Emekli olduktan sonra çalışma-SGDP ödemesi

www.gurselavukatlik.com

 Av. Erdoğan KAYA

Ülkemizde pek çok kişi emekli olsa da çalışmaya devam etmektedir. Emeklilikten sonraki çalışmanın pek çok sebebi olabilmektedir. Bunun başlıca sebepleri; aylıkların emeklilerin geçimini sağlamak için yetersiz kalması, erken emeklilik dolayısıyla çalışma isteği(yakın döneme kadar emeklilik için aranan şartların kolaylaştırılmış olması nedeniyle Ülkemizde, Avrupa ülkelerine göre çok daha kolay ve erken yaşlarda emekli olunabiliyordu), yetişmiş eleman ihtiyacı nedeniyle işletmelerin bu kişileri çalıştırma isteği vb. söz konusu olabilmektedir.

İşte emekli olduktan sonra çalışılması durumunda kişinin önüne sigorta koluna göre değişmekle birlikte iki seçenek çıkmaktadır. Bunlar; emekli aylığını(yaşlılık aylığı) kestirip çalışmaya devam etmek ve daha sonra tekrar emeklilik talebinde bulunmak ya da aylığını almaya devam etmekle birlikte sosyal güvenlik destek primi(SGDP) kesintisi talebinde bulunması gerekmektedir.

Emekli olduktan sonra tekrar çalışmaya başlayanlardan, çalıştığı sürede SGDP kesintisi yapılarak emekli aylıklarını almayı talep etmezlerse emekli aylıkları kesilir ve tüm sigorta kollarına prim ödemeye devam ederler. Bu kişiler daha sonra emekli aylığı talebinde bulunduklarında aylıkları tekrar hesaplanır.

Sosyal güvenlik destek primi(SGDP) nedir?

SGDP, yaşlılık aylığı(emekli aylığı) bağlanan kişilerin emekli olduktan sonra da çalışmaya devam etmesi halinde emekli aylığından ya da çalışması karşılığı aldığı ücretinden yapılan kesintiyi ifade etmektedir.

Her sigortalı emekli aylığını almaya devam edip, çalışabilir mi?

Maalesef bu imkan her sigortalı için geçerli değildir. Bu imkan kişinin hangi sigorta koluna(SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) tabi olduğuna ve ilk sigorta giriş tarihine göre değişmektedir. Şimdi sırasıyla bulunulan sigorta koluna ve giriş dönemine göre kişilerin bu imkandan yararlanma durumunu değerlendirelim.

1- 4/1-a(SSK) Sigortalılarının Durumu

01.10.2008 Öncesi Dönem

5510 s. Kanun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu Kanun ile birlikte tüm sigorta kollarına ilişkin düzenlemeler bu Kanun`da toplanmıştır. Bu tarih öncesinde 4/1-a(Bu kişileri genel olarak işçi statüsünde çalışanlar olarak tanımlayabiliriz.) sigorta kolunda yer alan kişiler için düzenleme içeren mevzuat 506 s. Kanun yer almaktadır. 5510 s. Kanun`da geçici madde 14 konuya ilişkin geçiş hükümlerini içermektedir. 01.10.2008 öncesi dönemde sigortalı olan kişiler için emekli olduktan sonra çalışma durumunda iki seçenek söz konusudur. İsterlerse (1)emekli aylıklarını kestirip tekrar çalışıp çalıştıkları süre boyunca yine bütün sigorta kollarına prim ödeyecekler ya da (2)emekli aylıklarını kestirmeden SGDP primi ödeyerek çalışmayı tercih edebileceklerdir.  Maddede 4/1-a sigortalılarının prim oranları yüzde 32 olarak belirtilmiştir. Bu kişilerin SGDPlerini işveren ve işçi hissesini belirleyerek işverenleri ödemekle yükümlü kılınmıştır. Yani 4/1-a sigortalılarının SGDP kesintileri emekli aylıklarından kesilmeyecektir. Bu kişiler hakkında ödedikleri SGDP primleri doğrultusunda sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanır.

01.10.2008 Sonrası Dönem

5510 s. Kanun`da SGDP ödeyerek çalışmaya ilişkin düzenleme 30 uncu maddede getirilmiştir. Maddede ilk defa 01.10.2008 tarihinden sonra sigortalı olan 4/1-a(SSK) sigortalılarına emekli olduktan sonra SGDP ödeyerek çalışma imkanı maalesef ki getirilmemiştir. Bu kişiler emekli olduktan sonra çalışmak isterlerse emekli aylıkları kesilecek ve tüm sigorta kollarına prim ödemeye başlayacaklardır.

Takip eden yazımızda konuya ilişkin açıklamalarımıza devam edeceğiz.