde şu anda 200 farklı ülkeden gelen öğrenciler var.

Quebec’te hemen herkes en az üç dil biliyor.

Kanada’da yetişen üç yaşında bir çocuk 10 dilde birden “Merhaba” diyebiliyor.

Farklı bir dünyaya doğru kayıyoruz.

Bunu çok önceleri fark edenlerden biri de dünyanın önde gelen yönetim gurularından Henry Minzberg.

Prof. Mintzberg, McGill Üniversitesi’nde IMPM adıyla yeni bir küresel yönetici yetiştirme programı başlattı.

Mintzberg, MBA programlarının artık işlevini yerine getirmekten uzaklaştığını öne sürerek yönetici yetiştirmek için yeni bir paradigma önerdi: IMPM (International Masters in Practicing Management).

Önermekle kalmadı, bunu uygulamaya da koydu.

IMPM yaklaşık 10 yıllık tecrübesi olan yöneticilerin katıldığı 175 bin dolarlık bir program.

IMPM, Kanada’da McGill’de başlıyor, Japonya’daki üniversitelerde devam ediyor, oradan İngiltere’ye Lancester Üniversitesi’ne geçiyor, oradan Hindistan’a geçiyor ve de Fransa’da INSEAD’da sona eriyor.

*

CEO’nun Sorumluluğu:

Genel Yönetim Fonksiyonları

*

Planlama: CEO firmada öncelikle neyin, ne zaman, nasıl, nerede ve kim tarafından yapılacağını önceden belirliyor (yöntem, insan, araç ve amaçlar).

Organize Etme: Daha sonra tasarlanan faaliyetleri ve işleri daha ayrıntılı bir biçimde saptıyor, işleri bölümlere ayırıyor, üretim faktörlerini ve girdilerini sağlıyor, onları işletme içerisinde uygun alanlara yerleştiriyor.

Yürütme: CEO; hiçbir zaman, faaliyetlerin planlara denk bir biçimde yürüyeceğini düşünmüyor. Planlardan sapmaların her an mümkün olduğunu biliyor. Yöneticinin güçlü yönlerinden biri sıkı takipçiliği. Bu sayede, faaliyetlerin amaç ve planlara uygun olarak başarıyla uygulanmasını sağlayabiliyor.

Koordinasyon: CEO; ayrıca faaliyetler arası ve kişiler arası uyum ve eşgüdümü de sağlamak zorunda. Bunun için de çalışanlar arasında tutarlı rol dağıtımı yapıyor, işbirliği sağlıyor.

Kontrol: İşlerin ne ölçüde başarıyla tamamlandıklarını saptamak da CEO’nun görevi. Bunun için standartlar belirliyor, fiili durum ile standartları karşılaştırıyor, sapmaları belirliyor ve nedenlerini araştırıyor.

Bütün bu fonksiyonları yerine getirmek için CEO; zekasını, yöneticilik yeteneğini, girişimciliğini, ikna gücünü, kararlığını ve olaylara egemen olma gücünü kullanıyor.

*

DELEGASYON

*

Delegasyona nasıl ulaşılır:

• Yapmaktan hoşlandıklarımızdan vazgeçerek

• Kontrolü kaybetme korkusundan kurtularak

• Yetkileri devrederek (sorumlulukları değil),

• Görevi devrettikten sonra aralıklı olarak kontrol ederek (işi yükleyip uzaklaşarak değil).

Delegasyon için doğru zaman:

• Devredeceğiniz işten emin olduğunuzda,

• Devredeceğiniz kişiden emin olduğunuzda,

• Bütün kaynaklar sağlandığında,

• Maliyet, zaman, kalite, kantite, izlenebilirlik ve ölçülebilirlik kriterleri açık ve net hale getirildiğinde.

Delegasyon, ancak tüm bu şartlar temin edildiğinde neticeye götürür.

*

ÖZET

*

Kısaca Karizmatik Liderlik:

Değişime, inisiyatif almaya, girişimciliğe, aksiyona, sonuç odaklılığa, kendine güvene, güçlü etkiye dayalı liderlik anlayışı. Karizma, göreceli ve kontekse bağlı bir kavramdır ve lideri takip edenlerin psikolojik haritasında liderin sahip olduğu saygın konumu, çekiciliği, bir arada tutma ve etkileme gücünü ifade eder.