- Kategori
- Dilbilim
Türkçe yazıldığı gibi okunan bir dil değildir!
Başlığı görür görmez hemen itiraz ettiğinizi hissedebiliyorum. Ama durun, önce kanıtlarımı görün ondan sonra karar verin isterseniz.
Öncelikle, inatla tekrarlıyorum ki, Türkçe yazıldığı gibi okunmaz, okunduğu gibi de yazılamaz. Mesela ilk olarak, "seksen" sözcüğünü ele alalım. İçinde 2 ayrı şekilde sesletilen "e" sesi var ama aynı şekilde yazılıyor. Yani "e"lerden ilki ikincisinden daha kapalı söyleniyor. Türkçe bilmeyen biri, bu sözcüğü yazıldığı gibi okuyacaktır; yani her iki "e"yi de ince sesletecektir.
Ayrıca, hiç "özlem"deki "e" ile "fare"deki "e" aynı okunabilir mi? Bir deneyin bakalım ne tuhaf oluyor.
Türkçe dilbilgisi kurallarına göre, "geleceğim" yazarız ama hiç kimse onu o şekilde okumaz. TRT'deki haber spikerleri bile. Çünkü o sözcüğün doğru okunuşu (sondaki "e" sesi açık ve biraz uzun okunmak kaydıyla) "gelicem" şeklindedir.
"Aile" sözcüğünü yazıldığı gibi okumayı denediniz mi? Yani "a" harfini "i" kadar kısa söyleyerek. Oysa ki bu sözcükteki "a"nın uzun okunacağına dair hiçbir işaret yok gördüğünüz gibi.
"İşaret" deyince aklıma geldi, bu sözcükteki "a"nın da kısa söylendiğinde kulağa ne kadar ters geldiğinden bahsetmeme gerek yok sanırım.
Peki "alaka" sözcüğünü dümdüz okuyun; yani içeriğindeki hiçbir "a"yı uzatmadan ve inceltmeden demek istiyorum.
Aklınızda yeterince soru işareti birikmediyse kanıtlarıma devam edeyim. Örneğin, "Kemal" ve Sunal"daki "l" seslerinin biri ince biri kalın sesletildiği halde, yazılışlarında bu ayrımı belirtecek hiçbir işaret yok farkındaysanız. Üstelik her iki "l" de sözcüklerin sonunda ve "a" harfinden hemen sonra. Yani hiçbir kuralı da yok bunun genelleme de yapamıyoruz(Bu arada Kemal Sunal'ı saygıyla anıyoruz).
Şimdi tezimi çürütmek için "iyi de bu sözcüklerin hepsi Türkçe kökenli değil ki" diyeceksiniz. Kökenleri ne olursa olsun, TDK tarafından onaylanarak Türkçe sözlüklere geçmiş her sözcük Türkçe'dir, özünde ne olursa olsun. Ve Türkçe yazıldığı gibi okunan, yada okunduğu gibi yazılan bir dil değildir.
Var mı bir itirazı olan? Hala fikrinizi değiştiremedim mi yoksa?
(Bkz. "Türkçe'yi Güzel Konuşma ve Okuma Kılavuzu" Ülkü Giray)