- Kategori
- Dilbilim
Türkçenin Yapısı
Türkçenin yapısal özelliklerinden temel öğelerin sonda bulunması gerektiği, önemsenen öğenin yükleme yaklaştırıldığı, yüklemin çatısal özelliğinin anlatımı etkileyeceği, anadilimizin bilinmesi gereken sözdizimsel kurallarından bazılarıdır. Bu kurallar, anadilimizin değişmezlik ekseninde yer almaktadır. Dilin değişebilirlik ekseninde ozanların, yazarların, dilbilimcilerin dili işleyip geliştirdiklerini görüyoruz, biliyoruz.
• Türkçe anlatımda temel öğe ya da belirtilen öğe sonra gelir.
• Tümcede önemsenen öğe yükleme yaklaştırılır.
• Mantıkça vurgu önemsenen öğe üzerindedir.
• Yüklemin çatısal özelliği anlatımı doğrudan etkiler.
• Türkçe kısa anlatımı seven bir dildir.
• ö-bt-dt-n-y Türkçenin genel kalıbıdır.
• Türkçe anlatımda eylem önemsenirse devrik anlatıma başvurulur.
Besle kargayı oysun gözünü
y
• Türkçede sözcük kökü değişmez köke yapım, çekim eki sıralaması geçerlidir.
söz - cük - ler
k ye çe k (kök), ye (yapım eki), çe (çekim eki)
-------------
türemiş sözcük
“-ki” yapım eki özellikler göstererek sözcüğe ulanır:
yazıdaki, geceki, çocuğunki, seninki,
içinde bulunma, aitlik, bağlılık
“ki” yapım eki çekim ekinden sonra gelerek aykırılık taşır.