Liderlik ve duygusal zeka

Sevgili Dostlarım merhabalar,

Bireysel ve kurumsal yaptığımız liderlik geliştirme çalışmalarımız sırasında en çok aldığımız sorular;

Liderlik doğuştan mıdır? Sonradan olunur mu?  Bir kişiyi Lider yapan özellikler nelerdir? oluyor.

Liderliğin birden fazla boyutu var ve ilerleyen yazılarda bunlardan da konuşalım istiyorum. Bugün sadece Liderliğin önemli konularından birini ele alacağız.

İlk olarak bilinmesi gereken nokta, gerçek liderliğin bir seçim olup, masadan kaynaklanan bir güç, makam, rütbe veya unvan olmadığıdır.

Yaptığımız liderlik geliştirme programları tecrübelerimiz gösteriyor ki sadece eğitimlerden oluşan bir programın ötesinde eğitimler öncesi ve sonrası işe dönük özel uygulamalar ve liderlik koçluklarıyla birleştirilerek düzenlenen programlarla liderlik öğrenilebiliyor ve geliştirilebiliyor.

Elbette doğuştan gelen özellikler de bazı liderlik tiplerini oluşturuyor. Örneğin karizma. Buna doğuştan sahip olanlar, liderlik çeşitlerinden biri olan Karizmatik Liderlikte diğerlerinin önüne geçebiliyorlar.

Etkin liderler üzerine yapılan bir çok araştırmalarda kilit bir benzerliğin göze çarptığını bize gösteriyor; duygusal zeka. Nedir bu duygusal zeka?

Duygusal zeka veya İngilizce ifade edilişiyle EQ (Emotional Quotient), bir insanın kendisine veya başkalarına ait duyguları anlama, sezinleme, yönetme ve yönlendirme yetisi, kapasitesi ve becerisinin ölçümü olarak tanımlamaktadır.

Uzun süredir iş dünyasında ve ilişkilerde çalışırken kullandığımız bir kavram olan duygusal zeka ‘yı  aynı isimli kitabı yazan Dr. Daniel Goleman şu şekilde açıklıyor.

Duygusal zekâ, kişinin hem kendisinin hem de onları izleyenlerin performansını arttıran ve 5 beceriden oluşan bir grup.  

Duygusal zekâ becerileri şunlar;

1-      Öz-Bilinç: Kişinin güçlü ve zayıf yönlerini, değerlerini, güdülerini ve diğerleri üzerindeki etkilerini bilmek.

Ne sağlar?Öz-güven, gerçekçi bir öz-değerlendirme, kendini önemsemeyici mizah duygusu.

Özbilinci yüksek insanlar duygularının kendilerini, başkalarını ve onların iş performanslarını nasıl etkilediğini fark eder. Nereye niçin gidileceğini görebilir, zayıf veya gölge yanlarını bilir ve bunları konuşmaktan sıkıntı duymazlar. Öz bilinci düşük kişilerse kendilerini geliştirmeleriyle ilgili mesajları bir tehdit ya da başarısızlık işareti olarak algılayabilir.

2-      Kendini ayarlama: Zararlı dürtülerini ve ruh hallerini kontrol edip yönlendirmek.

Ne sağlar?Güvenilirlik ve dürüstlük

Biyolojik dürtülerimiz duygularımıza yön verir. Çok önemli bir müşteriye berbat bir sunum yapan ekibin üst düzey yöneticisini düşünün. Sonrasında masaya yumruğunu vurup ekibi azarladığını ve kapıyı çekip dışarı çıktığını düşünün

İşte kendini ayarlama burada ortaya çıkıyor, kendini ayarlama yeteneği gelişmiş ise sakin kalacak, kullandığı kelimeleri yargılayıcı değil öğretici seçecek, sorunun temelinin ne olduğunu anlamaya çalışacak ve kendisinin bundaki katkısını sorgulayacaktır.

Aynı zamanda yönetimde öfkeli ruh hallerin az olması kuruluş genelinde de az olması anlamına gelecektir. Duygularına hâkim olan insanların değişime de daha hızlı ayak uydurduğunu da görmekteyiz.

3-      Motivasyon:Başarılı olma güdüsüyle hareket etmek.

Ne sağlar? Güçlü başarı dürtüsü, zorluklar ve başarısızlık karşısında bile iyimserlik, kuruşa bağlılık

Başarılı olmaya duydukları arzu Liderler de üst seviyededir. Liderler yaratıcı zorluklardan geçmeyi bir meydan okuma ve öğrenme süreci olarak ele alabilirler, öğrenmekten hoşlanırlar, daha iyi olmak için yüksek bir enerjiye sahiptirler ve işler kötüye doğru gitse bile iyimserdirler.

4-      Empati: Başka insanların duygusal yapısını anlama yeteneği, insanların duygusal tepkilerine göre davranma becerisi.

Ne sağlar? Yetenekli kişileri geliştirmede ve elde tutmada uzmanlık, kültürel farklılıklarda duyarlılık, müşterilere ve alıcılara hizmet

Ekiplerin çok daha fazla kullanıldığı, küreselleşmenin hızlı temposu ve yetenekleri elde tutma ihtiyacı empatinin önemini bir kez daha bizlere hatırlatıyor. Empatik olmak sanılanın aksine duygusal bakıp sempatik olmak değil onun çok ötesinde bir kavramdır. Empatik Liderler yol arkadaşlarını geliştirmek için ustalıklı yaklaşımlarla birlikte bilgi birikimlerini etkin bir şekilde kullanırlar.

5-      Sosyal Beceriler: Diğerlerini yönlendirmek için dost hane ilişkiler kurmak

Ne sağlar? Değişime öncülük etmede etkinlik, inandırıcılık, ekip kurma ve yönetmede uzmanlık

Burada kastedilen dostluk daha çok belli bir amacı gözeten dostluktur. Bu dostluk yeni bir ürün konusunda coşku uyandırmak veya pazarlama stratejisi üzerinde görüş birliği sağlamak olabilir.

Bu yönü gelişmiş Liderler ekiplerini daha iyi yönetebilir ve insanları ikna etme de ustadır.

Hepimiz belli seviyede duygusal zekâ becerileriyle doğuyoruz. Görüldüğü üzere bu becerilerimizi geliştirebilmek için belli bir kararlılık gerekiyor.

Meslektaşlarınızdan, akıl hocalarınızdan ve koçlarınızdan gelen geribildirimle sebat ve azimle ilerlemek gerekiyor.

Lider olma sürecinizin başarılı ve keyifli geçmesini diliyorum.

Görüşmek üzere,

Meral DAL, Kurucu, Yönetici ve Liderlik Koçu, Eğitmen

Gelişim Gezginleri Grup

http://gelisimgezginleri.com