Okullar hayat olsun!

Sokaklardan başka oyun alanı olmayan bizim nesil, top oynamak için okul bahçelerine gittiğimizde, giriş kapılarını kapalı bulurduk. Yine sokaklara dönerdik.

Bu durum artık değişiyor. Yalnız top oynamak için değil.

Milli Eğitim Bakanlığı, Orman ve Su işleri Bakanlığı, Türkiye Belediyeler Birliği ve Katılımcı(gönüllü) belediyeler arasında 13/12/2011 tarihindeimzalanan bir protokole bir proje başlatıldı.

Bu projenin adı “OKULLAR HAYAT OLSUN”. Bakanlıkça açıklanan projenin amacına gelince;

Okulların eğitim-öğretim saatleri dışında, hafta sonlarında ve yaz aylarında dersliklerinin, kütüphanelerinin, bilgi teknolojileri sınıflarının, çok amaçlı salonlarının, konferans salonlarının, spor salonlarının ve okul bahçelerinin belediyelerle işbirliği içinde velilerin ve mahallelinin hizmetine açılması.  Amaç bu.

PROJENİN AMACI

Okulların öğrenciler ve yetişkinler için birer “hayat boyu öğrenme merkezi” ve eğlenme, dinlenme aktivitelerine imkân veren “yaşayan güvenli alanlar” haline dönüştürülmesi.

Biraz açacak olursak; okulların boş zamanlarında, sadece öğrencilere değil aynı zamanda okul çevresindeki mekânlarda yaşayan mahalleli yetişkinlere de hizmet verilmesi;  öğrencilere yönelik etüt ve kurslarla eğitim kalitesinin artırılması amaçlanırken, yetişkinlere yönelik mesleki, sosyal ve kültürel hizmetler ile okulun adeta eğlenme ve dinlenme aktivitelerini de içinde barından öğrenme alanlarına dönüşmesi; yetişkinlere meslek ve beceri kazandırılması; sosyal ve kültürel eğitimlerle destek olunması ve yetişkinlerin boş zamanlarını okul içinde değerlendirmesinin  öğrenme süreçlerine ve eğitim kalitesine etkisinin oldukça yüksek olmasının yararı;  İşte bütün bu hizmetler için faaliyet gösteren okullar, çevresindeki toplumla bütünleşen öğrenme merkezi haline gelmektedir.

Okulların seçilmesinin nedenine gelince;

Türkiye’deki 42 bin civarındaki okuldan yararlanılmasında en belirgin husus, kıt kaynakların etkin kullanılarak altyapı, yatırım, idari ve personel harcamalarından tasarruf sağlanmasıdır.

Normal öğretimin yapıldığı okullarda eğitim genelde 14.00 – 15.00 arasında sona ererken, ikili öğretimde bu süre 17.00 – 18.00’e kadar çıkmaktadır. Okullargece vakitlerinde hizmete açılmadığı gibi hafta sonları çoğunlukla tümüyle kapalıdır.

Okullardan gündüz saatlerinin ancak % 30’u civarındaki kısmında yararlanılmakta. Çoğu yerleşim yerinde okul binaları ve bahçeleri dışında halka hizmet üretilebilecek bu büyüklükte başka fiziki kapasitenin bulunmaması, öğrenciler, aileler ve halkın okullarda mevcut olan eğitsel kaynaklardan ve imkânlardan yeterince yararlanamaması, bilgi toplumunda eğitim ve hayat boyu öğrenme hizmetlerine yönelik talep artışı ve bu hizmetler için gereken bina, bakım ve diğer maliyetlerin yüksekliği okulların seçilmesinin başlıca  nedenidir.

Gençleri ve çocukları şiddet ve zararlı alışkanlıklardan koruma, okulun güvenli bir sığınak olması, çocuklar ve gençler için yeterli oyun ve spor alanlarının bulunmaması, büyük şehirlerde mahallelinin öğrenme, eğlenme ve dinlenme aktiviteleri için okul bahçeleri dışında alanların olmaması, sonucu okullar tercih edilmiştir.

Belediyelerin toplumun ekonomik, sosyal ve fiziki kalkınmasından sorumlu belediyecilik anlayışı gereği eğitimden sağlığa, spor aktivitelerinden zararlı alışkanlıklarla mücadeleye kadar birçok alanda toplumsal sorumluluk gereği hizmet üretmekte oluşları, belediye hizmetlerinin yerellik prensibi gereğince sunulması gerekliliği okullardan yararlanılmasını gündeme getirmiştir.

Gelişmiş birçok ülkede okullardan okul saatleri dışında da yararlanılması, okullar sadece öğrencilere değil aynı zamanda okul çevresindeki mekânlarda yaşayan mahalleli yetişkinlere de hizmet vermesi, okulların çevresindeki toplumla bütünleşen Öğrenme Merkezleri,  Açık Okul haline gelmesi ve öğrenme süreçlerinin iyileşmesi ve eğitim kalitesi arttırılması   amaçlanmaktadır bu projeyle.  

 Bu projede Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Türkiye Belediyeler Birliği ile bu konuda katkı sağlamak isteyen sivil toplum kuruluşları ve meslek odaları da görev alacaktır.

Bu proje kapsamında  okullarda neler  yapılabilecek ?

 Okullarda meslek edindirme kursları, sanat ve hobi içerikli tüm kurslar, sosyal ve kültürel nitelikli toplantı ve faaliyetler, ailelerin okullara aidiyetini artıracak toplantı, seminer ve konferanslar, aile-çocuk eğitimine ilişkin bilgilendirme ve danışmanlık hizmetleri, okuma yazma kursları vb etkinlikler ile belediye personeline yönelik hizmet içi eğitimlerin verilmesi plânlanmıştır.

 İşbirliği alanlarında ilgililer neleri hazır hale getirecekler?

 Bilgi Teknolojisi Sınıfları ve Kütüphaneler;

Bilgi teknolojisi sınıfları ile kütüphaneler okulun giriş katına konumlandırılmalı, duvarları temel eserlerden oluşan bir kütüphane ile donatılmalı, yeterli sayıda bilgisayar konularak öğrencilere internete erişim ve ödevlerini hazırlayıp çıkış alma imkânı sunulmalıdır. Çocukların internet salonlarına  yerine yerel özelliklere göre okul saatleri dışında gece 20.00 – 21.00’e kadar açık olacak bu mekânlardan yararlanmasın sağlanmalıdır.

e-kütüphaneleroluşturularak ulusal ve uluslararası veri tabanlarına erişim ve okul bünyesinde öğrencilere yönelik ücretsiz eğitim içerikleri ile teçhiz edilebilir.  Öğrencilerin ve gençlerin güvenli ortamlarda internete erişmeleri ve ödünç verme hizmetleri ile mahallelinin kitap okuma alışkanlığının güçlendirilmesi ile yetişkinler ve öğrenciler için bilgisayar ve dil kursları açılabilir.

Spor Salonları; Öğrenciler, gençler, çevre ve amatör spor kulüplerinin yararlanabileceği şekilde kullanılabilir. Bu salonlarda okullarda olmayan ve gençler için cazip olan spor alanlarında kurslar düzenlenebilir (güreş, uzak doğu sporları, atletizm vb). Bu salonlar fitness programı imkânı sunacak ekipmanlarla donatılarak hem örgün öğretim öğrencilerine hem de mahallelinin yararlanmasına açılabilir.

Okul Bahçeleri ve Oyun Alanları;  okul bahçeleri mahallelinin eğlenme ve dinlenme aktiviteleri için yararlanabilecekleri, çocuklar ve gençlerin oyun oynayıp spor yapabilecekleri mekânlar olarak kullanılabilir.  Okul bahçeleri ağaçlandırılarak ve oyun alanları ile donatılarak öğrencilere ve ailelere açılabilir. Bu mekânların kullanılması büyük şehirlerde bunalan halkın rahatlamasına, komşuluk ilişkilerinin gelişmesine ve mahallelinin okula sahip çıkmasına hizmet edecektir. Okul bahçelerinde bulunması gereken unsurları içeren Bahçe Düzenleme İlkeleri belirlenmiş ve spor sahaları, geleneksel çocuk oyunları sahaları, kum havuzu, ana sınıfı oyun parkı,  çardak, yeşil alan ve ağaçlandırma, dinlenme ve oturma grupları, gezinti yolları, çiçek tarhları, açık derslik ve anfitiyatronun olacağı Örnek Okul Bahçe tipleri hazırlanmıştır.

İşte özellikle okula bahçelerinde bu güzel ve yararlı işlerin yapılabilmesi için;  okullara gelir sağlamak amacıyla yapılan, öğrencilere oynayacak alan bırakmayan ve onların zamanlarını sokaklarda geçirmesine neden olan “otoparklar” kaldırılmıştır.  Oyun bahçeleri ve spor alanları tekrar öğrencilerin ve mahallelinin yararına sunulmuş oldu.

 Milli Eğitim Bakanlığının toplumun okulla ilişkisini artırarak, okulların tamamen halka açılmasını amaçlayan "Okullar Hayat Olsun" projesi kapsamında, birçok il ve ilçede bu uygulamalara başlandı. Ancak gündüzleri bile zor korunan okulların gece ve hafta sonları güvenliğinin sağlanmasında sorunlar çıkma olasılığını göz ardı edilmemelidir.  Ayrıca velilerin katılım sayısının da ne kadar olacağına ilişkin önceden anketlerin yapılmasında yarar vardır.

Sevgi  ve  saygılarımla. 

Ali İhsan ÖZÇAKIR

MEB. Bakanlık Başmüfettişi (E)

e-mail: aliihsanozcakir@hotmail.com