Yukarıdaki fotoğraf mı? Deli at!

Bir arkadaşımız, Kızılderililerle ilgili yazımızı okuyunca, Amerikan Halk Televizyon Kanali'nin Web Sitesinden asagidaki biyografiyi alip gondermis. Mektubunda diyor ki: "Amerikalilar bu biyografiyi cocuklarina okullarinda ders malzemesi olarak dagitiyorlar."

Dogrudur. Demek ki; Tarihi yaparken yaptiklari yalnislari, tarihi yazanlar tekrarlamiyorlar.

Asagida Ingilizce'sinden Turkce'ye dilimizin yettigince yaptigimiz cevirisini sunuyoruz:

Crazy Horse (Deli At)
Tashunca-uitco
(1849-1877)

DELI AT
"Deli At" gozupekligi ile taninirmis. Lakota Kabilesinden. Bu kabileden olanlar Deli Ati orf ve adetlerine sahip ciktigi icin ileri goruslu bir lider olarak kabul etmisler.

Deli At, Beyaz adamlarin fotografini cekmesine yine ayni nedenlerle izin vermemis. Fotografi yok.

16-19 yaslarinda Oglala Reisi'nin yaninda Beyaz Adama karsi savasmis. 1867 de William J. Fetterman'in Tugayinin imha edilmesinde onemli rol oynamis.

1873 de, Lokota'lilarin vatan topraklarini korumak icin general Custer'e karsi savasmis.

Amerikan Savas Bakanligi Lakota kabilesine yer gosterip, "bu sinirlar icinde yasayacaksiniz.." dediginde, beyaz adama hayir diyenlerin liderligini yapmis. Cheyenne ve Oglala kabileleri ile isbirligine gitmis. OTURAN BOGA ile birlikte Custer in 7 nci Suvarisini imha etmisler.

1877 de teslim olmus. Beyaz Adamin gosterdigi yerde kabilesi ile yasamaya mecbur edilmis. Derler ki, Deli Ati teslim aldilar ama, ruhunu asla...

1877 yilinda hasta karisini ailesine goturmek icin izin almadan ayrildigi icin tutuklamislar. Beyaz Adam, Deli At'in bir delilik yapip, tekrar savas alanlarina donecegini dusunmus.

Deli At kendisini hapise sokacaklarini anlayinca, karsi koymus. Beyaz Askerler bakmislar bu deliyle basa cikamiyacaklar; kendisini tutuklayan subay iki kolunu arkasindan tutmus, bir asker de karnindan, gogsunden sungulemis.

Uzun sozun kisasi, Deli Ati mapushaneye canli sokamamislar.

...

NOT: Hopi Kabilesinden bir kizilderili kadinin Irak'da olusunu buldular. Amerikan askeri. 4 ve 3 yaslarinda iki kiz cocugu anasi.

Irak da ne isi var? Siz ce vatani kurtarmaya mi gitmisti? Dedelerinin 500 sene once kurtaramadigi vatani?

Savaslarin mantigini anlamak cok zor...

Kaynak: www.pbs.org/weta/thewest/people/a_c/crazyhorse.htm