- Kategori
- Kültürler
Azeri- ce

Yarab men bu ahır üreği alım haralara aparım, çarasını hangi diyardan tapabilsem de özümü o yana çevirsem. Bir dinlesem ata torpağınnan, nene otağından gelen gaydayı. Bir dinlesem yele üz çevirmiş kara peştamallı içimdeki o lal uşağı.
Bu kez özümle, sözümle bir, aslım gibi astarım gibi bir giriş yapmak istedim. Üstelik bunu isteme sebebim ise, aynı topraklardan geldiğim, aynı dili konuştuğum ama ayrı zamanlarda ayrı yerlere dağılmış olduğum toprağımın insanıyla, bir reklâm aracılığıyla alay edilmiş olması.
Bir cips firmasının “yiyin gaaari” reklâmını bilmeyen yoktur. Şimdilerde forum sitelerinde sözde Azericeleştirilmiş slogan ise şöyle “Somurun gaaari” Öncelikle belirtmeliyim ki Azericede somurmak, emmek kelimesinden gelir. Türkçede de kullanıldığı gibi aslı sömürmektir ki cips yemekle hiç alakası yoktur. “Gari ya da gayri” diye bir kelime de zaten mevcut değildir.
Kabul etmem gerekir ki Azerilerin Kuzey Kafkasya üzerinden göçü sırasındaki parçalanışlarıyla, Rus boyunduruğu altına girmiş Azerbaycan Azerileri, kültürlerinden kopuk yaşamış, ana dillerini konuşamamış ve ancak 25 Ağustos 1991’de Beyaz Rusya’nın bağımsızlığını ilan etmesiyle yavaş yavaş özgürlüğü tanımıştır. Ancak kendi dillerini konuşabilmiş, Azericeyi biraz Rusça ile harmanlamış ve yeni bir biçim kazandırmışlardır. İki dalda incelenebilen Azerice özünde biraz daha kaba bir dil olup Türkçeye çok yakındır.
Aslında Azeri kültürünün insanları sıcakkanlı insanlar oldukları için genelde sevilen –en azından Türkiye’de- insanlardır. Yani sorduğunuz 3 kişiden 1’i hiç değilse dillerini sever, komik bulduğu için. Uydusu olanlar bilirler, Amerikan filmlerinin Azerice seslendirme şeklinin ne kadar da konik olduğunu, bunlara gülmemek elde değil…
Sonuç olarak söylemek istediğim şu ki, Orta Asya göçü sırasında ataları Kafkasya üzerinden Anadolu’ya yerleşmiş bir Türk olarak, geldiğim topraklarla, bu toprakların lehçesiyle gurur duyuyorum. Kimine göre komik, kimine göre alaycı olsa da…
Geceniz heyire galsın…