"Orcik"nedir, nasıl yapılır?

“Orcik” cevizli üzüm ya da dut sucuğu. Üzüm ya da dut şırasından yapılır. Sözcük, Ermeniceden, Türkçeye geçmiş. Orcik 'şeker sucuk' ?orcik. Üzüm sucuğuna.”köme” de denir.

Nasıl yapılır?

Kabuklu cevizler kırılır, küçük parçalar ayıklanır. Büyük parçalar diş diş ayrılıp bir ipe geçirilir. Üzümler, yıkanıp bir teştte konur; ayakla çiğnenir. Kıl çuvala konur; bir ağaç dalına asılır; iki tahtanın birbirine bağlanmasından oluşmuş kıskaçla çuval sıkıştırılır. Çuvalın sıkışmasıyla üzüm şırası bir kapta toplanır. Bu şıradan bir miktar alınır; içine un katılarak karıştırılır. Kapta toplanan şıranın içine boca edilip karıştırılır. Kaynamaya bırakılır. Pelte kıvamına gelince ocaktan indirilir. Ilık duruma gelince daha önce hazırlanan iplere dizili cevizler hazırlanan bu pelteye  (malıza) batırılır. Uygun bir yere asılarak güneşte kurumaya bırakılır. Bu işlem, birkaç kez yinelenir. Kuruduktan sonra özellikle kışın yemek için saklanır.

Fabrikasyon üretimleri kuru yemişçilerde "cevizli sucuk" adıyla satılır. Ancak yiyenler bilir ki, pekmez kaynatılırken yapılan orciğin tadı hiçbir yiyecekte bulunmaz. Üretim aşaması büyük uğraş gerektiren bu yiyeceğin az sayıda yapıldığı için her yerde kalitelisi bulunmaz; ancak Malatya Şıra Pazarı’nda her çeşidini bulmak olanaklıdır. Orcik Elazığ, Gümüşhane, Adıyaman, Erzincan, Diyarbakır yöresinde de yapılır. Özellikle, Arapgir, Kemaliye, Ağın, Pertek de orciğin yapıldığı beldelerdir.

Orciği, evde de yiyeceğiniz kadar yapabilirsiniz. Üzümü ya dutu nerde bulalım, diyeceksiniz. Ege’deyseniz üzüm bol ve ucuz. Dutu bulmak, duttan yapmak daha zor olabilir.

Kırılmış cevizleri ipe dizdik. Üzümleri yıkayıp elimle ezdim. Ezilen üzümleri süzgeçten (kemıstan) geçirerek posayla şırayı ayırdık. Şıraya un katarak bir bulamaç elde ettik. Bu bulamacı kaynatarak malız yaptık. Malızı bir leğene boşalttık. İpe dizdiğimiz cevizleri birkaç malıza batırdık. Bu malazlı ceviz halkalarını çamaşır mandallarıyla balkona gerdiğimiz ipe asarak güneşte kurumaya bıraktık. Kuruyunca kışın yemek üzere saklayacağız.