Zenginler gittikçe zenginleşiyor, fakirler gittikçe fakirleşiyor iddiası yanlıştır.

Zenginlerin fakirlerin sırtından zengin oldukları iddiası yanlıştır. Servet yaratmak bir zero sum game değildir. Her kazanan için bir kaybeden olması gerekmez. Pastanın boyutları sabit değil. Pastanın kendisi büyüyor. Aklını kullanan pastadan daha büyük pay alıyor. Servet yarartılırken ülkelerin GSMH'ları da artıyor. Toplum için faydalı mal ve hizmetleri verimli bir sekilde üreten ve satan hem ülke hem kendisi için gelir ve servet yaratıyor.

Zenginler yeni servet yaratıyorlar bu servetten toplumun geneli de pay alıyor. İddia edildiği gibi zenginlerin serveti fakirlerin elindekini alarak olmuyor. Fakirliğin sebepleri çok geniş bir konu ve bu yazıya sığmaz ama birkaç sebep belirtmek gerekirse serbest teşebbüse izin vermeyen ekonomik sistemler, aklını kullanmayan insanlar, israf alışkanlıkları, din istismarı ile uyutulan halk ve birçok başka sebep var. Ama kesinlikle iddia edildiği gibi burjuva sınıfının emekçi sınıfı sömürmesi değil. The “ Rich get richer and the poor get poorer” yıllardır birçok ülkede söylenen bir klişedir. Gerçek şudurki inişli çıkışlı da olsa sanayi devriminden beri serbest piyasa ekonomilerinde hem zenginler hem fakirler gittikçe zeginleşiyorlar. Fakirler gittikçe fakirleşmiyor. Ancak bazı ülkelerde bazı dönemlerde zengin fakir arasınaki uçurum açılabiliyor. Fakirlerin zenginleşme sürati daha yavaş olabiliyor. Arzu edilen bir durum değil.

Fakirlerin gittikçe fakirleştikleri ülkeler sosyalist totaliter rejimlerdir. Çünkü yanlış ekonomik sistem değer ve servet yaratılmasını engelliyor. Geçmişte Demir Perde ülkeleri, Sovyetler Birliği, Çin, Kuzey Vietnam ve Küba günümüzde ise Kuzey Kore buna örnek. Türkiye’de bugün ortalama bir memur veya işçi ailesinin, emeklilerin durumu iyi mi ? Tabiki değil. Elbette daha iyi olmalı. Ama 40 yıl öncesine göre fakirleşmiş değiller. 40 yıl önce ortalama bir emekçi aile veya emekliler bugün sahip oldukları maddi imkanların eğitim ve sağlık olanaklarının çok daha kötülerine sahiplerdi. Gelişen teknoloji ve diğer nedenler sayesinde maddi durumları eskisine göre çok daha iyi ama tabiki yeterli değil. Çünkü gelişmiş ülkelerin emekçi ailelerinin hayat standartları altındalar ve zenginler daha hızlı zenginleşiyor olabilir.

Büyük ekonomik krizler olduğunda birçok ülkede aniden tüm ülkenin milli gelirinde reel olarak ani düşüşler dolayısıyla genel bir fakirleşme olabiliyor, 1929 – 1933 Batı Ülkelerinde olan büyük ekonomik buhran dönemi bunun en önemli örneği. Ama uzun vadede genel trend fakirlerin de hayat standardlarının eskiye göre iyileşmesi yönünde. Fakirler gittikçe daha fakirleşmiyor, bazen zenginler daha hızlı zenginleşiyor olabilir hepsi bu. Ayrıca zorla sağlanan eşitlik en büyük adaletsizliktir ama bu ayrı bir konu.

Rasih Bensan 19 Ekim 2012