"Kitapların aydınlatamadığı toplumlarda, şarlatanlar kahraman olur."

Başlıktaki cümleyi İslamcı yazar Sait Çamlıca'nın "Okuyorum o halde varım!" adlı kitabından aldım ve hak verdim kendisine. Aynen! : "Kitapların aydınlatamadığı toplumlarda, şarlatanlar kahraman olur."

Bu yazıma, önce şarlatan kelimesinin sözlük anlamını vererek başlamak istiyorum izninizle.

Şarlatan, "kendi bilgi ve niteliklerini veya mallarını överek karşısındakini kandıran, dolandıran kimse" ve "Herhangi lisans ya da eğitimi olmadan, bir mesleği icra eden sahtekar" manalarına gelir.

Tarif net olunca, bu modele uyan tipler de kolayca gelir gözünün önüne. Kim dürüst, kim şarlatan, hangisi doğru söylüyor, kim yalancı anında fark edilir. Ve dikkatli baktığımızda, kolayca ayırabiliriz onları diğerlerinden. Sosyal ortamalarla ekonomik yapılar bozuldukça; hızla artar sayıları. Bilimselliğin, metedolijinin insanı yoran, zorlayan yanlarıyla uğraşmaktansa, kulağa hoş geleni, daha hızlı anladığını benimser insanoğlu. Hal böyle olunca, ortalık da şarlatanlardan geçilmez maalesef.

Bilimde, sanatta, siyasette, teknolojide sesleri daha çok çıkar sanki. Doğru söyleyene deli muamelesi yapıp, kendinden uzaklaştırdıkça toplum, kendi marifetiyle şarlatanın kucağına düşer. Ne dese inanırlar artık. Ne yapsınlar? Başka çaresi yok ki. O saatten sonra nasıl yüz geri etsinler?

Ballıdır dili. Şerbetlidir üslubu. Tonuna, titreşimine ölümüne dikkat ettiği sesi; ninni gelir çoğunun kulağına. Gereken güveni sağlayıp, birilerini kendine inandırmaya başladığında; alır sazı eline. O saatten sonra durdurabilene aşk olsun şarlatanı! Dilediği gibi çelebilir aklınızı şimdi.

Sporda, edebiyatta, sağlıkta; akla gelen her yerde bin bir sureti gezinir. E, bu kadar artınca nüfusu, kahramanlık da cabası! Zaten destanlarla büyümüş millet; masal dinlemeye pek meyillidir. Kandırılmasını dahi şarlatandan bilmez, kendinde arar suçu iyi niyetliler. Uğradığı onca haksızlığı, kötülüğü unutup, şarlatanın aşığı olur, bi dediğini iki etmez, hatta bastığı toprağa, yüzlerini sürünürler.

E, adamlar haklı canım! Beni de bu kadar şımartsalar, ben de kahraman zannederdim kendimi! Hatasını yüzüne vurmadıkça, akıllanmaz bazılarımız.

Anlayacağın, adam doğru diyor: "Kitapların aydınlatamadığı toplumlarda, şarlatanlar kahraman olur." Bunu görmek için dünyanın öbür ucuna gitmek de gereksiz. Kaldır kafanı, bak istersen... O zaman ne dediğimi daha iyi anlarsın. Ortalık kahramandan geçilmiyor! Gerisini sen getirebilirsin.

Not: Yazıda kullanılan görsel internetten alınmıştır.