- Kategori
- Tarih
Sacco ve Vanzetti (ABD'de idam edilen iki İtalyan)

Sacco ve Vanzetti, 20. Yüzyılı başlarında iş bulmak için Amerika’ya göç eden iki İtalyan’dı. Amerikan ırkçılığı tarafından katledilmişlerdir.
Amerika’da İtalyanlar, değersiz, kirli hırsızlar olarak görülürdü.
Bu nedenle, göçmenlerin haklarını savunmak üzere kurulmuş olan bir sendikaya üye oldular. Bir İtalyan-Amerikan anarşist grupla tanıştılar. Ne Sacco, ne de Vanzetti’nin yasaların nasıl çalıştığı konusunda bir fikirleri vardı. Fakat savaşa karşı grevlerde, propagandalarda, politik gösterilerde yer aldılar. Fakat bu sıralarda bir olay oldu. Bir ayakkabı fabrikasında muhasebe müdürü olan Frederick Parmenter ve bu fabrikada güvenlik görevlisi olan Alessandro Berardelli, 15 Nisan 1920'de 15.766,51 dolar ile birlikte ödeme yapmak için bankaya doğru yol alırken silahlı saldırı sonucu öldürüldüler. Sacco ve Vanzetti bu olayın faili olmakla suçlandılar ve ölüme mahkûm edildiler.
Bu olay, hükümetin politikasına karşı gelen kişilere bir gözdağı vermek için yapılmış bir örnek oldu. Ölüm cezası ilan edildiğinde 10 gün boyunca büyük protestolar oldu. Gösterile düzenledi, imzalar toplandı. Fakat onların masum olduğu gösteren kanıtlara rağmen, mahkemenin kararı 23 Ağustos 1927’de elektrikli sandalyede infaz edildi.
Cenazelerine binlerce insan katıldı.
Bu İtalyan olmaktan ve protesto gösterilerine katılmaktan başka suçu olmayan iki suçsuz insanın infazının anısı bugün hâlâ yaşıyor.
“Bedenlerimizi yakabilirler ama fikirlerimizi öldüremezler. Onlar geleceğin gençlerine, senin gibi gençlere kalacak.” (Nicola Sacco’nun oğluna yazdığı mektuptan)
https://www.youtube.com/watch?v=7oday_Fc-Gc
https://www.youtube.com/watch?v=XMDZGQGeK6A
önsöz:
yuvarlanıyor iri, sıcak damlalar
bakır yanaklarımızdan
yuvarlanıyor iri, sıcak damlalar
kalbimizde!
kalbimiz artık dar geliyor bize !
kopararak
kanlı sargıları
yaramızdan!
dişi bir kaplanız ki biz
dişlerimizde taşıyoruz, altın başlı
yavrularımızın ölüsünü ...
kimin kızıl gönüllü sarı alnına
sardık sevginin beyaz çiçekli örgüsünü!
kan geliyor kainatın rengi bize!
yuvarlanıyor iri, sıcak damlalar
bakır yanaklarımızdan
kalbimize!
hikaye:
onların cebinde fırkamızın bileti yoktu
onlar, kurtuluşun kapısına varmayı,
ferdin cesur hamlelerinden uman
iki saf ve namuslu çocuktu!
ne milyonların rehberiydi onlar,
ne de inzibatlı bir devrim ordusunun askeri!
devrimin sıra neferiydi onlar,
devrimin namuslu neferi.
yanıyordu kanlarında şavkı italya güneşlerinin
koştular temiz esmer alınlarla hayatın sesine
dövüştüler yanında dövüşen kardeşlerinin
yeni dünyaya düştüler eski zulmün pençesine!
yedi yıl ölümün karşısında gülerek durdular
elektrikli iskemleye
kadife bir koltukmuş gibi oturdular
yürekleri dört bin volta yedi dakika dayandı
yandı yürekleri
yedi dakika yandı
cani değildiler, kurban gittiler bir cinayete
kurban gittiler dolarların emrindeki adalete!
hayatlarında olmadılarsa da kitlelerin rehberi,
ölümleriyle şaha kaldırdı kitleleri
bu iki ihtilal neferi!
kıssadan hisse:
burjuvazi,
katletti içimizden ikisini
bu iki ölü ölmeyen ölümsüzdür!
burjuvazi,
kavgaya davet etti bizi
davetleri kabulümüzdür!
biz nasıl bilirsek hep bir ağızdan gülmesini,
biliriz öylece yaşamasını ölmesini
hepimiz - birimiz için,
birimiz - hepimiz için.
nazım hikmet
vanzetti'nin sacco'nun oğlu dante'ye mektubu,
"hiç aklından çıkarma dante, eğer birisi baban ve benim hakkımda başka birşey söylerse, o, masum ölülere, yürekli bir şekilde yaşamış insanlara küfreden bir yalancıdır. şunu da iyi bil ve hep hatırla dante, eğer baban ve ben, kalleş, riyakar, dönek insanlar olsaydık ölüme gönderilmezdik. bize karşı topladıkları delillerle cüzzamlı bir köpek, bir akrep bile ölüme mahkum
edilemez. bizim, davamızın yeniden görülmesi için öne sürdüğümüz bu olgular, bir ana katilinin, yüreği taşlaşmış bir suçlunun davasının yeniden görülmesine yeterdi.
hiç aklından çıkarma dante, bunları hep hatırla; biz suçlu değiliz, bizi bir yığın uydurma ve yalanla mahkum ettiler; yeniden yargılanmamıza karşı çıktılar ve eğer yedi yıl, dört ay, onbir gün süren tarifsiz acılardan sonra bizi idam ediyorlarsa, bunun sebebi sana demin söylediklerimdir, çünkü biz yoksullardan yanaydık, insanların insanlar tarafından ezilmesine ve sömürülmesine karşıydık.
senin ve diğerlerinin saklayacağı, davamızla ilgili belgeler, babanın, annenin, ınes'in, ailemin ve benim, devlet'in yararı gereği ve amerika'nın egemenleri tarafından ve onlar için kurban edildiğimizi kanıtlayacaktır." (21 ağustos 1927)