Antonio Salazar ve derbi maçı

Portekiz diktatörü Antonio Salazar, Portekiz’e diktatörlük yapmadan önce aslında Coimbra Üniversitesi’nde ekonomi profesörüydü. Portekiz’in askerler tarafından yönetilmesini sağlayan General Fragoso Carmona, Cumhurbaşkanı olarak Portekiz’in başında olduğu sırada, Antonio Salazar’ı 1928’de Maliye Bakanı yaptı. General Carmona tarafından tüm yetkiler eline verilince, Salazar da yavaş yavaş Portekiz’i ele geçirmeye başladı. Artık asıl iktidar sahibi Salazar olmuştu. 1968’e kadar iktidarda kalan Salazar, bir çeşit “finans diktatörlüğü” yapmıştı. Kamuoyunda bilinen en ünlü sözü de “ben ülkemi kırk yıl 3 F ile yönettim” idi.

Fiesta (bayram-şenlik), Fado (örgütlü din) ve Futbol.

Önce emperyalizm, daha sonra da küreselleşme etkisiyle, Amerika tarafından her yönüyle bağımlı hale getirilen ülkelerde, daha sonra da bu dalganın diğer bütün ülkelere yayılmasıyla futbol, kitleleri ve ülkeleri pasifleştirmek için kullanılmıştır.

12 Eylül 1980’den sonra ülkemizde, alt yapısı hazırlanmadan, gençleri politik davranışlardan ve sözümona kahve köşelerinden kurtarmak için Üniversite’lere zorunlu seçmeli Beden Eğitimi ve Spor dersleri konulmuştur. Dört yıl boyunca zorunlu seçmeli olan dersler önce bir seneye, daha sonra da tamamen “zorunlu olmayan seçmeli dersler”e çevrilerek, hemen hemen tamamen ortadan kaldırılmıştır. Fanatizm, arabesk müzik eşliğinde ve “televole” pazarlamalarıyla sunulurken, taraftar renkleri “endüstriyel renkler” olarak belirginleştirilmeye başlamıştır. Yaşı 45 ve üzeri olanlar bu analizi rahatlıkla anlayabilecekleri halde, dünyaya gözünü 1980 ve sonrasında açanların, taraftarlık olgusunun “eskisini” bilmediklerinden, pek iyi anlayacaklarını tahmin etmiyorum. Gazete köşelerinden okudukları “bir zamanların taraftarlarının kol kola, yan yana maç seyrettikleri” nostaljilerinin nasıl gerçek olabilecekleri konusunda hep şüpheleri olmaktadır.

1980’den sonra kamu bankaları kulüplere destek kredileri açmışlardır. Yöneticiler ve kulüpler bu destekle beslenirken, halk yığınları arasında eskiden basit bir taraftarlardan ve hafta sonlarında kendi takımlarının maç sonuçlarından bile bazen habersiz olanlardan, evlerine özel dijital yayıncılık yapan televizyon dekoderini almaya başlayanlar olmuştur.

Futbol yayın haklarını 3 yıllığına 465 milyon dolara alan özel yayıncı kuruluş, abonelerden 200 milyon dolara yakın para toplamıştır (basına yansıdığı bu, belki de daha fazladır). Diğer reklâm gelirleri de cabasıdır. Pasta ve gelir çok büyümüştür. Bu pastadan futbolla ilgili her kurum ve kuruluş pay almak için amansız bir savaşım vermektedir. Bir maçlık gelirlere bile özel kampanyalar ve reklâmlar, uğraşılması gereken çabalar olmuştur.

Eski köklü kulüplerin maçları “derbi” diye anılmakta, hatta bunlara “dünyanın sayılı derbilerinden” diyenler olduğu gibi, “dünyanın 1 numaralı derbisi” diyerek abartanlar da olmaktadır.

CNN (Amerika), Newspapers in California (ABD), New York Times (ABD), Usa Today (ABD), Washington Post (ABD), Der Spiegel (Almanya), Die Welt (Almanya), Gazetat (Arnavutluk), The Australian (Avustralya), Le Soir (Belçika), Jornais (Brezilya), Jornais do Brazil (Brezilya), China Online (Çin), Journaux (Fransa), Lemonde (Fransa), Liberation (Fransa), Dernieres Nouvelles d’Alsace (Fransa), Tous les journaux (Fransa), Newspapers in London (İngiltere), The Sun (İngiltere), Guardian (İngiltere), Periodicos (İspanya), Giornale (İtalya), Corriero Dello Sport (İtalya), La Gazetta Dello Sport (İtalya), Corriere Della Sera (İtalya), Japan Times (Japonya), Ahram (Mısır), Dawn (Pakistan), Jornais Portugueses (Portekiz) ve Interfax (Rusya), gazetelerinde, 8 Aralık 2007 günü oynanan Fenerbahçe – Galatasaray maçının sonucuyla ilgili veya “Türkiye’de böyle bir maç oynandı”yla ilgili, 9 Aralık veya 10 Aralık 2007 tarihlerinde bir haber çıkmış mıdır? Bulan gören var mı? Çeşitli dünya dillerini bilmeye gerek yok, Fenerbahçe’nin ve Galatasaray’ın adlarını da kendi dillerinde yazacak değiller ya, orijinal ad hemen görülebilir (verilen Çin ve Japon gazeteleri kendi dillerinde değil, İngilizce’dir).

Hani dünya derbisiydi? Hani dünyanın 1 numaralı derbisiydi?

Külliyen yalan, külliyen uydurma.

“Hangi Dünyanın Derbisi ?” yazımda ne demiştim?:

(http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=78926). “Çağımız teknoloji çağı, elektronik çağ. Tıklayın interneti, bakalım görebilecek misiniz? Hangi dünyanın derbisi?”.

Antonio Salazar’ı unutmayalım. Yazının başına dönelim, anımsayalım.

Ne demişti?