Basın kanunu değişiyor. Bloglar da artık haber sitesi mahiyetinde olacak

Basın Kanunu ile ilgili değişiklik oldukça ses getirecek gibi görünüyor. Meclis Adalet Komisyonundan geçen kanun tasarısı yakında genel kurul gündemeni de gelecek. Blog yazarlarını da çok fazla ilgilendiren bu kanun tasarısı oldukça önemli açıklar içeriyor. Bırakılan bu boşluklar internet üzerinden yazı paylaşan tüm siteleri haber sitesi olarak değerlendirmiş durumda. Konu ile ilgili röportajı altta yayınlıyorum.

10 Temmuz Perşembe günü 5187 sayılı Basın kanununda değişiklik kanun tasarısı Meclis Adalet Komisyonunda kabul edildi. Kanunun en dikkat çekici bölümü İnternet Haber Siteleri’nin tanımlanması oldu. Hukuk danışanımız Av. Rıdvan Yıldız’ın bu konudaki makalesi internethukuku.net de yayınlandı. (http://internethukuku.net/internet-haber-sitelerinin-basin-kanunu-kapsamina-alinmasi/)  

Makaleyi okuyup, kafamızı karıştıran bazı hususları sitemiz hukuk danışmanı Av. Rıdvan Yıldız’a sorduk. İşte sorularımız ve danışmanımızın yanıtları:

-  Yeni kanun değişikliği ile mevcut internet sitelerinin büyük çoğunluğunun ( bloglarda dahil ) HABER SİTESİ statüsünde sayılacağı iddiasındasınız. Bu durumu biraz açar mısınız?

Kanun değişikliğinde internet sitesinin tanımı oldukça geniş tutulmuştur. İnternet ortamında haber ya da yorum niteliğindeki içerikleri paylaşan süreli yayınlar internet haber sitesi olarak tanımlanmıştır. Bu da mevcut internet sitelerinin % 90 nı internet haber sitesi kapsamına sokacaktır. Yani internet sitesi sahipleri isteseler de istemeseler de gerçek anlamda haber sitesi olmasalar dahi tasarı yasalaşırsa haber sitesi olacaklardır. Bu da bir çok sorumluluk ve yükümlülüğü beraberinde getirecektir.

-  Yine kanun değişikliğinde bazı yaptırımlar getirilmiş. Yukarı bahsettiğimiz duruma göre sitemiz WEBUNYA da haber sitesi statüsünde görünecek. Peki beyanname vermezsek ne gibi bir sorunla karşılaşabiliriz? Beyanname vermek zorun damıyız?

Süreli yayınlar beyanname vermedikleri takdirde yayınlarına devam edemezler. Cumhuriyet Savcılarının talebi ile asliye ceza mahkemeleri yayın durdurma kararı verir. Düzenleme ile internet sitelerinin yayınlarının durdurulamayacağı öngörülmekle internet haber siteleri için yeni düzenleme ile getirilen resmi ilan ve reklam ile çalışanlarına basın kartı hakkından mahrum bırakılacaklardır. Niyet okuması yapmak istemiyorum ama basın kanunun 16. Maddesinde yayın durdurma kararına rağmen yayınlarına devam eden süreli yayınlar için 1000 tl den 15.000 tl ye kadar para cezası öngörülmüştür. İnternet haber sitelerinin yayınları durdurulmayacak ancak yayın durdurma koşulları ortaya çıktığında verilen haklardan mahrum bırakılmanın yanı sıra bu para cezası da uygulanır mı sorusu akla gelmekte. Yine internet haber siteleri BASIN KANUNU 4. Maddesi gereği zorunlu bilgileri internet sitelerinde bulundurmak zorundadır. Yasada belirtilen şartlara uygun olarak zorunlu bilgiler belirtilmediği takdirde para cezası yaptırımı söz konusu olacaktır. Yine internet haber siteleri içeriklerini 6 ay süre ile muhafaza etmek zorunda ve aynı zamanda resmi merciiler tarafından talep edildiği takdirde teslim etmek zorunda olacaklardır. Aksi takdirde yine para cezası yaptırımı ile karşı karşıya kalacaklardır.

- İnternet Haber sitelerinin tanımındaki sakıncalardan bahsettiniz. Biraz açarmısınız?

Sadece internet haber sitesinin tanımının genişletilmesi problem değil. Yine kanunda İnternet haber sitesi süreli yayın olarak tanımlanırken , süreli yayın ise gazete, dergi, internet haber sitesi gibi yayınlar olarak tanımlanmaktadır. Yani karşılıklı atıf yoluyla tanım yapılmış daha doğrusu yapılamamıştır. Bu sebeple bu kanun tasarısı yasalaşırsa yorum karışıklığı bir çok problemi beraberinde getirecektir. İnternet Siteleri bir anda yaptırımlarla , para cezalarıyla karşı karşıya kalıp mağduriyetler yaşayacaklardır.

- Peki bu tasarı tamamen mi olumsuzluklarla dolu?

Esasında büyük internet haber siteleri için oldukça lehte görünüyor. Çünkü içeriklerini muhafaza hakkını saklı tuttukları takdirde bu içerikler kaynak gösterilse dahi alıntılamayacaktır. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu 36. Maddesinde günlük haberlerin serbestçe iltibasına izin vermekteyken yeni kanun alıntı konusunu tamamen haber yayıncısının iznine tabi kılmaktadır. Bunun yanında yeni kanunla bir çok internet sitesi sahibi, blog sahibi taşıdığı riskler, sorumluluklar, yükümlülükler sebebiyle yayın yapmaktan kaçınacaktır. Çünkü küçük ölçekli internet haber siteleri sahipleri karşılaştıkları hukuksal problemler karşısında yılacaklardır. Bu düzenleme devletin internet sitelerini kontrol altına almasına, internet sitesi yayıncılarını yıldırılmasına , blog ların yayın yapma özgürlüğünü engellemesine neden olacaktır.

 -  Bu konudaki çözüm önerileriniz nedir?  

Tasarı bu haliyle kesinlikle yasalaşmamalıdır. Yasalaştığı takdirde muhalefet partilerinin internet özgürlüğünün devamı için Anayasa Mahkemesine başvurma yükümlülüğü doğmaktadır. Bu tasarıda internet haber siteleri açıkça tanımlanmalı, internet haber sitesi olmanın asgari koşulları açıkça belirtilmelidir. Aksi takdirde bu haliyle yasalaştığı takdirde yukarıda değindiğimiz gibi internet sitelerinin büyük çoğunluğu internet haber sitesi kapsamına girecek ve taşıyabileceklerinden fazla sorumluluk ve yükümlülükle karşı karşıya kalacaklardır. 

Kaynak: http://webunya.com/5187-sayili-basin-kanunu-degerlendirme