Bor spreyi dünyayı kurtarabilir

Bor spreyi buzulların erimesini ve kasırgaları önleyebilir:

Ülkemizin yüzde yetmişinde bulunduğu söylenilen Bor madenleri çeşitli türevleri ile değişik alanlarda kullanılmaktadır.

Şu an ısısı yükselen ve bu nedenle de buzulları erimeye başlayan dünyanın bu sorununa ve aynı zamanda kasırgalara bir çözüm olarak Bor Spreyi olarak adlandırdığım bir önerim var:

Buzulların erimesinde asıl sebep nedir, mekanizma nasıl işlemektedir diye baktığımız zaman buzulların beyaz olmasından dolayı güneş ışığının yüzde doksanını yansıtmaları ve bu yansıyan ışığın da etraflarında bulunan kara yada denizi ısıtması ile bu ısınma sonucunda üzerlerinde bulunan buzulun erimeye başladığı belirtilmektedir. (Bu aşamada şunu söylemek yanlış olmasa gerekir: Eğer mekanizma gerçekten bu şekilde çalışıyorsa karalarda bulunan buzulların erime hızı ile denizlerde bulunanların erime hızı farklı olmalıdır çünkü karalar çabuk ısınıp çabuk soğurken, denizler geç ısınıp geç soğurlar).

Bor madeninin kullanıldığı alanlardan bir tanesi termal pillerin yapılmasıdır. Bor madeninin bu türevinden yapılacak ve sprey haline getirilecek bir ürünün buzulların üzerine sıkılması ile buzullar güneş ışınlarını yansıtmak yerine gelen ısıyı bu Bor spreyi aracılığı ile toplamaya başlarlar. Gece de bu ısı geri salınacağı için en azından erime tamamen durdurulamasa bile eskiye oranla erime hızı düşecektir çünkü gece, buzulların etrafındaki kara yada deniz daha az ısınacaktır.

Kasırgalarla ilgili olarak da yine önce oluşum mekanizmasına bakmak gerekir. Bu mekanizma da şu şekilde çalışmaktadır: Yaz aylarında okyanusun yüzey sıcaklığı normale göre bir miktar yükselir ve buna bağlı olarak buharlaşma artar. Dar alanda çok büyük değerlerde basınç düşüşü ile bir çeşit huni oluşur. Nemli hava bu huninin helezon şeklinde dönüşü ile oluşan vakum ile iç duvarlarından sarmal çizerek yukarı, bulutun içine taşınır. Nemli hava yani su buharı, yukarı doğru taşınırken sıcaklık düşüşünden dolayı yoğuşmaya ve Kümülüninbus bulutunun iç duvarlarını oluşturmaya başlar. Bu hareket ile hem Kümülüninbus bulutu büyür, hem de su buharının yoğuşmasından dolayı gizli ısı açığa çıkar.

Kasırganın ana enerji kaynağı açığa çıkan bu gizli ısıdır. (Su buharı, soğuk hava ile karşılaşıp suya dönüşürken ortaya ısı yayar). Bu nedenle sistemin büyüklüğü ve gücü, okyanus üzerinde bulunduğu müddetçe artmaya devam eder. Karaya ulaşana kadar gücü artar ve karaya en kuvvetli haliyle vurur. Kasırga karaya ulaştığı zaman artık altında okyanus değil kara olduğu için, sistemi besleyecek su buharı kaynağı ortadan kalkar. (Karada da su buharı vardır ancak mekanizmayı beslemeye yetecek düzeyde değildir).

Bor spreyini bu sistem içerisinde kasırga oluşumunu tespit ettiğimiz anda kullanabiliriz ve bu sayede su buharından açığa çıkan gizli ısı bu sprey tarafından emilir ve kasırganın oluşumu sırasında yeterli beslenme olmayacağı için ya kasırga oluşamaz yada oluşum zayıf olur.

Not 1: Bor, termal nötronları emme kabiliyeti açısından tektir. Nükleer santrallerde nötronlara karşı kalkan olarak kullanılır. Termal depolama pillerinin yapımında da Bor kullanılır. (Bu yazıda bahsi geçen Bor Spreyi’nden kasıt; sodyum sülfat, su ve boraks dekahidrattır ki nükleer santrallerde kullanıldığı ifade edilen karışımdır.)

Ertuğrul Şahin.
Turizm Araştırmacısı ve Yazar.