Paranın Tarihi

İnsanoğlu değişik bir canlıdır.

Parayı insan bulmuştur, sonra kendi bulduğu para köle olmuştur.

Para hayatımız da çok önemlidir.

Parasına göre insanlara değer veririz.

Zamanın da, yaşadığı zamanlarda gazeteciler, televizyoncular Sakıp Sabancı’nın görüşlerine sık sık müracaat ederlerdi. Sakıp Sabancı ilkokul mezunu idi, ama şirketlerinde ileri derece yurt dışında, yurt içinde eğitim almış mühendisler çalıştırırdı. Hiçbiri Sabancı’ya karşı gelemezlerdi.

Bana Apple’ın kurucu Steve Jobs’ın hiçbir üniversite bitirememesi de ilginç geldi. Zeki bir adamdı, Iphone telefonlarını geliştirdi. Epey para kazandı.   

İlk paranın Anadolu’da Ege bölgesinde Lidyalılar tarafından geliştirildiğini biliyormusunuz?

Eskiden alışverişlerde takas yapılıyormuş.

Mesela Buğday yetiştiriyorsun, sen buğday veriyorsun, karşı taraf sana gümüş tabaklar veriyor.

Bugün böyle bir olay olsa, Iphone 8 alacaksın diyelim, 8 bin lira olsun. Senin dükkana bir kamyon buğdayla gelmen gerekir. Hadi geldin diyelim, bir-yada iki kamyon  buğdayı adama verdin. Telefonu aldın, satıcı o kadar buğdayı nereye koyacak. Sendem başkalarına bir şey sattığını düşün, adamın dükkanın yanında epey büyük deposu olması lazım.

Bu değişim olayındaki sıkıntıyı ilk olarak, milattan önce 7. yüzyılda anlamışlar. Mal alınca yerine madeni pul vermeye başlamışlar.

Bu para demişler.

 Bir kalıp üstüne konan madeni pula hareketli bir üst kalıp yerleştirmişler.

Bu kalıba da çekiç ile vurarak darp yöntemiyle tarihin ilk parasını basmışlar.

Darp kelimesi darbeden geliyor.

Bu nedenle günümüzde, para basılan yerlere neden darphane deniyor.

İlk paranın kullanış hikayesi böyle. Günümüzde parayı pek kullanmıyoruz. Eskiden bir araba almak istediniz diyelim, galeriye bir çanta parayla gelirdiniz, orada paralar sayılırdı.

Ya da ikinci el araba alıyorsunuz, yine bir çanta para ile notere gelirdiniz, orada paralar sayılırdı, sonra arabanızı alırdınız. Günümüzde cep telefonu ile geliyorsunuz. Tık Tık yapıyorsunuz, para karşı tarafın hesabına geçiyor. Siz parayı görmüyorsunuz bile, arabayı alıp gidiyorsunuz.

Kredi kartları hayatımız çok değiştirdi. Mesela petrole  gidiyorsunuz, depoyu dolduruyorsunuz, taşıt tanıma sistemi varsa, bir işlem yapmadan gidiyorsunuz. Yoksa kredi kartı veriyorsunuz. Bir kırmızı ikiyüzlüğü, bir mavi yüzlüğü görmüyorsunuz bile. Böyle olunca hiç para harcıyormuşsunuz gibi gelmiyor, her ay kredi kartları daha da yüklü geliyor.