Düşünce nedir, neden yakınlarımızdan farklı düşünürüz? Doğru düşüncenin kıstası var mıdır?

Yaşamda başarılı olmanın temelinde yatan gerçek; farkında olmaktır. Farkında olabilmenin şartı da düşünmektir. Gerçeğinde düşünce veya düşünmek; Üretmektir. Tıpkı bahçede sebze meyve üretmek gibi. Düşünmek; insanın özgür olduğu, bir o kadar da sorumlusu olduğu ekilebilen bir tarladır. Peki, nasıl farklı düşünürüz? Yetiştirmemiz için bize verilen domates tohumlarını, herkes kendi bahçesinde yetiştirdiğinde, görülecektir ki; domatesler, lezzetleri ve büyüklükleri ile birbirlerinden farklıdır.

Farklılığın görülebilir nedenleri; ekilen toprağın bileşimi, fidelerin bakımında uygulanan yöntem, verilen suyun miktarı ve ürünün farklı açılarla aldığı güneş ısı ve ışığıdır.

Bu anlayışı, insanların düşünme eylemlerine ve çıkan sonuçlarına uyarlarsak;

Toprak; aklı,
Bakım yöntemleri; merak ve araştırma isteği ve niteliğini,
Su; bilgiyi,
Güneş; meselelere farklı anlayışla yaklaşımı temsil eder.

Doğru düşüncenin kıstası, ölçüsü var mıdır? "Kısmi doğru" olarak kabul edilebilir olmasının ötesinde, pek bir ölçüsü yoktur.

Her güzelin bir kusuru bulunmaktadır. Ancak neticede kusurlu da olsa, bir yanı ile güzeldir. Düşünceleri de buna benzetebiliriz. Her düşüncenin değer bulacağı bir tarafı olacaktır.

Düşüncelerimizdeki isabet derecesini; bilgi, deneyim, merak, araştırma ve farklı pencerelerden bakarak daha da yükseltebiliriz. Buna örnek olarak; tekerleğin, zaman içerisinde tekamül ederek otomobile dönüşmesi verebiliriz.

Çoğunluk tarafından doğru olarak kabul edilebilecek bir düşünce ürününde;

-Kullanılan bilginin kalite ve seviyesi,
-Konuya birbirlerine yakın pencerelerden bakışı,
-Benzer zaman diliminde ve ortamlarda kazanılan deneyimi,
-Geçmişte yaşananlar ile gelecekten beklentilerdeki ortak noktalarının çokluğu gibi etkenlerin, kabul edilebilir ortak bir düşünce anlayışını ortaya koysa da, sonuç hiçbir zaman taraflarda net bir kabul görmeyecektir.

* * *

Gerçeğinde çoğunluğu ile benzer düşüncelerde olan toplumlar; düşünmüyor ve üretmiyor demektir.

İnsanlığın gelişmenin altında yatan nerede ise tek gerçek vardır; daima farklı olanı arama merakı.

Bilim, ilerleyişini, gelişmesini bu anlayışa borçludur.

* * *

Düşünce üretiminde yapılan en büyük yanlışlarından birisi; gözün gördüğünün alınan kararlara referans, kaynak yapılmasıdır. Bilim; insan beyninin, yüzde altmış oranında gördükleri ile karar verdiğini ileri sürmektedir.

Bunun halk arasındaki yaygın tanımı; “insanın aklı gözündedir.”

Görünenlerden yola çıkılarak alınan kararlar çoğunluğu ile yanıltıcı olabilmektedir. Bu nedenle karar verirken görülenlerin (Maddi olanların) dışında kalanları da dikkate almak gerekmektedir.

* * *

Bir konu hakkında bilgi sahibi olmak aslında onu ‘bilmek’ değildir. İnsanlar, genelde emin olduklarını uygulamaktadır. Bu anlayıştan yola çıkılırsa; bildiğimizi uygulamıyorsak, gerçekte bildiğimizden emin değiliz demektir.

Bir örnek; kimileri zararlı alışkanlık yapan maddeleri kullanır? Bilgiye bu kadar kolay ulaşılan bir çağda, zararlı alışkanlıkların zararları hakkında temel bilgi niteliğinde de olsa bilgimiz elbette bulunmaktadır.

O halde zararlı olduğu bilinen maddeleri neden kullanmaya devam ederiz? Demek ki, bildiğimizden emin olamamışız. Bir şekilde daha ikna edilmeye ihtiyacımız vardır.

Çocuk büyütenler anımsayacaktır. Parlak ve hareketli olan nesneler bebeklerin ilgisini çeker. Isı üreten soba ve benzerleri de öncelikli ilgi alanlarındandır. Ne zaman ki, ısıdan eli yanarsa, ateş artık onun için zararlıdır. Hem görmüştür, hem de yanmıştır. Özetle; bilmenin yanında da anlamıştır.

Ateşi seyreden bir yetişkin, seyrettiğinin, gördüğünün ateş olduğunu bilmektedir. Ancak ateşte yanan (odun), onun (ateşin) yaktığını anlamaktadır. Bu anlayışla, insanın bilmesi; anlaması, kavraması için yeterli olmamaktadır.

Çocuğunun eğitiminde başarılı olan aileler; bilinçli olarak veya farkında olmadan, çocuklarını; ‘gör, uygula ve anla’ anlayışıyla eğittikleri için başarılı olmaktadırlar.

Resim; giritturk'ten alıntıdır.