UR savaşı dersleri

Ukrayna Rusya savaşında alınan derslerin incelenmesi faydalıdır.

Ukrayna Rusya savaşı ikinci ayını tamamladı.  Rusya şimdilik Kiev kuşatmasından vazgeçti. Donbas bölgesi ve Kırım arasındaki toprakları alarak Dinyeper doğusunda konuşlanıp, güçlenmek istiyor. İki ayı değerlendiren uzmanların bir kısmı Rusya’yı başarısız buluyor. Başka bir kısmı da Ukrayna ordusunun umulandan daha güçlü direndiğini belirtiyorlar.

Rus lojistiğinin aksadığı belirtilmektedir.Rus ordusuna harp sahasında yapılan yakıt, cephane ve gıda sevkiyatının aksadığı, harekâta katılan askerin derin stratejik hesaplardan ve savaşın amacından uzakta bulunduğu belirtiliyor. Çin’den satın alınan Rus tekerli araç lastiklerinin yüklemeye dayanamayıp, parçalandığı ifade ediliyor. Burada unutulan Mart sonundan itibaren Ukrayna arazisinin çamur denizine dönüştüğü ve Ukrayna’nın büyük alanlı bir ülke olup, toprak alınmasının zaman gerektirdiğidir.

İki tarafta soğuğa alışkın. General kışın askerlere etkisi sınırlı oldu.  Kışın askerin giyiminin soğuğa karşı iyi olması, donmaması, nöbetin sık rotasyonlu olması örneğin bir saati aşmaması önemlidir. Askerin ayağını temiz tutması, günlük olarak ayakta biriken kirin çıkarılması,  yatmadan ayağın yıkanması ve kan dolaşımını hızlandırmak için ayağın ovulması gereklidir. Askerin izolasyonu iyi olan asker botu giymesi, ıslanan botun özelliklerinin korunması amacıyla kuruması için ateşe tutulmaması, etrafına nem emici gazete sarılması ve çift postalının olması şarttır. Asker her gün uzun yün temiz çorap giymelidir. Nöbete bot başına verilen ve 3-4 saat parmakları sıcak tutan parmak ısıtıcısını çorabı üstüne giyerek gitmelidir. Islak elbise vücutta kalmamalıdır. Asker özellikle ayağını, ayak parmaklarını ve yün eldivenle elini donmaktan korumalıdır. Asker yüksek kalorili, karaciğeri yormamak için ağır yağ içermeyen,  besinler almalıdır. Sıcak çay, kahve, su içebilmelidir. Alkol, kişiye dışarının soğuğunu hissetmeyi önlediğinden, uzuvların hissetmesini azaltıp, donmaya yol açtığından asla alınmamalıdır. Görev sırasında, gece kişi yüzlerce metre uzaktan hedef olabildiğinden, sigara içilmemelidir. Askerin soğuk hava şartlarında silahını çalışır durumda tutması ise yine incelenecek önemli ve ayrı bir konudur.

Savaşın kuralı tam uygulanmadı.  Kiev’i kuşatan Rusların önce yoğun topçu ateşi ve füze hücumlarıyla harp sahası görünürlüğünü azaltmadıkları, Javelin omuzdan atmalı füzelerin 3 km’den tankları, yakıt kamyonlarını yok ettikleri, Stinger füzelerinin karadan havaya ise 10 km’ye kadar etkili olduğu ve Rusların yıldırıldığı belirtilmektedir. Burada SİHA’ların katkısı biraz geri plana itilmiştir.

Ukrayna; askeri, finansal ve medya yardımı alıyor.  2022 Nisan 23 itibariyle Ukrayna’ya 4,7 milyar doları bulan ABD silah ve mali yardımının Ukrayna’yı ayakta tutacağı belirtiliyor. Yardımlar devam ederse Ukrayna bazı cephelerde taarruza bile geçebilir denilmektedir. Ukrayna’nın,  ABD ve AB yardımlarıyla artan bir savaşma gücüne kavuşabileceği söylenmektedir. Medya algılamasında hürriyet ve demokrasi mücadelesi yapan, 4,5 milyon insanınterk edip, başka ülkelere  göç ettiği Ukrayna öndedir. ABD kışkırtması, Ukrayna’nın Minsk II’yi uygulamayışı, NATO ısrarı ve İstanbul sonrası barışı reddetmesi kusur olarak görülmemektedir.

Umut ve tahminler işe yaramadı.  İki aylık savaşta,  umut ve tahminlerin değil,  imkânların amaca uygun kullanılmasının önemli olduğu görülmüştür. Ruslar şimdi Doğu Ukrayna’da konuşlanmaktadır. Kiev civarındaki kuvvetleri, Belarus’a ve takiben Rusya üzerinden Donbas ve Doğu Ukrayna’ya nakledilmiştir. Bazı batılı yazarlara göre savaş şokunu atlatamayan bu askerler, Doğu Ukrayna’da yerinden kıpırdamayacak ve Ruslar Doğu Ukrayna topraklarında kolayca ilerleyemeyecektir. İlerlemek isteniyorsa buralara yeni asker sevk edilmelidir.

ABD isteği: Rusya’nın çökmesi değil Putin’in gitmesi isteniyor. ABD, Ukrayna’yı desteklerken, Ruslara Putin’in iktidardan gitmesi gerektiğini söyleyerek bir çıkış yolu önermekte ve sonrasında Rusya ile barış yapılabileceğini belirtmektedir. Ancak Rusya’nın jeopolitik isteklerinin, Putin olsun/olmasın,  300 yıldır devam ettiği bilinmektedir. Rus halkı ABD istiyor diye, Putin’i muhtemelen değiştirmeyecektir.

Rus halkı savaşın olumsuz etkilerini hissediyor mu?  Diplomatik alanda yalnızlaştırılan, yaptırımların katı olarak uygulandığı, Dünya rezerv parası Amerikan dolar silahıyla ekonomik olarak bombalanan,  Rusya’da yaşamın ilerde olumsuz etkileneceği açıktır.  Tartışılacak husus yaptırımların Rus halkı psikolojisinde yaratacağı tavırdır.  Bu olumsuzluğu Putin Rusya’nın güçlü kalması ve güvenliği için dayanılacak bir bedel veya yük olarak Rus halkına anlatacaktır.

Rus kayıpları çok mu?24 Şubat-21 Mart döneminde Rusya,  magazin Komsomolskaya Pravda’ya göre 9,861 askerini kaybetmiştir.  16,153 asker yaralıdır. Daha sonra bu rakam 1,351 kayıp ve 3,825 yaralı olarak düzeltilmiştir. Savaş sırasında taraflar kendi morallerini iyi tutmak için, karşı tarafın kayıplarını artırmakta, kendi kayıp rakamlarını azaltmaktadır.

Donanım bazında 404 tank, 1279 zırhlı savaş aracı, 150 topçu sistemi, 64 MLRS çok namlulu roket atar sistemi, 36 hava savunma sistemi,  81 uçak, 95 helikopter,  640 araç, 3 gemi/askeri tekne, 60 yakıt tankı, 9 insansız hava aracı rakamları verilmektedir. Bu kayıpların bir kısmının acemi sürücülerden kaynaklandığı, köprü geçişi, çamura girme, yanlış manevra sebepleriyle olduğu ve araçların savaşmadan terk edildiği haberleri ortalıkta dolaşmaktadır.

Ukrayna kayıplarına gelince,  Rus topçu atışları ve füzelerinden dolayı 1,035 sivil ölmüş, 1,650 kişi yaralanmıştır. 1,300 Ukrayna askerinin öldüğü söylenmiştir. Gerçek kayıp rakamları ancak savaş sonrasında açıklanacaktır. Bombalanan Ukrayna’nın alt yapı ve insan kayıplarının söylenenden daha fazla olabileceği tahmini yapılmaktadır. 24 Şubat 2022 sonrasında 90 günlük genel seferberlik ilan eden Ukrayna bunu ne kadar süre daha devam ettirebilir? sorusu da cevap beklemektedir.

Ukrayna başarıyla direnmiştir. Zaferi kazanmış değildir. Rusya, binlerce askerini kaybettiğinden Minsk II’ye artık razı olmayacaktır. Rusya tüm donanım ve insan kayıplarını dikkate alarak muhtemelen Doğu Ukrayna’da elde ettiği toprakları bırakmayacaktır. Rus kökenli yurttaşların referanduma katılması ve buraların karşılıklı tavizler dahilinde Rusya’ya bırakılması Rusların isteğidir. Ukrayna ise olumlu bir ortam sağlanırsa Kırım dâhil tekrar kendisine bağlanmasını istemektedir. Burada tarafların istekleri zıt derecesinde farklıdır. Uzlaşma için birbirine yaklaşım imkânı yoktur. Rusya işgal ettiği bölgeleri bırakmazsa sorun sürüncemede kalarak yıllarca devam edebilecektir. Muhtemelen ABD ihtilafın devamını istemektedir. Zelensky, Amerikan görüşünü seslendirmektedir.

Amerika bu mücadeleye 2014’den beri hazırlandı.  Bazı yazarlar ABD’nin Rusya’yı kuşatma ve zayıflatma planına uzun süredir hazırlandığını, Ukrayna’nın bahane olduğunu belirtmektedir. Ancak aynı yazarlar asıl rakip olarak görülen Çin’le mücadelenin neden ertelendiğini açıklayamamaktadır. Şimdilik “Amerika geri döndü. Hürriyet ve demokrasi mücadelesi  Doğu Avrupa’da sürecek” denilerek “Amerikan silah, teknoloji satışlarının desteklenmesi, ve pandemi’nin yol açtığı ekonomik durgunluktan kurtulmak” uygun görülmektedir. Azimli ve kararlı Başkan Biden,  “NATO ve tüm müttefiklerini birleştirdi “  algısı sürdürülmektedir. Muhtemelen umulan zafer, Kasım 2022 Kongre üyeleri ve Senato üçte bir seçim sonrasında durum tekrar gözden geçirilecektir”.