Neyim var

“Kamışların üzerinden geçerken,
Kuşları uyandırmaya korkan tatlı bir meltemin kanat çırpınışları”
- Rauf Yekta Bey, Türk Musikisi

Ey sevgili; tasavvufa ilgimden haberdar alacağım ney dersine saatler kala yaptığın sürprizle beni çok mutlu ettin. Nasıl da sessiz sedasız getiriverdin akşam ney’i. İnce hassas düşünceli.

Ney sazını üflemek zormuş, öğrendim bu hevesimin kolay gerçekleşmeyeceğini. Çıkmıyor tek ses derken derken o konsantrasyonu yakaladığın anda bütün bedenin ve ruhunla üflüyorsun ve ses haykırış olup çıkıyor. Diyorlar ki tedavi gibi içindekileri söyleyemediklerini sırlarını dışa vuruyor sesiyle.

Ders başlıyor, neyzen başı hocamın sabırla ney’den bahsetmesiyle. Yıllar önce ders aldığı üstada aylarca gidip gelmiş ney kılıfından çıkmamış bile, hep başka konulardan bahsetmiş, izlemiş bedeni ruhu belli etmeden öğrencisine. Önce herşey boş geliyor üfle üfleyebilirsen, çok sabretmek hergün zaman ayırıp çalışmak gerekiyor. Bir duruşun olmalı ney’i tutuşun, beyninin hangi yarısını kullandığınla alakalı, taklidederek üflenirmiş ney çalana imrenilerek. Aynanın karşına geçip üflemeye çalışacaksın, içinden geçenleri. İçinde kalanları - kanayanları, kıyılarına çekilenleri - uzağa gönderilenleri, derin uykunu - ani uyanışını, neşelenebilmeni - kendini beğenmeni, görünen - görünmeyen yüzünü kendi kendine baka baka mı kararacaksın, baktıkça için mi açılacak; buğulanacak mı üflediğinde.

Asi nehri ve Nil’in kıyısında büyüyen sazlardan toplanır Ney yapımına uygun olan kamışlar, kurutulur, dokuz boğum olacak şekilde kesilir, içi boşaltılır ve tıpkı insan vücudu gibi yedi delik açılır manda boynuzundan yapılmış -ki bakteri tutmazmış-, başpare denilen kısım parazvaneye yerleşir. Her boğumda âşiran dügâh segah kürdî delikleri açılır, rast ile perde kapanır. Olgun insan olmak da ney’e benzemek gibi usulüne uygun ruhundan üflemek, için temiz olacak anlatacakların olacak, derdin çok derdini yaşama şeklin erdemli sabırlı olacak, bir çok aşamadan geçeceksin, sararıp solacaksın, bağrın delik deşik olacak; özüne dönmek isterken yanıp tutuşacaksın, dinleyecek herkes ney’den seni insan sesine en yakın ses çünkü, bir de ‘kudüm’ derler göklerde yankılanan. İlahi bir nefes musikinin hatırı sayılır kutsal sazı. Ağlayacak ağlatacaksın doğruları üflerken neyden. Mevlâna “dinle ney’den” demiş. Sema töreninde bulundunuz mu hiç izlemeye doyamayız huşu içinde, bir de dönene sormalı ibadetini.

Ney’e saygımız var… İnsana olan sevgimizle.