Bir Zamanlar Anadolu’da filmiye Nuri Bilge Ceylan Anadolu’nun yeni adını koymuş; Erkekdolu

Nuri Bilge Ceylan’ın bu filmini seyretmezden önce çok sayıda eleştirisini okudum gazetelerde ve bloglarda…  Keşke okumasaydım… Çok daha ‘’sanatsal ya da simgesel’’ şeyler var sandım filmde… Beklentim oydu… Yanılmışım; gözümüze soka soka, başımıza vura vura en yalın anlatımla anlatılıyor her söz  filmde…

Anadolu’yu anlatıyor film… Türkiye’yi değil… Bildiğimiz anlamda ‘’Anadolu’’  kültürünü anlatıyor… Devleti bütün kurumlarıyla anlatıyor… Kurumları (eleştiri değil belki ama) o kurumların başındaki ‘’okumuş yazmış’’  insanların temsil ettiğini vurguluyor…

Halkımızı anlatıyor… Halkımız için nelerin önemli olduğunu anlatıyor… Uygarlığın onlar için ne anlama geldiğini anlatıyor…

Bazen uzun yazmak gelmez içimden… Bu film tokat olup çarpıyor yüzümüze… Bu ülkenin adı güya Ana/dolu… Kadının adı silinmiş bu coğrafyadaki kültürün içinden. Kadın yol edilmiş günlük yaşamdan…

Klark Gaybıl’a benzemekten onur duyan savcımız kadınlara öyle bir eleştiri de bulunuyor ki; film bu zaten… Bu kadınlar çok acımasız diyor…  Bahsettiği olay ise intihar eden eşinin hikayesi… Eşi onu intihar ederek cezalandırıyor…  Bir kadının intihar ederek erkeğini cezalandırabildiği bir kültür burası…

Kadınların bu davranışını savunmam elbet mümkün değil… Hatta salakça, aptalca bile bulabilirim… Ancak bunca sindirilmişliğe bir çeşit tepki yolu diyebilirim… Anadolu’da intiharların asıl anlamı erkekleri cezalandırmaktır, bunu daha iyi anladım…

Komiser orada bir müthiş vurgu ile Anadolu gerçeğini vurguluyor… Anadolu’da her vukuat kadın izi takip edilerek çözülür… Dünyada ise paradır bu olgu…

Erkek egemen bir kültür olayından çıkmış Anadolu… Biz zamanlar Anadolu’da filan dendiğine filan bakmayın, günümüz Anadolu’su… Kadın yok edilmiş ortamdan… Ancak erkekler bunun bedelini kadınlardan daha ağır ödüyorlar… Kadınsızlık erkeklere, öz saygı yitimi, doyumsuzluk, cinayetler, pislik ve zevksizlik olarak geri dönüyor…

Bir hapishaneye dönüşmüş Anadolu… Kadınlar mı mahpus yoksa erkekler mi mahpus anlamak mümkün değil… Ancak biri mahpus, öteki gardiyan… Sonuçta ikisi de birbirine dokunamadan ve ayrılamadan bekliyorlar birbirini…

Oyunculara ve teknik ekibe alkışlar…