Umudun türküsü : “Yüreğim dağlardadır ”!

Trabzon Sanat Tiyatrosu 2011 yılının ilk oyununu 15 Şubat’ta Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nde sahneledi. 

TST Genel Sanat Yönetmeni Necati Zengin, bu yıl 18 yaşına basan tiyatrosu için ülkemizde hiç sahnelenmeyen William Saroyan’ın “Yüreğim Dağlardadır” oyununu tercih etti. 

Tiyatro ve edebiyat meraklılarının yakından tanıdığı Ermeni asıllı Amerikalı yazar Saroyan, maalesef ülkemizde yeterince bilinmiyor. 

Asıl adı Aram Karaoğlanyan olan William Saroyan 1905 yılında Bitlis’ten ABD’ye göç eden bir Ermeni ailenin ilk çocuğu olarak, üç yıl sonra Kaliforniya eyaletinin Fresno kasabasında doğmuş. 

ABD’de doğmasına rağmen ailesinden aldığı Anadolu kültürünü hiç unutmamış. 

Yazdığı öykü, anı, tiyatro kitaplarıyla aynı dönemde yaşadığı John Steinbeck gibi ABD’nin en çok satan ve okunan yazarlarından biri olmuş. 

50 yıllık sanat yaşamı boyunca ezilen, köklerinden koparılan, sürgünü yaşayan, mağdur edilen, gündelik hayattaki sıradan insanlar 60’ı aşkın kitabının konusu, kahramanı olmuş Saroyan’ın. 

Savaş kışkırtıcılığını protesto etmek amacıyla, 1939 yılında kendisine verilen Pulitzer Ödülü'nü kabul etmeyen Saroyan köklerine, atayurduna bağlılığını hiç unutmamış. 

1964 yılında Yaşar Kemal ve Fikret Otyam’ın rehberliğinde Bitlis’i ziyaret etmiş, güçlükle bulduğu babaevinin kalıntılarında gözyaşı dökmüş. 

18 Mayıs 1981 tarihinde Kaliforniya’da ölen William Saroyan’ın dünya kültür mirasına yaptığı katkıların unutulması amacıyla, UNESCO tarafından 2008 yılının “Saroyan Yılı” ilan edildiğini belirterek oyunumuza geçebiliriz. 

Oyuncu kadrosunda Necati Zengin, Songül Nadir, İlkay Başar, Meltem Ateş, Serkan Serbest, Yeşim Atav, Zafer Kibar, Suat Küçük, Zafer Mert, Nevzat Ofluoğlu, Gönül Aydın, Yusuf Gençosman yer almışlar. 

Oyunda dekor Nevzat Ofluoğlu, kostüm Songül Nadir, ışık Suat Küçük, efekt Aygül Güner, suflöz Meltem Ateş, afiş Mehmet Hacıfettahoğlu tarafından üstlenilmiş. 

“Yüreğim Dağlardadır” oyunu dünyanın her ülkesinde yaşanan yabancılaşma temasını işliyor. 

ABD’deki yabancılaşma dışarıdan gelenlerin barınaksızlık, korunaksızlık, işsizlik gibi temel ihtiyaçları noktasında daha bir yakıcıdır. 

İnsanlar ekonomik ihtiyaçlarının yanı sıra savaşlar, yıkımlar, depremler, seller sonucu köklerinden kopup, “yenidünya”lara göç ettiklerinde, bu duygunun anaforundan kurtulamazlar. 

Doğdukları yerde “altın” değerindeki insanlar, katıldığı yeni hayat ikliminde hiçliği, dışlanmışlığı yaşarlar çoğu kez. 

Yazar bu hiçliği ve çaresizliği oldukça sade bir dille ve anlatımla seyirciye sunuyor. 

Ama yoksul ve çaresiz de olsalar, oyun, insanların dayanışma ve sevgi duygularıyla yaşama tutunabilecekleri gerçekliğini de veriyor. 

Özellikle sanatçıların, yazarların, şairlerin, aktörlerin naif kişilikleriyle çirkef dünyaya direnç ve güzellik katabildiklerini gösteriyor. 

Sıradan yoksul çocukların bile basit yaşamlarından süzülen umut türküleriyle yaşama tutunabildiklerini anlatıyor. 

İnsan bu klasik değerdeki oyunu izlediğinde üzülmekle birlikte, yaşadıkları koşullar nedeniyle yabancılaşmaya direnen insanların dayanışma duygusundan ve mücadele ruhundan önemli dersler çıkarıyor. 

Trabzon Sanat Tiyatrosu Yönetmeni Necati Zengin, toplumun en duyarlı kesimini oluşturan sanatçıların dramı üzerinden de olsa bu mücadele ruhunu iyi işlemiş oyunda. 

İlk kez sahnelenen her oyunda olduğu gibi, bu oyunda da küçük bazı aksilikler, akış grafiğinde düşüklükler, oyuncuların heyecanından kaynaklanan acemilikleri göze çarptı. 

Eminim sonraki temsillerde bunlar yaşanmayacaktır. 

“Yüreğim Dağlardadır”, geçtiğimiz hafta sonu Ankara’daki “Trabzon Günleri”nde Ankaralı seyircilerle de buluştu ve oldukça iyi tepkiler aldı. 

Trabzon Sanat Tiyatrosu’nun oyuncularını ve teknik kadrosunu emeklerinden dolayı kutluyorum. 

Ama galadaki performanslarından dolayı Necati Zengin, İlkay Başar, Songül Nadir ve Nevzat Ofluoğlu’na ek olarak alkışlarımı gönderiyorum. 

Trabzonlu sanatseverlerin Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nde Salı ve Cuma geceleri sahnelenen bu oyunu izlemelerini tavsiye ediyorum.