Rus, Arap, Türk alfabesi

Bilindiği gibi Rus alfabesi, bugün hemen bütün batı devletlerinde kullanılan latin alfabesinden de dolayısıyla bizim alfabemizden de farklı; Kiril alfabesi. 9.Yüzyılda Bizans İmparatorunun emriyle Selanik’ten Ohri’ye gelen aziz Kyrillos ve aziz Methodios kardeşler, Yunan ve İbrani alfabesinden yararlanarak Kiril alfabesini meydana getirmişler. Kiril alfabesi 33 harften oluşuyor bunun 10’u sesli harf.

Rus alfabesinde tam beş adet “Y” harfi var; aşağıdaki gibi,

e- “ye” okunuyor,

e üstünde iki nokta- yo veya yö okunuyor,

Bizdeki büyük harf N ye benzeyen ama üstünde yatay çizgisi var- “ye” okunuyor,

Bizdeki büyük harf R harfinin sola doğru ters çevrilmiş hali “ya” okunuyor,

Bizdeki hiçbir harfe benzemeyen “yu” harfi

Bu kadar “y” ye ne gerek vardı? Bir de bizim güzel alfabemize bakalım. “y” harfinin sağına a,e,o,u,ü,ö,ı,i getirerek meseleyi çok daha sistematik çözmüşüz.  Rusçada sadece “y” harfi değil, başka tekrarlayan harfler de var; mesela iki tane “ş” var ki (İngilizcedeki dublüve harfine benzeyen) ben aralarındaki ses farkını hala farkedemiyorum, bana kalsa iki ayrı şekle hiç gerek yoktu. Başka örnekler de olabilir.  

Arap alfabesinde ise hiç sesli harf yok. Ama bol bol tekrarlar var. Mesela üç tane “h” var, ikişer tane “d”, “t”, ”s”, “z”,”k” var. Sesli harflerin işlevini, harflerin, özellikle elif harfinin altına üstüne konan işaretler görüyor. Osmanlı bu alfabeye bazı eklemeler yaparak, bazı işaretler koyarak biraz geliştirmeye çalışmış ve “pe”, “çe”  ve “je” harflerini eklemiş. Fakat alfabenin temel iptidailiğinde fazla bir gelişme olmamış.

Burada maksadım herhangi bir alfabeyi tenkit etmek değil. Nitekim Tolstoy, Dostoyevski gibi yazarlar, Rus alfabesini kullanarak dünyanın gelmiş geçmiş en büyük edebi eserlerini meydana getirebilmişler. Veya Japonlar ve Çinliler çok daha zor ve karmaşık alfabeleri kullanarak dünyanın en gelişmiş ülkeleri arasına girebilmişler. Benim maksadım, bu konuda bir uzman olmamakla beraber, bildiğim diğer alfabelere baktığımda, Türkçe alfabemizin ne kadar mantıklı ve sistematik ve dolayısıyla ne kadar kolay öğrenilebilir olduğuna dikkat çekmek.

Güzel Türkçe alfabemiz Atatürk’ümüzün bir uzman gibi çalışarak bizlere armağan etmiş olduğu en önemli ve güzel eserlerden biri. İyi ki yapmış. Kendisini rahmetle ve minnetle anıyorum.