Ötelerin Çocuğu

Halikarnas Balıkçısı’nın romanı (1955)

 

Yazarın Aganta Burina Burinata (1946)dan önce yazdığı, fakat yayımlanması ondan sonraya kalmış bu romanının kahramanı, Bodrum’un Çatalkaya Köyü’nden Ötegiller’in, anasını babasını iki üç yaşlarında kaybetmiş Elifidir (köydeki adıyla, çevikliğinden ötürü ve kedi gibi yedi canlı anlamına: Tiy-can).

 

Ötelerin Çocuğu Tiy-can’ı okuyorum. Tiy-can! Güzel isim... Kitabı yarı ettiğimde gece de yarılanmıştı. Ben ve zaman kitabın sayfalarına gömülüp kalmıştık; beynim yerinden fırlamış satırdan satıra yuvarlanıyordu. Ne var ki güzelliğin bu denli sahipsiz bırakılıp pislikle aşağılanmasına gönlüm dayanamadı, kitabı kapattım. Düşünemiyor, yalnızca ürperiyor, küçülüp kaybolmak istiyordum. Sonra dayanamadım birden kitabın son sayfalarını açtım, bir solukta okudum. Tiy-can, ötelerin en has çocuğu sonunda o derin karanlığın namus kuyularından birine atılmıştı. Hacı Hüsnü Ağa ve adamları onu parçalayıp dövülmüş bir et ve kemik kırığı yığını yapmıştı; böylece tüm kasabanın sözde namusunu kurtarmışlardı.

 

Kitabı kaldırdım. Okumayacağım. İnanmıyorum ya! İnsan soyu hiçbir zaman bu kadar kötü olabilecek kadar yozlaşmamıştır. En iğrenci de, güzelliğe ve masumiyete yapılan haksızlık ve eziyetlerin karşısında insanların o denli tepkisiz ve huzurlu halleriydi. İnsanın ve doğanın katıksız masumiyetindeki güzelliği koruyup kollayacak güç ve cesaret yeryüzünde bir yerde mevcut değilse, batsın bu dünya. Toplumun kara cehalet çukurları acaba nasıl doldurulur? Bir çukura kaç güzel adam sığar? Bir iyi adam kaç çukuru doldurur? Cehaletin karası masum güzeli ne kadar derine gömer? Galiba hayatın kara gerçekliğine ilişkin çok az şey biliyorum. İnsanın olduğu yerde en şaşılası zalimlik ve şaşılası fedakâr merhamet burun buruna gezinebiliyor. Artık şeytanların kötülükte, meleklerin de iyilikte insana rakip olamayacağına inanıyorum.

***

Muharrem Soyek