Zülfü Livaneli'nin 'Veda'sı

Zülfü Livaneli’nin hem senaryosunu yazıp, hem de yönettiği “Veda”nın başrollerini Sinan Tuzcu, Serhat Mustafa Kılıç, Dolunay Soysert, Ezgi Mola, Özge Özpirinççi, Burhan Güven, Fikret Kağan Olcay, Bartunç Akbaba, Ayhan Aktaş, Melahat Abbasova ve Kaya Akkaya üstleniyorlar. Atatürk’ün çocukluk, gençlik, olgunluk ve yaşlılık dönemini 4 farklı oyuncu canlandırıyor.

“Veda” Zülfü Livaneli’nin Atatürk’ü Salih Bozok’un gözünden anlattığı bir yapım.

Filmin başlangıcında mekan tüm görkemiyle Dolmabahçe Sarayı, Atatürk ölüm döşeğinde. Salih Bozok’un bu son saatlerde Atatürk’le ‘Veda’laşması..

Salih Bozok Atatürk’ün ölüyor olmasını kabullenemiyor. Oğlu Muzaffer’i çağırarak Atatürk öldüğü takdirde, kendisinin de yaşayamayacağını anlatmaya çalışıyor.Sonrasında oğluna yaptığı şeyin vicdan azabıyla bir mektup kaleme alıyor. Bu mektupta 6 yaşından beri birlikte olduğu Atatürk’ün dehasını, dostluğunu, uzak görüşlülüğünü, acılarını anlatıyor. Filmdeki en etkileyici sahnelerden biride Salih Bozok’un Atatürk’ü Ağrı Dağı’na ve bulutlara benzeterek sevgi ve hayranlığını anlatmaya çalışmasıydı.

Atatürk’ün hayatındaki önem taşıyan iki kadına Fikriye Hanım ve Latife Hanım’a olan hisleriyle arada kalmışlığı verilmeye çalışılmış. Atatürk’ün Osmanlı İmparatorluğu ve yeni Türkiye Cumhuriyeti konusunda bu arada kalmışlık metafor olarak kullanılmış. Eski ile yeninin mücadelesinde tabii ki yeni ve çağdaş olan kazanmış.

Filmdeki olaylar tarihsel sıralamayla veriliyor. Filmdeki diyaloglarda o zamana özgü konuşma şekilleri kullanılarak sanatsal bir yön katılmış.. Dolunay Soysert Zübeyde Hanım’ın Selanik şivesinde çok gerçekçi. Filmin genel havasında Selanik’e olan özlem hissediliyor.

Bu kadar genel olarak verilen bir hikayede tekrarlar filmi sıkıcı hale getirmiş. Atatürk’ün Zeybek oynadığı sahneler iki kere kullanılmış. Bazı diyaloglar da iki kere kullanılmış.

Filmde biraz kolaycılığa kaçılmış. Atatürk’ün çok bilinen artık ezberlenen anıları kullanılmış. Atatürk’ün dehası ve olağanüstü kişiliği filme tam olarak yansıtılamamış.

Tamamen Türk sermayesiyle yapılan filmde Türk sinemasının tüm imkanları kullanılmış. Filmde 2bin figüran rol almış.12 bin Kostüm kullanılmış. Senaryo yazımı 3 yıl, çekimler 7 hafta sürmüş.

Makyajlar çok ayrıntılı, savaş sahneleri gerçekçi, ama biraz kanlı, savaşın kansız olmasıda beklenmez sanırım. Filmin müzikleri filmin bile önene geçecek kadar güzeldi.

Atatürk ile ilgili bir film yapıldığında beklentiler çok yüksek oluyor. Benim de beklentilerim yüksekti. Bu yüzden hayal kırıklığına uğradım. Atatürk’e yakışacak film henüz yapılmadı. Umutlarım başka bahara kaldı.