Uluağaç ve Kiçağaç Tarihine bir bakış

     Niğde’nin Uluağaç  ve Kiçağaç köylerinin tarihi ile ilgili olarak 19. yüzyılın sonlarında yazılmış karamanlıca kaynaklarından bir yazıyı sizlerle paylaşıyorum.

      Niğde’in yerel tarihine ilgi duyanlara yardımcı olacağını ümit ediyorum.

     Tarih araştırmalarında başlangıçlara vesile olması dileğiyle..

     Fehmi Dinçer

     Ankara 2014

                                Uluağaç Tarihi üzerine

     Sementra’nın (Ovacık - Semendre - Niğde -  f.d.) yanında ve cenup tarafında Uluağaç karyesi vardır. Bu karye 220 haneden ibaret olup, 50 hanesi islam ve diğerleri ortodokstur. Ahalisi alelumum fakir ve rençberlik ile meşgul olarak, İstanbul’a gelenler dahi ekseriyetler sebzecilik ve bakkallık ederler.

     Uluağaç’da evelleri ekklisiya olmayıp, yeraltında ve Agios Vasileios ismine mevkuf (vakfedilmiş - f.d.) ufak bir parekklison var iken, 1841 senesinde ahalinin ianesi ile ve 50 bin kuruş mesarifle Mihail Arhangelos namına bir ekklisiya inşa edilmiştir. Mektepleri dahi bir çok zahmet ve say-ü gayretle 1893 senesinde bina edilerek, ande dimotikon sholeion usulünde bir didaskalos (erkek öğretmen - f.d.)  tarafından 150 kadar çocuk talim-ü terbiye edilmektedir. Lisanlarıda Sementra’nın lisanı gibi karışık rumcadır.

      Karyeden bir çaryek kadar uzakta ve notos (lodos - f.d.) tarafta Agia Trias ismine mevkuf küçük bir monastır olup, senevi yevmi mahsusunda liturjiya icrası ile etraftan gelen ziyaretçiler tarafından panayır icra olunur. İşbu manastırın yeri Endivit tabir olunup, etrafında dahi gayet eski ve kayadan kesme ekklisiyalar ile meskenlerin yıkıntı ve harabesi görülmektedir.