Mesleki eğitim -1-

Ben bundan sonraki yazılarımda da, ülkemizdeki mesleki eğitimin, belli başlı sorunlarını yazmaya devam edeceğim. Bu yüzden yazımın başlığını Mesleki Eğitim -1- şeklinde yazdım. Hemen altta göründüğü gibi, mesleki eğitime farklı ve bugüne kadar dile pek getirilmemiş, açılardan bakarak, sizlere bilgi sunmaya çalışacağım.

Mesleki Eğitim’e başlama yaşı ve meslek seçim yaşı.

MEVCUT DURUM 1: Ülkemizde Mesleğe başlama yaşı, Meslek Liseleri düşünüldüğünde, İlköğretimden hemen sonra gerçekleşmektedir. Yani 14-15 yaşlarında. İlköğretimi, bitiren bir çocuk, Meslek Lisesi 1. sınıfında, Tanıtım ve Yönlendirme dersi yoluyla meslek seçimi için yönlendirilmeye çalışılmaktadır.

MEVCUT DURUM 2: Tanıtım ve Yönlendirme dersinin tam olarak, işe yaradığı söylenemez. Bu ders yokken, öğrenciler, ilköğretimden mezun olurken aldıkları diploma notuna göre rast gele (istekli, isteksiz) meslek seçimine zorlanmaktaydı. Şimdi de değişen hiçbir şey yoktur. Tanıtım ve Yönlendirme dersi sadece, mesleklerin az çok tanıtılmasına yaramaktadır. Mesleğe geçiş, ilköğretimde aldığı diploma notu ve bu okulda, ilk yılda almış olduğu derslerin ağırlıklı olarak ortalamasıyla, ders öğretmeninin de katkılarıyla gerçekleşmektedir. Yazıyı okuyanlar, daha ne olsun diyebilirler. Ama gerçek öyle değildir. Diploma notu iyi olan (eski sistem) derslerde zaten genelde başarı sağladığından, değişen bir şey yoktur. Bu ders; iki denk mesleğin seçiminde işe yarayabilir. Tabi meslekler arasında öğrenci kayıtlarının sayısında bir problem yoksa. Aşağıda açıklamaya çalışacağım nedenlerden dolayı, bütün bunların önemi zaten yoktur.

PROBLEM : Her durumda asıl meslek seçimini, öğrenciler veya uzman öğretmenler değil, aileler yapmaktadır. Ör. Ortalaman yüksek, ama sen SOĞUTMA ve İKLİMLENDİRME bölümünü istiyorsun. Ailen hayır diyecektir. Çünkü, onlara göre öncelikle Elektronik veya Bilgisayar bölümü seçmelisin. Zaten, çevrede bulunan etkileşim sonunda hiçbir öğrenci aldığı yüksek notla, ilk sıralamada, yüksek notla öğrenci alan bölüm dururken, diğer bölümleri seçmeyecektir.

Ülkemizde sistem bu olduğu ve meslek seçimini aileler yaptığı sürece, herkes istemediği bir meslekte çalışmaya devam edecektir. Yetkililer, iyi bilir istatistikleri. Meslek Liselerinden mezun olanların, çok yüksek bir kısmı, kendi mesleğinde kalmamaktadırlar. Meslek seçim yaşının çok erken gerçekleşmesi, ailelere bu hakkı vermektedir. Çünkü meslek seçim yaşında, öğrenci henüz daha çocuktur. Ve çocuklar meslek seçemezler. Meslek seçim yaşının , AB ülkeleri arasında, sadece bir ülkede 16 yaşında oluğunu biliyorum.

ÇÖZÜM: Meslek seçim yaşı, 19-22 yaş arasında olmalıdır. Hemen bazıları atılacaktır. “Ağaç yaşken eğilir” diye. Maalesef öyle değil “Ağaç yaşken Dikilmelidir” . Çocuklar, meslek seçimini yapamaz. Adı üzerinde çocukturlar zaten. Ailenin düşünceleri, meslek seçimini etkileyen en büyük nedendir. Ülkemizde, meslek seçiminde, çocuklarımızın yerine, aileler birinci derecede etkilidirler. Bu da çok normaldir. Çünkü, çocukların okumama hakkı olamayacağı gibi (Temel Eğitimde) yüksek puanla, Metal İşleri mesleğini de seçme hakları yoktur.

Bundan sonraki bölümde, çocuk yaştaki öğrencilerin nasıl meslek öğretilmeye çalışıldığını, anlatacağım.