Davranış Kalıplarımız

Yolda seyir halindeyken önümdeki arabanın camı açılıp kocaman bir çöp parçasının camdan dışarı rastgele fırlatılmasıyla yine konular sayfa sayfa açıldı zihnimde. Kendi kendime  ‘neden’ bu şekilde davranılıyor  sorusunu  yine sormadan edemedim.

 Bunun için bir şey yapamadığımızı anlamaz şekilde yoluma devam ettim.

Bunca uyarı var: Belki caydırıcı görünmüyor ama en azından farkındalık olabilmesi açısından önemli.

 Bu uyarıların tekrar revize edilmesi mi gerekiyor bir farkındalık kampanyası mı gerekli  bilemiyorum. Ne yapmak gerekiyor? Neden bu davranışı yapmak bu kadar otomatikleşti  acaba hepimiz sormadan edemiyoruz aynı şeyi söylüyoruz. ‘Bizim ülkemizde bilinç yok,y urtdışında böyle değil’

‘Avrupa’da sahi  kimse yere çöp atmıyor mı?’  Kısmen doğru.  Ülkenin vatandaşları, orada yaşayan başka milletten diğer bireyler; okullarda erken yaşta yaşadığı yeri temiz tutmak gerektiği eğitimlerini alıyor zaten, sonrasında bir çöpü yere atmak;  kişi için bir anlam ifade etmiyor çünkü öyle bir davranışı yok ,alışkanlığı yok,yani zihnin programında yok. Yapanlarda hoş karşılanmıyor ve iyi muamele gösterilmiyor diğerleri tarafından.

Buna genelde en tipik örnek olarak yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarımızı örnek verebilirim. Örneğin; Almanya’da yaşayan Türkler, diyelim ki  burada öyle bir alışkanlıkları var(olmayanlar da olabilir o yüzden genelleme yapmıyorum)  oraya gittiklerinde kimsenin yere çöp atmadığını görerek , buna artı olarak cezaları gördükten ve bu ülke kanunlarının cezalarda ne kadar uygulayabilir  olduklarını fark ettiklerinden itibaren böyle bir davranış biçimi devam ettirilmiyor. O zamana kadar yerleşmiş olsa bile bu davranış kısa süre içinde terkediliyor. Neden sizce?  Çünkü buna elverişli yaşanan ortam yok. Alışkanlık kazanmak için uygun ortam ve aynı davranışı tekrarlamak gerekir. Bu davranış kalıbı  işlevini yitirmiş olur  işte bu da neden burada yerlere çöp atılıyor da Avrupa  vs ülkelerde atılmıyor sorusuna cevap olmuş oluyor. Millet olarak çöp atanı görünce mi atasımız geliyor  diye de sormadan edemiyorum. Bunun nedeni; bildiğim tanıdığım herkes küçüklüğümden beri elinde çöp olunca yanındaki poşete ya da cebine koyar sonradan atardı. Ben hep bu şekilde gördüm yere atmak anlayamadığım bir şeydi. Yapılmaması gereken bir şeydi. Bunu bilgisayarın içindeki program gibi düşünelim  o program sizde yok. Siz farklısını bilmiyorsunuz ve yapmıyorsunuz.

Verdiğim örnekten yola çıkarsam; arabadan kutu vs poşet atmak .. Bu neden?  Zaten kapalı bir alandayız ve ineceğiz  o kutuyu ordan tekrar muhtemeldir ki biri kaldıracak. Burada geçerli düşünce; benden çıksın da ne olursa olsun mantığımı mı?

Ne mi  yapmak gerekir  caydırıcı ceza olabilir kamera sistemi vs ile  savunmaya mahal vermeyecek şekilde uygun uyarı verilmesi  olabilecekler arasında ama asıl  önemlisi ve en kıymetlisi de küçük yaştan çocuklara iyi örnek olmak ve onlara bunun yapılmaması gereken bir şey olduğuyla ilgili doğru davranışa model olmak ve buna  yöneltmek olacaktır..

Çünkü  en azından bizden sonraki nesil için ‘Yere çöp atma ‘ tabelası yerine yere çöp atmayan ,çöpünü bulunduğu yere bırakmayan  bir ebeveynle aynı ortamda bulunması çok daha etkili sonuçlar doğuracaktır diye düşünüyorum.

Sağlıcakla kalın