Şanlı tarihimizin panoramik müzesi

“<ı>Ya İstanbul beni alacak, ya ben İstanbul’u alacağım...” Fatih Sultan Mehmet

Dün, İstanbul - Topkapı’da kitabımın basıldığı Akademi Basımevi’ne uğradım. Sonra ayaklarım, o yöredeki “Panorama 1453”e ya da tarih müzesine götürdü. Dış görünümüyle apayrı bir yapı. İçeri girdim. Gerekli denetim sonrasında ne ki aradığım kişiyi buladım. Yönlendirme ve fırsat değerlendirmeyle müze’yi gezmeyi düşündüm.

Girişte pırıl pırıl ışıklar, genç ve içten görevliler karşıladı. Hemen orada birkaç kişi dizildik ve adının Mehmet Salih Köse olduğunu sonradan öğrendiğim görevli fotoğrafımızı çekti. O bölümün sorumlusu Ersin Deniz ile görüşmesi sonrasında 1453 savaş ortamını fon yaparak çektiği fotoğrafı uzattı. Başarı dileklerimle teşekkür ettim.

Kimi açıklamalardan sonra salondaki Fatih Sultan Mehmet ve İstanbul’un fethine ilişkin görüntülü yazıları ilgiyle inceledim. Yukarıdaki asıl bölüme çıktım. Merdivenlerden platforma çıkılınca dışarı çıkıldığı sanılmakta ve 10 saniye yaşayacağı şok ortamında birdenbire savaşın tam ortasında duygusuna kapılmaktadır. Ziyaretçinin bütün çevresi küresel biçimli resim olacağı ve mesafe duygusu kaybolacağı için resim üç boyutlu olarak algılanmaktadır. Savaşın olanca olumsuzluğu, insanın üstünde yoğunlaşmaktadır. Bir anda Jean Jeak Rousseau'nun özdeyişi belleğimden geçti : "Özgürlük, çok pahalıya mal olur. Paradan daha değerli olanı kanla alınır."

Bir çemberin çevresine dizilmiş olan insanlar, İstanbul’un alınışını simgeleyen sanal görüntünün ya da savaş ortamının tam ortasındaydı. Bunu tıp sesleri de pekiştiriyordu! Şaşkınlık yaşadım! Kendimi bir başka evrende ya da rüyada sandım. Bir hoş oldum doğrusu! Yıkılmış olan surlardan İstanbul'a giren Fatih'in ordusunu gördüm. Bizans ve Osmanlı askerlerinin çınlayan kılıç şakırtıları, gümbür gümbür top sesleri ve atılan savaş çığlıkları, yükselen tekbirler ve mehter müziğinin nağmesi; tüylerimi diken diken etti, kulağımda yankılandı!

Bir bakıma fethi seyrettim. Şaşkınlıkla panoramik fetih müzesini izlerken, fethin dondurulmuş bir anını gerçeklik ortamındaymış gibi sanarak fethi yaşıyormuş duygusuna kapıldım. Zaman tünelinden tam 557 yıl geriye çekilip İstanbul'un fethinin başladığı 29 Mayıs sabahını yaşadım! Kuşatmanın en devinimli anının canlandırıldığı panoramik resim, 2350 metrekarelik alan içinde 16 metre yüksekliğinde hazırlanmış, yaklaşık olarak 10 bin kadar figür kullanılmış, 40 metre çapında ve dairesel bir şekilde inşa edilen müze binasının iç duvarlarına yapıştırılmış görünümünde. 3 bin metre karelik dev resim panoramik yapısıyla ziyaretçinin etrafında onu 360 derece her yönden kuşatmakta. Alanın ortasında yer alan 10 metre çapındaki dönen dairesel platformdaki ziyaretçiler, kendilerini binlerce askerin arasında ve savaşın tam ortasında bulma izlenimine kapılmaktadır.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından eski Otogar’ının yerine yapılmıştır. Sabırlı ve titiz bir çalışmayla ve özenli bir araştırmayla ortaya çıkan Panorama 1453 Müzesi’ nin benzerinin Sivastopal’da olduğu bilgisini edindim. Duyumsanan görüntüler capcanlı. Savaşı birebir yaşıyorsunuz. Kahramanlık destanı görüntülü ve mühendislik zekâsı örüntülü. Estetik görünümüyle gelecekte İstanbul'un en yoğun uğrak yerlerinden biri olacağı apaçık. İnsanların fırsat yaratıp görmelerini salık veririm. Emeği geçenleri kutluyorum.