Neden resesyon ?

Resesyon bugünkü milliyet gazetesinin haberlerinde yeralmaktadır. Piyasalarda durgunluk anlamında kullanılan resesyon önümüzdeki günlerde tüm dünyayı meşgul edeceğe benziyor. Nedenlerini amatör gözlemci olarak sunmak istedim.

1. Uluslararası sermaye merkezini ve gücünü tüm dünyaya yaymış bir ülke merkezinden uzaklaşma eğilimine girmiştir. Yatırımları yeni gelişme ve teknoloji üzerine olmayıp Çin, Hindistan olmak üzere yeni gelişen ülkelerden çalışmalarına bir ülkeyi kalkındırma modeli gibi çalışarak başlangıca dönme aşamasında ilerlemektedir. Bu durum zenginliğin tüm dünyaya yayılması sonucunda zengin sayılabilecek ülkelerin refahlarını paylaşma sürecine girdiği anlamına gelir. Bu süreç kaçılmaz gibi görünüyor.

2. Gelişmiş ülke sermaye ve teknolojilerin çok hızlı gelişimi halkın onu kullanma hızından fazladır. Rekabet piyasadaki talebi doyurmuş ve yeni taleb oluşturacak yenilikler yapamayarak yavaşlama sürecine tüketicinin bunu hazmetmesini beklemektedir.

3. Sıcak para dünya piyasalarında dolaşırken kısa vade yatırımlarına yönelme zorunluluğu içinde ekonomik gelişime katkı sağlarken üretim ve hizmet sektörlerinde dolaşan emisyon( piyasada dolaşan para) hacmini daraltıp toplanan ve süreye, geniş kitlelere bağımlı olan sıcak paranın (tasarruflar) çoğalmasına yolaçmıştır.

4. Lüks ve pahalı üretim ve hizmetlerin artışı beklenen talebi yaratamamış, pahalı üretim arzı genele yayılacak şekilde sıradanlaşamamıştır. Geçmiş yıllarda lüks ve pahalı olan üretimin genele yayılması ve ucuzlaması sağlanıyordu zamanımızda bu yapılamamaktadır. Bu konudaki sınırlar çizilmiştir.

5. Gelişmiş ülkelerin dünyaya sunacakları pahalı ve kendine ait üretim mallarının azalması tekelleşme çabalarının sona ermesi. Bu tür ürünlerin diğer ülkelerinde üretebilmesi.

Nedenleri artırmak mümkündür. Bundan sonraki süreç piyasada rakiplerin artarak kârların azalması sonucunda uluslarası şirketlerin topladığı sermayenin varlığını koruma direnci olan yeni senaryo ve taktikleri karşısında tüketicilerin birlik olarak bir günde şirket batırıp bir günde şirketi zirveye taşıyabilecektir. Halkın takdirini kazanan ve dürüst olduğunu kanıtlayan şirketler uzun ömürlü olacak.

Tüketicinin yönlendirildiği bir piyasa, yerini tüketicinin yönlendirdiği ve kontrol, denetim gibi mekanizmaların daha da geliştirilmesine bırakacaktır. Bu değişim sürecinin rahatsızlık vermeden ve sakince olmasını ümit ederim.

resim : http://www.milliyet.com.tr