Uluslararası Tarım Kooperatifleri Örgütü (ICAO) ve önemi

Dünyada kooperatifçilik hareketinin en yaygın olduğu sektör tarım sektörüdür. Bu nedenle kooperatifçilik hareketi içinde tarımsal amaçlı kooperatifler gerek sayısal gerekse mali yönden ekonomik ölçekleri yüksek olan örgütlerdir. Bu örgütlerden bazıları ülkelerinde ve dünya çapında önemli ekonomik büyüklüklere sahiptir.

Kooperatiflerin üst örgütü olan Uluslararası Kooperatifler Alyansı’nın da (ICA) kuruluş dönemindeki en temel örgütlerden birini tarımsal amaçlı kooperatifler oluşturmuştur. Nitekim 1895 yılında toplanan ICA’nın Londra’da yapılan birinci kongresinin konularından biri tarımsal amaçlı kooperatifler olmuştur. ICA’nın başlangıçta tek çatı altında bir araya getirdiği kooperatiflerin, sayısının ve çeşitlerinin yıldan yıla artması, sektörel örgütlenmeyi zorunlu hale getirmiş ve 1951 yılında Uluslararası Tarım Kooperatifleri Örgütü (ICAO) kurulmuştur.

ICA çatısı altında bulunan kooperatiflerin %36’sını tarımsal amaçlı kooperatifler oluşturmaktadır. 2009 yılı itibariyle ICA’nın yeniden yapılanmaya gitmesi nedeniyle bugün 87 civarında olan tarımsal amaçlı kooperatiflerin sadece 31’i ICAO’ya üye görülmektedir. Ülkemizden ICAO’ya üye tek örgüt Türkiye Ormancılık Kooperatifleri Merkez Birliği’dir (OR-KOOP). ICAO’ya üye kooperatif sayının önümüzdeki yıllarda artması beklenmektedir.

ICAO ICA’nın en aktif sektörel örgütlerinden biridir. Örgüte üye çok güçlü kooperatifler bulunmaktadır. Bu kooperatifler her ne kadar ICAO çatısı altında olsa da tarımın her alanın da faaliyet göstermektedirler. Kore’de, İngiltere’de, Japonya’da, ABD’de, Kanada’da, Hindistan’da, Almanya’da ve birçok ülkede kooperatifler bir üst örgüt çatısı altında yaygın şekilde hizmet veren danışmanlık, girdi temini, ürün işleme ve depolama tesislerine, ürün sertifikasyon birimlerine, alışveriş merkezlerine, bankalara sahiptirler. Bu kooperatifler hizmetlerini yerelde en küçük birimlere kadar götürmektedirler. Bu faaliyetleri ile ortaklarına olduğu kadar tüketicilere de faydalı olmakta, pazarda dengenin kamu menfaatleri adına korunmasına destek olmaktadır. Bu kooperatifler hakkındaki detaylı bilgileri web sayfalarından rahatlıkla öğrenebilir ve görebilirsiniz.

ICAO üyeleri arasındaki işbirliğine ve ilişkilerin geliştirilmesine önem vermektedir. Bu amaçla kooperatifçilik ile ilgili seminerler ve atölye çalışmaları gibi uluslararası toplantılar düzenleyerek üyeleri arasında deneyimlerin aktarılması ve teknik işbirliği konularında faaliyet göstermektedir. Dünyada ve ülkelerde gıda güvenliğinin sağlanması amacıyla gelişmekte olan ülkeler ile tarımsal işbirliğinin kurulmasını teşvik etmektedir. Tarım ürünlerinin pazarlamasının geliştirilmesi için çalışmalar yapmaktadır. Çevrenin korunması için somut eylemlerde bulunmakta ve çalışmaları desteklemektedir.

Özellikle son olarak İsviçre/Cenevre’de düzenlenen 2009 ICAO Genel Kurulunda çevre konu ağırlıklı olarak ele alınmış, İklim Değişikliği ve Kooperatifler konulu panel düzenlenmiş, birçok ülkeden kooperatif liderleri sunuşlar yapmışlardır. Kooperatiflerin çevreye ve iklim değişikliğine olan duyarlılığını ortaya koymuşlardır. Ülkemizi temsilen de Türkiye Ormancılık Kooperatifleri Merkez Birliği (OR-KOOP) Genel Başkanı Cafer YÜKSEL bir sunuş yapmıştır.

ICAO tarım ve kırsal kesim konularında üyelerini uluslar arası platformlarda sektörel olarak temsil etmektedir. Sektörle oluşturulan görüşleri ve önerileri aktarmaktadır. Başta bağlı bulunduğu Uluslararası Kooperatifler Alyansı olmak üzere (ICA) Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Dünya Ticaret Örgütü Birleşmiş Milletler (WTO), AB Tarım Kooperatifleri Komitesi (COGECA), Uluslararası Tarım Üreticileri Federasyonu (IFAP) ve Avrupa Konfederasyonu ve tarım sektöründeki diğer meslek grupları ile yakın şekilde çalışmalar yürütmektedir.

ICA Genel Kurul Süreci ile ayni dönemler içinde 4 yılda bir Genel Kurul yapılmaktadır. Yönetimi bir başkan, 4 bölgeden birer başkan yardımcı ile Avrupa ve Asya pasifik bölgesinden birer yönetim kurulu üyesi olmak üzere toplam 7 kişidir. Son olarak 16-20 Kasım 2009 tarihinde İsviçre/Cenevre’de yapılan Genel Kurulda ülkemizden ilk defa ICAO Yönetim kuruluna ülkemizden bir kooperatif lideri, Türkiye Ormancılık Kooperatifleri Merkez Birliği (OR-KOOP) Genel başkanı Cafer YÜKSEL Avrupa kıtasını temsilen Yönetim Kuruluna seçilmiştir.

Ülkemizde de kooperatifçilik hareketi içinde en eski ve en yaygın kooperatifler tarımsal amaçlı kooperatiflerdir. Kooperatifçilik tarihimiz eski olmasına rağmen yaşadığı sorunlar nedeniyle büyük dalgalanmalar yaşamış ve kesintiye uğramıştır. Özellikle tarım kooperatifleri bu dalgalanmalardan ağır şekilde zarar görmüştür.

Uluslararası Örgütlerin bize kazandıracağı önemli konulardan biri deneyimlerinin ve imkânlarının ülkemize aktarılmasıdır. Bir Türk Kooperatif liderimizin de yönetiminde olduğu ICAO’dan bu konuda yararlanma fırsatımız her zaman vardır. Yeter ki fırsatları kullanmak isteyelim, yeter ki kırsal kalkınmanın lokomotifi olan tarımsal amaçlı kooperatifleri bu hedefe yönelik olarak harekete geçirmek isteyelim.