Alerjik Rinitte (Saman nezlesi) Bitkisel terapi

Alerjik rinit yani saman nezlesi %20 görülme oranıyla en sık görülen alerjik hastalıklardandır. İlkbahar ve sonbahar aylarında çim, ağaç ve yabani ot polenlerinin artmasıyla birlikte kişide hapşırma, gözlerde, burunda kaşıntı, burun tıkanıklığı, burun akıntısı ve bazen baş ağrısı belirtileriyle ortaya çıkar. Bazı hastalarda ise bu belirtilere ek olarak işitme problemleri, boğaz ağrısı, ses kısıklığı ve öksürük görülebilir.

Alerjik rinit burnun iç yüzeyini kaplayan burun mukozasının polenlere karşı gösterdiği alerjik reaksiyondur.İlk belirtiler erken polen üreten bazı ağaçlar ya da evdeki süs bitkileri nedeniyle kış aylarında görülmeye başlayabilir.

Alerjik rinitli kişilerde polenler mukozaya temas eder etmez bağışıklık sistemi aşırı bir reaksiyon gösterir ve hapşırma, kaşıntı, burun akıntısı gibi semptomlar ortaya çıkar. Ayrıca göz mukozası kızarır ve sulanır, ve boğazda gıdıklanma hissi hissedilebilir.

Kişi alerjik maddeyle karşılaştığında mast hücreleri dediğimiz hücrelerden histamin maddesi salınır. Alerji tedavisinde de bu histaminin salgılanmasını önleyen antihistaminik denilen ilaçlar önerilir. Bununla birlikte flavanoidler gibi doğada kolayca bulunan ve antihistaminik etkisi olan maddeler de vardır. Bunlardan en önemlileri ve etkisi kanıtlanmış olanlar OPC ve quercetindir. Ayrıca C vitamininin de antihistaminik etkisi vardır.

Flavanoidler alerjik rinitle savaşan en önemli doğal maddelerdir. Flavanoidler hemen hemen her meyve, sebze, ot ve baharatta bulunur. Ahududu gibi kabuksuz, etli ve zarlı meyvelerde flavanoid miktarı oldukça fazladır. Bir meyve ne kadar çok renkliyse o kadar çok flavanoid içeriyor demektir. OPC ise üzüm, üzüm çekirdeği ve şarapta oldukça fazladır. Yine önemli bir flavanoid olan quercetin bir çok bitkinin kabuğunda ve portakalın beyaz kısımlarında bulunur.

 Flavanoidler histaminin üretimini engellerler, OPC ise mast hücreleri üzerine etki ederek histamin salınımını engellerler.

Bilimsel Kanıtlar:

Flavanoidlerin alerjik rinit üzerine olan yararlı etkilerini gösteren klinik kanıtlar çoğunlukla hayvan deneylerinden elde edilmiştir. Bugüne kadar insan denekle yapılan bir araştırma ne yazık ki olmamıştır.

39 hasta ile yapılan küçük bir çalışmada, polen mevsimi başlamadan 5 hafta önce günde 50 mg OPC alan grupta hiç takviye almayan gruba göre daha az alerjik rinit semptomuna rastlanmıştır. Sezon başlamadan 7-8 hafta öncesinde OPC alınmaya başlaması ise semptomlarda daha belirgin bir azalmayı sağlamıştır. OPC alerjenlere karşı antikor üretimini etkilemediği için duyarsızlaştırma tedavilerine (immünoterapi, aşı tedavisi) bir engel teşkil etmemektedir.

Ayrıca C vitamini de antihistaminik bir etkiye sahiptir. Düşük C vitamini düzeyine sahip kişilerde histamin miktarı kolayca artabilirken C vitamini takviyesi sonrası bu histamin seviyelerinin düştüğü görülmüştür.

Kaynaklar;

1. Kawai et al. Flavonoids and related compounds as anti-allergic substances. Allergol Int (2007) vol. 56 (2) pp. 113-23. Free text on:

http://ai.jsaweb.jp/fulltext/056020113/056020113_index.html

2. Wilson et al. A randomized, double-blind, placebo-controlled exploratory study to evaluate the potential of pycnogenol for improving allergic rhinitis symptoms. Phytotherapy research : PTR (2010) vol. 24 (8) pp. 1115-9

3. Johnston. The antihistamine action of ascorbic acid. Subcell Biochem (1996) vol. 25 pp. 189-213

4. natura foundation