Üst Dil

 Bir dil göstergesini yine o dil vasıtasıyla açıklamaya yarayan araç dil; dili anlatan dil. Her türlü açıklama etkinliği, sözlüklerde bulunan sözcük karşılıkları, tanımlar, bilimsel açıklamalar, eşanlamlı sözcükler, metinlerde “yani” tarzında başlayan açıklamalar vb. üstdil kapsamına girer.Üst  dil ile nesnel dili birbirinden ayırmak gerekir. Sözgelimi,“Ankara Türkiye’nin başkentidir” tümcesi Ankara ile Türkiye denilen iki nesne arasında bir bağlantıyı dile getirme amacı ile kullanılır. Bu gibi dilsel olmayan nesnelerden söz eden dile “nesnel dil” denir. “ ‘Ankara’ Türkiye’nin başkentinin adıdır” tümcesiyse doğrudan doğruya bir kent olan Ankara’dan değil, bir kentin adı olan ‘Ankara’ sözcüğünden yani dilsel bir nesneden söz ettiği için üst dildir. Bir üstdil yardımıyla herhangi bir dilin kendisine ait deyimlerden söz edebileceğimiz gibi, başka bir dilin deyimlerinden de söz edebiliriz. Örneğin“ ‘Blok’ İngilizce ‘kitap’ anlamına gelir” tümcelerde üstdilimiz Türkçe olup İngilizceye ait bir sözcükten söz edilmektedir. Üst dil, nesnel dilden daha zengin bir dildir çünkü bu dil, nesnel dilde geçen bütün deyimlerden fazla olarak nesnel dili niteleyen bazı deyimleri de içine alacaktır. Göstergebilimin inceleme konusu başka diller olduğu için,gösterge bilim daima üst dil seviyesindedir.

Diğer disiplinler gibi dilbilim de konusunu yansız ve dizgesel olarak ortaya çıkarmak için veri toplamak varsayımlarını doğrulamaya çalışmak modeller ve kuramlar geliştirme amacını güder. Modern dilbilim, 20. yüzyılda ilk yarısında İsviçreli dilbilimci Ferdinand de Saussure ‘le başlamış kabul edilir. Önceki dönemlerde dil incelemeleri edebiyat, ilahiyat gibi diğer dalların bir yan dalı olarak görülürken 20. Yüzyılda dilbilim, dilin özelikle kendisini araştırma konusu yaparak bağımsız bir bilim dalı olarak ortaya çıkmış, zaman zaman başka dallarla iş birliği yaparak büyük bir gelişme göstermiştir. Dil incelemelerinin, felsefe, etnoloji, sosyoloji, coğrafya, fizik, fizyoloji, bilişim, nöroloji, iletişim gibi pek çok disiplinle iş birliği sonucunda yeni bilim dalları ortaya çıkmıştır