Ordular da özelleşti!..

Eskiden özelleştirmelere karşı dururken, "bunlar böyle giderse orduyu da özelleştirecekler" diye şakasını yapardık... Ama artık bu durum şaka olmaktan çıktı... Ordular da özelleşiyor. Dünyada çok korkunç gelişmeler oluyor...

Weber’in geliştirdiği ve siyasal bilim yazınında da üzerinde uzlaşılmış DEVLET tanımı: "Meşru şiddet kullanma tekeline sahip bir güç"tü. Ama yıllar önce bu tekel kırıldı ve bu tanımlamanın eksik kalacağı gelişmeler yaşandı. Artık devlet dışında, tamamen özel şirketlerin kurduğu ordular ve güvenlik birimleri var... Masrafı karşılayabiliyorsanız bir sipariş vermeniz yeterli!.. Bazı büyük şirketlerin dünyanın çeşitli yerlerine yaptıkları yatırımları korumak gibi masum maskelerle işe başlıyorlar. Sonra...!!!

Özel askeri endüstri içinde birbirinden farklı çok sayıda grup bulunuyor: Paralı askerler, özel ordular, özel güvenlik şirketleri, özel istihbarat şirketleri ve özel askeri şirketler. "Green Paper"a göre paralı askerler, bir kazanç karşılığı savaşan ya da savaşçı becerilerini satan kişiler. Özel ordular ise genellikle gelişmekte olan ülkelerde rastlanan bir olgu.

Özellikle, Güney Amerika’da "uyuşturucu lordları"nın ya da Afrika’da Liberya örneğinde olduğu gibi "savaş lordları"nın özel ordularına rastlıyoruz. Özel güvenlik şirketleri, tamamen ayrı bir kategori olarak değerlendiriliyor: Tıpkı paralı askerler gibi, bu şirketler de uzun bir geçmişe sahip. Kişisel koruma veya belli yerleşim yerlerinin, konutların korunması gibi görevleri üstlenecek şekilde ortaya çıkmış olan özel güvenlik şirketlerinin bir kısmı lojistik destek sağlamaya başlamakta ya da çarpışmalarda yer almaktadırlar. BP’nin Kolombiya’da kullandığı Defence System Ltd. bunun bilinen bir örneği. Özel istihbarat şirketleri, özel güvenlik şirketlerinin bir alt kategorisi olarak nitelenmektedir. Bazı şirketler, istihbarat yanında diğer güvenlik işlevlerini de yerine getirmektedir. (Control Risk Group gibi).

Özel askeri şirketler, ya uluslararası müdahale adı altında yapılan operasyonların önemli bir parçası olmakta ya da ABD’nin ve diğer güçlü devletlerin ekonomik çıkarlarının bulunduğu bölgelerde kullandıkları güçler olmaktadır. Güçlü devletlere, bu şirketler birçok olanak sunar: Askeri müdahalenin getireceği maliyet ve risklerden kurtulurlar. Bu şirketlerin mantar gibi çoğalmalarının ve büyük paralara hükmetmelerinin asıl nedeni ABD ve İngiltere gibi güçlü devletlerin, onları jeo-politik çıkarları için kullanmaları...

Özel askeri güçlerin gittikçe şişmesi ve güçlenmesi eğilimin arkasındaki bir başka neden, 80’lerden itibaren yeni liberal yönetim tarzının ve ideolojisinin etkisiyle gerçekleşen kamu sektörünün küçültülmesi projesidir. Bu beni çok korkutan bir gelişme... Çünkü biliyorsunuz, şirketler kar amacı güden ekonomik örgütlenmelerdir... Karları düşerse iflas ederler... Öyleyse karlarının devam edebilmesi, dünya üzerinde istikrarsız ve birbirleriyle çatışan ülkelerin olmasına bağlı... Çünkü o zaman kendilerine çeşitli görevler veriliyor... İstikrarsız ülkelerin dünya üzerinde giderek artmasını buna bağlayabilir miyiz... Neden olmasın?

Türkiye’de MİT’ten yapılan yeni açıklamayı bir kez de bu verileri okuduktan sonra değerlendirmenizi öneririm.