Öğretmenlere Okulda Kıyafet serbestliği.

Zaman zaman gündeme gelen  “öğretmenlerin okullardaki kıyafetleri” konusu bu aralar yine manşetlerde. Yönetmelikteki kıyafet birlikteliği delinmeye çalışılmaktadır.

Öğrenci kıyafetleri için “Serbest kıyafet mi?  Okul forması mı?” başlıklı yazımda bu konuyu daha önce detaylı ele almıştım.

“MİLLΠEĞİTİM BAKANLIĞINA BAĞLI OKUL ÖĞRENCİLERİNİN KILIK VE KIYAFETLERİNE DAİR YÖNETMELİK”  27 Kasım 2012 tarih 28480 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Milli Eğitim Bakanlığı – öğrencilere kıyafet de özgürlük vermek amacıyla - belirli koşullarda - okullarda serbest kıyafet uygulaması için yönetmelik değişikliği yaptı. Uygulama 2013 - 2014 eğitim - öğretim yılında başlayacak.

Medyadan izlemişsinizdir. Ancak, bazı illerdeki okullarda başlandı bile. Bu uygulamanın nasıl olması için özellikle büyük şehirlerdeki zincir özel okullarda öğrenci ve velilerin görüşleri de alınmakta, buna göre karar verileceği anlaşılmaktadır.

“Devlet memuru”, “kamu çalışanı” denince erkeklerde (kravatlı, varsa takım elbiseli), kadınlarda yönetmelikte belirtildiği şekilde yıllardır oturmuş bir imaj vardır. Bu imaj sivillerle devlet dairesinde çalışanların fark edilmeleri ve bir düzen içinde birlikteliği sağlamak içindir.  

Konuya ilişkin “KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN KILIK VE KIYAFETİNE DAİR YÖNETMELİK” 25.10.1982/17849 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

İlgili Yönetmeliğin“Amaç-Kapsam ve Deyimler” bölümünde;

Madde 1- Bu Yönetmelik, kamu personelinin Atatürk devrim ve ilkelerine uygun, uygar, aşırılığa kaçmayacak şekilde sade bir kılık ve kıyafette olmalarını, kılık ve kıyafette birlik ve bütünlük içinde bulunmalarını sağlamayı amaçlamaktadır.

Madde 5- 2 nci maddede sözü edilen personelin kılık ve kıyafette uyacakları hususlar;

a) (Değişik: 3.1.2002/24629 RG)

Kadınlar;

Elbise, pantolon etek temiz, düzgün, ütülü ve sade, ayakkabılar ve/veya çizmeler sade ve normal topuklu, boyalı, görev mahallinde baş daima açık, saçlar düzgün taranmış veya toplanmış, tırnaklar normal kesilmiş olur. Ancak bazı hizmetler için özel iş kıyafeti varsa görev sırasında kurum amirinin izni ile bu kıyafet kullanılır.

Kolsuz ve çok açık yakalı gömlek, bluz veya elbise ile strech, kot ve benzeri pantolonlar giyilmez. Etek boyu dizden yukarı ve yırtmaçlı olamaz. Terlik tipi (sandalet) ayakkabı giyilmez.

b) Erkekler;

Elbiseler temiz, düzgün, ütülü ve sade; ayakkabılar kapalı, temiz ve boyalı giyilir. Sandalet veya atkılı ayakkabı giyilmez. Bina içinde ve görev mahallinde baş daima açık bulundurulur. Kulak ortasından aşağıda favori bırakılmaz. Saçlar, kulağı kapatmayacak biçimde ve normal duruşta enseden gömlek yakasını aşmayacak şekilde uzatılabilir, temiz bakımlı ve taranmış olur. Her gün sakal tıraşı olunur ve sakal bırakılmaz. Bıyık tabiî olarak bırakılır, uzunluğu üst dudak boyunu geçemez, üstten alınmaz, yanlar üst dudak hizasında olur, alt uçları dudak hizasından kesilir. Kravat takılır, kravatı örtecek şekilde balıkçı yaka veya benzeri sü­veterler giyilmez. Hizmet gereğine uygun olarak verilmişse tek tip elbise giyilir.

(Değişik : 07/08/1991-91/2048 B.K.K.) Bina içinde gömleksiz, kravatsız ve çorapsız dolaşılmaz.

Madde 8- Sağlık özrü bulunan ve bunu resmî doktor raporu ile belgelendiren personelin giyimlerinde bu özürlerin ve mevsim şartlarının gerektirdiği değişiklikler yapılabilir.

Madde 9- Personel, görev yaptığı yerin ve mezun olduğu okulların rozetleri ile Hükümetçe özel günler için çıkarılan rozetler (Atatürk'ün doğumunun 100 üncü yılı gibi) dışında rozet, işaret, nişan v.b. şeyler takamaz.

Madde 11- Yaz döneminde personelin kılık, kıyafeti 15 Mayıs -15 Eylül tarihleri arasında uygulanır.

Yaz kıyafetleriyle ilgili hususlar bakanlık merkez teşkilâtında ilgili Bakanlarca; illerde, yapılan hizmetin mahiyeti ve çalışılan yerin iklim ve coğrafik özellikleri göz önünde tutularak Valilerce tespit edilir. Denilmektedir.

Cezaî Hükümler

Madde 16- Bu Yönetmeliğe aykırı hareket edenlere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun disiplin cezalarına ilişkin hükümler uygulanır.

Madde 17- Bu Yönetmelik; 2413 sayılı "Bilumum Devlet Memurlarının Kıyafetleri ile İlgili Kararname", 2596 sayılı "Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun" un 6 ncı maddesi ve bu maddeye göre çıkarılan 1958 sayılı "Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun" tatbik suretini gösterir" "Nizamname" hükümleri uyarınca düzenlenmiştir.

Denilmektedir.

Bir eğitimci olarak, konuyu öğretmenlerin açısından bakmak istiyorum.

Geleceğin mimarı olan öğretmenlerin esas görevlerinin sadece öğretmek değil, davranış,  görünüş ve yaşam tarzı ile de yalnız öğrencilerine değil, çevresine de eğitim açısından model olması gerekmektedir. Kadın-erkek sizleri yetiştiren “beyaz önlüklü” öğretmenlerinizi anımsayınız. Ben de onlar gibi beyaz önlükle derslere girdim diğer meslektaşlarım gibi.   

Okullarda her öğretmen istediği gibi kılık-kıyafetle derse girerse, öğrencilere yapacağı “rol modellik” de farklı olacaktır. Her öğrencinin örnek alacağı öğretmeni gibi olmak isteyeceğini  ve kendisine onu rol model alacağını kabullenmek gerekir. Öğretmenlerde okulda kıyafet serbest olursa, kargaşaya ve kaosa neden olur. Öğretmenleri ve öğrencileri karşı karşıya getirir. Okullardaki  sosyal sorunları daha da arttırır.

Edirne, Balıkesir, Akhisar ve Denizli’de düzenlenen protestolarda ve basın toplantılarında öğretmenlerin “serbest kıyafet” ile ilgili görüşlerini  medyadan okuduk.

13 Aralık 2012 tarihli bir haberde  Sayın Milli Eğitim Bakanının açıklaması şöyle: “MEB.nın yönetmelikte yaptığı değişiklikle öğrencilere kıyafet serbestliği tanınmasının ardından, kendileri için de “serbest kıyafet yönetmeliği” talep eden öğretmenlere cevap Bakan Ömer Dinçer'den geldi. Dinçer, öğretmenlerin kamuda çalışması ve memur olması nedeniyle gerekli düzenlemenin Milli Eğitim Bakanlığı’nın yetkisi dışında olduğunu söyledi. Bu konuda gerekli düzenleme için tek başına Milli Eğitim Bakanlığı’nın yeterli olmayacağını bildirdi.

Öğretmenlere ayrı bir düzenleme  yapılamayacağını, bunun için tüm memurları kapsayan genel bir kanun değişikliğine gidilmesine ihtiyaç duyulduğunun altını çizen Dinçer, söz konusu düzenlemeyi sadece Milli Eğitim Bakanlığı’ının yapmasının da mümkün olmadığını vurguladı.”

Yönetmelikler birlikteliği ve düzeni sağlamak için yapılır. Bozmak için değil.  İçerdiği hükümlere de uymak zorunluluğu vardır.

Bu nedenle öğrenciler için 2014 de uygulamasına geçilmesi planlanan öğrencilere kıyafet de özgürlük vermek amacıyla - belirli koşullarda – “okullarda öğrencilere serbest kıyafet uygulamasına  ilişkin yönetmelik” ile öğretmenler ve tüm memurlar için “kılık-kıyafet serbestliği” yapılması konusunda düşünülen değişiklikler üzerinde birlikteliği sağlamak için objektif ve tarafsız bir görüşle – psikolojik ve pedagojik sonuçları da değerlendirilerek - çok iyi bir çalışma yapılmalıdır. 

Sevgi  ve saygılarımla.

Ali İhsan ÖZÇAKIR

MEB. Bakanlık Başmüfettişi (E)

e-mail: aliihsanozcakir@hotmail.com