Müslüman izmir...

Son zamanlarda Gavur İzmir "özdeyiş" i üzerine çok yazılıp çizilmeye başlandı. Özellikle Başbakan Erdoğan'ın bir İzmir ziyaretinde söylediği rivayet edilen sözden hareketle, Başbakan'a inat olsun babında kimi İzmirli'ler "gavurluk" itirafına giriştiler. Başbakan'ın ne demek istediği bir yana, bazı arkadaşların sırf Ak Parti muhalefeti uğruna, bunca yıllık İslam memleketini "gavurlaştırmaları" üzücü oluyor gerçekten. Aslen İzmirli olmasam da "eş durumundan" yirmi yılı aşkın bu şehirde yaşıyorum. İzmir'in sosyal dokusunun klasik Anadolu şehirlerinden farklı olduğu doğrudur. Burda yaşayan nüfusun çoğunluğu Balkan göçmenidir. Ancak bu onların aslen Türk ve Müslüman olmadıkları anlamına gelmiyor. Bilakis çoğu Balkan zulmünü yaşamış, "gavurluğun" ne olduğunu bilen insanların çocukları...

Öyleyse bu "Gavur İzmir" lafı nerden geliyor. Bilindiği gibi "gavur" kelimesi Türk ve dolayısıyla Müslüman olmayanlar için kullanılır. İzmir'in tarihine baktığımızda da şunu görürüz; İzmir'in Balkan göçlerinden önceki nüfüsu ağırlıklı olarak "yabancı" lardan oluşur. Yani Levantenler, Rumlar, Yahudiler... Müslüman Türk nüfusu İzmir kent merkezinde azınlıktır. İzmire "Gavur" denmesi bu nedenledir. Bu buradaki yabancı nüfusu aşağılamak anlamında da değildir. Sadece demografik yapıya vurgu anlamında Müslüman halka tarafından böyle niteleme yapılmıştır. Ancak bugün durum çok farklı. Balkan mübadeleleri ve son zamanlardaki iç göçler İzmir'in sosyal yapısını tamamen değiştirmiştir. Anadolu kentlerinden farklı da olsa İzmir'de de yaşanan bir dini hayat, buna bağlı gelenek ve görenekler vardır. Son yıllarda onlarca cami yapılmıştır. Siyasi anlamda "sol seçmen" in ağlıklı olmasının konumuzla ilgisi yoktur elbette... Olmamalıdır da... Önümüzdeki seçimlerde İzmir Büyükşehir belediyesini Ak Parti alırsa ne olacak? İzmir Müslüman mı olacak? Bu yaklaşım doğru değildir. Dini ve milli değerler siyasi partiler üzerinden yürütülmez!

Kaldı ki, İzmirin çevre kasaba ve köylerinin bildiğimiz Anadolu köy ve kasabalarından hiç bir farkı yoktur. Şu söylediklerimiz sadece İzmir merkez için geçerlidir.

Siyasi anlamda bakarsak, işin aslı şudur;İzmir bir memur şehri olarak ideal bir yerdir. Bu bakımdan geçmişten günümüze çok sayıda memur İzmir'e yerleşmiştir. Bunların çoğunluğu da sol görüşlü olanlardır. Bu durum altmışlı yıllardan sonra İzmir'deki siyasi hayatı sola kaydırmıştır.

Nitekim, Tek Parti iktidarına karşı Menderes'e büyük destek vererek, ülkedeki Demokrasi direnişinin kalesidir İzmir. Bugün pek çok kişi bundan bahsetmiyor. Menderes ve arkadaşları İzmire geldiklerinde yer yerinden oynamıştır. Bunu eskiler iyi bilir. Her neyse...

Son olarak İzmire yeni geldiğim yıllarda yaşanmış bir anektodla bitireyim; Çalıştığım okulda, okulun kantincisiyle, bildik memleket muhabbetine girişmiştik. Söz yatırlara, türbelere geldi. Ben kantinci arkadaşa sordum:İzmirde hangi yatır ya da türbeler var diye... O da epeyce bir düşündükten sonra, "Susuz Dedemiz" var, dedi. Ben de; "Maşallah dedim, bir dedeniz varmış onu da susuz bırakmışsınız.."

Bu işin esprisiydi tabii. Dediğim gibi İzmir, geçmişteki nüfusu itibariyle Selçuklu ve Osmanlı eserlerinden fazla nasiplenememiştir. Ancak, bugün durum çok farklıdır.

Bu bakımdan, siyasi kaygılarla, siyasi önyargılarla koca bir şehri mahkum etmeye kimsenin hakkı yoktur. Bunu kim yaparsa yapsın yanlış yapar. Eğer siyasi tercihlerle Müslüman ya da gavur olunacaksa, yukarda söylediğim Demokrat parti örneğinden hareket edersek, aslında ilk "Müslüman" şehir İzmirdir.