Kamusal alan

Önceki Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in 29 Ekim 2004 yılında, Çankaya'da verilecek Cumhuriyet Bayramı resepsiyonu için hazırlattığı "kişiye özel" davetiyelerle gündeme gelen "kamusal alan" tartışması, günümüzde de hala devam etmektedir. Bu tartışmaların başlıca nedeni, "kamu" sözcüğüne ya da kavramına esas anlamı dışında, devletçi bir düşünce tarzından kaynaklanan farklı bir anlam yüklenmesidir.

"Kamu" sözcüğü ya da kavramının, sözlük ve ansiklopedik karşılığı "bir ülkede yaşayanlar / halkın tümü"dür..Bu sözcüğün sonuna "sal" ekinin getirilmesiyle oluşturulan "kamusal" sözcüğünün anlamı da, "kamuya ait, kamuyla ilgili" ya da"halka ait, halkla ilgili" olur.Nitekim "kamu düşüncesi, kamuoyu, kamu yararı.... kamu sağlığı" gibi tamlamalardaki "kamu" sözcüğün "halk" anlamında kullanıldığı açıkça görülmektedir.Bu değerlendirmeye göre, "kamusal alan" olarak anılan yerlerin, "halka ait alan" olması gerekir.Bu alanlar, üzerinde özel kişilere ya da devlete ait yapıların olmadığı ve halkın serbestçe kullandığı alanlardır.

Özel kişilere ait yerlere girme ve bu yerlerdeki hareket tarzları, bu yerlerin sahiplerinin isteğine göre belirlenir. Örneğin bazı kulüplere ve bazı ünlü eğlence yerlerine herkes giremez. Eğer girmek isterse, o yer için hazırlanmış talimatlara ya da yönetmeliklere uyulmak zorundadır. Bu düz mantıkla hareket edersek, kamu alanı(ister devlet" isterse "halk"a ait olsun) üzerine inşa edilmiş ve resmi bir kimliği olan devlete ait kurum ve kuruluşlara da, aynen özel kişilere ait yerlere girişte olduğu gibi, bazı yönetmeliklere uyulması zorunluluğu getirilebilir.

O zaman, "halk" ya da "halka ait alan" anlamındaki "kamu" sözcüğü, nasıl oluyor da bazı yerlerde "devlet" anlamında kullanılıyor? Yukarıda değindiğim gibi, bu farklı anlam yüklemesi, devletçi bir geleneğe sahip kültürümüzden kaynaklanmaktadır."Kamu kurumu, kamu kuruluşu, kamu güçleri, kamu işçisi, kamu memuru, kamu malı..." gibi... Bu karışıklığı düzeltmek için yapılacak olan, devleti çağrıştıran yerlerde "kamu" yerine "devlet " sözcüğünün kullanılmasıdır. Bu yapılmazsa, b akarsınız, "kraldan çok kralcı" biri çıkar, Taksim Meydanı'nı da "kamusal alan" ilan eder ve orası için de bir talimat ya da yönetmelik hazırlanmasını ister.

Olmaz mı? Olur.

cdenizkent