BAĞ-KUR (4/1-B) Prim Borçlarının Silinmesi - 2015/13 Sayılı Genelge

6645 sayılı “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile birlikte Bağ-Kur(4/1-b) prim borcu olanlara belli şartları taşımaları halinde bu borçların silinmesi imkanı getirilmiştir. Konuya ilişkin düzenleme 6645 s. Kanunun 56 maddesiyle getirilmiştir(5510 s. Kanun geçici md. 63).

İlgili düzenlemeye göre, 30.04.2015 tarihi itibariyle 12 ay ve daha uzun süre prim borcu olanların borçlarını sildirme imkanı getirilmiştir.

Kimler bu haktan yararlanabilecektir?

30/4/2015 tarihi itibariyle 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunması kaydıyla;

- Mülga 1479 ve mülga 2926 sayılı Kanunlara göre sigortalı olarak tescilleri yapılanlar(Tarım Bağ-Kurlular, Esnaf Bağ-Kurlular ve 1479 s. Kanuna göre şirket ortaklığı nedeniyle sigortalı sayılanlar)

- Tevkifata istinaden geriye dönük olarak mülga 2926 sayılı Kanun kapsamında tescili yapılanlar,

- 5510 sayılı Kanuna göre 4/1-b kapsamında sigortalı sayılanlar,

- Değişik yapılandırma kanunlarına göre prim borçlarını yapılandırdıkları halde (yapılandırma borcunun tamamını ödeyenler hariç) yapılandırması bozulanlar veya yapılandırılmasının iptali için yazılı talepte bulunanlar,

- Prim borçlarını 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesi kapsamında taksitlendirenlerden, taksitlendirmesi bozulanlar veya taksitlendirilmesinin iptali için talepte bulunanlar, bu haktan yararlanabilecektir. Görüldüğü üzere farklı kanunlara göre yapılandırmadan yararlanan kişiler de bu düzenlemeden yararlanacaktır. Buna göre örneğin 2014 yılının Eylül ayında yürürlüğe giren 6552 s. Kanuna göre yapılandırma hakkından yararlananlar da borçlarının silinmesi için talepte bulunmaları halinde borçları silinecektir. Yapılandırma borcunun tamamını ödeyerek yapılandırmadan faydalananların talepleri ise dikkate alınmayacaktır.

30.04.2015 tarihi itibariyle 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarını, 31/7/2015 tarihine kadar ödememeleri veya ilgili kanunları uyarınca yapılandırmamaları yahut taksitlendirmemeleri halinde, sigorta prim borçları silinecektir. Ancak, söz konusu üç aylık süreyi beklemeden sigortalılığını durdurmak isteyenlerin, başvuru formu ile dosyalarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat etmeleri halinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, hiç prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla borçları silinecek ve sigortalılıkları durdurulacaktır.

Sigortalılıkları durdurulup prim borçları silinen kişilerin, 01.05.2015 tarihinden itibaren Bağ-Kur(4/1-b) sigortalısı olmayı gerektirecek şekilde çalışmaya devam etmeleri halinde Bağ-Kur sigortalılığı 01.05.2015 tarihinden itibaren tekrar başlatılacaktır.

Prim borçlarının silindiği dönemlerdeki sigortalılık

Şu hususu da önemle belirtmek gerekir ki, belirtmiş olduğumuz şartları taşıyan sigortalıların prim borçları silinmekle birlikte, bu prim borçlarının ait oldukları dönemler de sigortalılık süresine eklenmez.

Hizmet çakışması nedeniyle mağdur olanlara müjde

Maddeye göre durdurulan sigortalılık süreleri içerisinde, çakışma nedeniyle daha önceden geçersiz kabul edilen diğer mülga sosyal güvenlik kanunları kapsamında sigortalılık süreleri geçerli sayılacaktır(2015/13 s. Genelge). Bu durum özellikle Bağ-Kur(4/1-b) sigortalılığı önce başlayıp da daha sonra SSK(4/1-a) kapsamında sigortalı olan ve önce başlayan sigortalılığa üstünlük tanınması nedeniyle Bağ-Kur(4/1-b)lu sayılan; ancak SSK(4/1-a) sigortalısı sayılmak isteyen kişiler için çok önemli bir imkandır. Çünkü sigortalılık hallerinin çakışmasına ilişkin düzenleme getiren 5510 s. Kanunun 53. maddesinde, 6111 s. Kanun ile 2011 yılından itibaren SSK(4/1-a) sigortalılığı ve Bağ-Kur(4/1-b) sigortalılığının çakışması halinde SSK(4/1-a)ya üstünlük sağlayan düzenleme yapıldığı tarih öncesinde önce başlayan sigortalılığa üstünlük tanınıyordu(Emekli Sandığı(4/1-c) sigortalılığı hariç). Bu durum nedeniyle pek çok kişi mağduriyet yaşamıştır. Böylelikle bu mağduriyetlerin önüne geçilebilecektir.

Durdurulan sigortalılık sürelerinin daha sonra borçlanılarak ihya edilmesi

30/4/2015 tarihi itibariyle 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunması nedeniyle sigortalılıkları durdurulanların, daha sonra kendileri ya da hak sahipleri tarafından, Ek-2'de yer alan başvuru formuyla dosyalarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat ederek ihya talebinde bulunmaları halinde, durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı için talep tarihinde 80 inci maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenecek prime esas kazanç tutarı üzerinden ihya borcu hesaplanacaktır. İhya edilecek süreler belirlenirken, geçici 63 üncü madde kapsamında durdurulan sürelerle birlikte önceki kanunlara göre durdurulan sürelerin tamamı dikkate alınacaktır. Ancak, 5510 sayılı Kanunun dördüncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentleri ile (4) numaralı alt bendi kapsamında durdurulan sigortalılık sürelerin bulunması halinde, sigortalı ya da hak sahiplerinin talep ettiği kapsamdaki sigortalılık sürelerinin tamamı ihya edilecektir(2015/13 s. Genelge).

Hesaplanan ihya borç tutarının tamamı borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödendiği takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

Avukat Erdoğan KAYA

www.gurselavukatlik.com