Başkaldırı ve bisiklet aynı öyküde ...

53. Antalya Film Festivali’nde “En İyi Film”, “En İyi Senaryo”, “En İyi Yönetmen” ödüllerini alan “Mavi Bisiklet” yurt dışında da katıldığı festivallerden birçok ödülle döndü. Film geçen hafta vizyona girdi, bizde yönetmeni Ümit Köreken ile kısa bir söyleşi yaptık.

Film beni şaşırttı doğrusu daha naif, daha fazla çocuk bisiklet ilişkisi bekliyordum. Öyküde küçük bir isyan var ne diyorsunuz ?   

Ümit Köreken :Öykümüzde bir adalet arayışını ön planda işledik. Bisiklet sinemada çok kuvvetli bir metafor verdiği özgürlüğü, çocukluk anılarını yansıtan çok film var. Senaryoyu yazarken çocuğu bisiklet üzerinde ne kadar gösterelim diye düşündük. Sonunda çocuk bisiklete emeğiyle kavuşacaksa finale saklayalım dedik.

Konu nasıl ortaya çıktı ?

ÜK- 2009 yılında yazdığımız bir tiyatro oyunuydu “Mavi Bisiklet”. Temelde bir çocuğun yetişkin dünyasında göreceği bir haksızlığa karşı vereceği tepkiyi işliyordu. Bisiklet ise benim bir çocukluk özlemimdi. Öyle o yıllarda, herkesin satın alabileceği bir nesne de değildi. Eşim Nursen ile oyunu yazarken haksızlığa karşı direnmeyi ve bisiklet özlemini harmanlamaya karar verdik.

Tiyatro eserinden film yapma planı ne zaman oluştu ?

ÜK-2012 yılında çekmeye karar verdik. Çocukluğumun geçtiği Akşehir’i seçtik. Kast ajanslarıyla çalışmaktansa gidelim çocukları oradan bulalım dedik. 2013’de gittik köy, kasaba dolaştık. Tüm okullara gittik, aileleri bilgilendirdik sonuçta 400 çocuk seçtik. 2 yıl boyu onlara doğaçlama, tiyatro, drama eğitimi verdik. Onlara senaryo yazdırdık, film bile çektirdik. Köylerinde sinema bile olmayan çocuklara sinemayı öğretmeye çalıştık.

Çekim aşamasında kaç çocuk kaldı geriye ?

ÜK-2015 ‘de çekimlere başlamadan 100 kadar çocuk kaldı. Onlara senaryo vermeden üst başlıklar belirledik ölüm, çocuk hakları, demokrasi, adalet gibi.. Tepkilerini, düşüncelerini izledik. Çekimlere başlamadan 3 gün önce başrolleri belirledik. El becerileri ve bedensel dayanıklılık da dikkate alındı. Malum Ali karakteri okul dışında para biriktirebilmek için lastikçide çalışıyor. Ali'yi canlandıran Selim Kaya bu konuda gerçekten çok başarılıydı. Kendisi başrolde oynasın diye önceden bir yönlendirmemiz olmadı. Çekimlerden önce yaptığımız son seçimde belli oldu. 

Çekimleri nerelerde yaptınız ?

ÜK-Akşehir merkez olmak üzere 6 köyde yaptık. Karda kışta yaptığımız çekimlerde zorlanmadık desek yalan olur. Planladığımız bazı çekimleri kar nedeniyle beklemeye aldık veya değiştirmek zorunda kaldık. 

Oyunculuklar son derece doğal, bilhassa yakın plan çekimlerde çocukları nasıl yönettiniz ?

ÜK-Mümkün olduğu kadar tek plan çekim yaparak, çocukların duygusallığını, sahiciliğini yakalamaya çalıştık.

Eşiniz Nursel Çetin Köreken baş karakter Ali’nin annesi rolünde oynamaya nasıl karar verdi ?

ÜK-Nursen’e Halime rolünü senaryo aşamasında teklif ettim. Zaten oyunculuk yapmış, eğitimler almıştı. Rol icabı çok farklı görünüyor, yakınlarımız bile onu tanımakta güçlük çekti.

Gelecek projeler arasında neler var ?

ÜK-Biraz daha büyük kitlelerin izleyeceği film yapmak istiyorum. Mesajlarımdan, çocuklarla, gençlerle çalışmaktan ödün vermeden seyirciye ulaşmak hoş bir duygu. Parçalanmış bir ailenin tekrar bir araya gelişini anlatan yeni bir senaryomuz bitme aşamasında. Ayrıca bir döküdrama senaryomuz var : işitme ve yürüme engelli olmasına karşın yüzmede 7 altın madalya kazanmış 14 yaşındaki Konyalı Ali üzerine..