Gereksiz masraflardan kaçınarak, bütçenizi nasıl dengelersiniz?

Dikkati çekmeyen küçük ve gereksiz harcamaları kısarak bütçenize katkıda bulunabilirsiniz. Tabii burada ders verir şeklinde ukalalıkta bulunmak istemiyorum. Ama kendimden örnekler vererek bazı masrafların kısılarak toplamda bütçeye ne kadar katma değer sağlandığını anlatmaya çalışacağım. O maddelerden birisi bile bazı kişilerin işine yararsa bundan sadece mutluluk duyarım.

1. Henüz ADSL'in olmadığını dönemlerde internete çevirmeli ağla bağlanıyorduk. Çevirmeli ağ, hem yavaş, hem de internete bağlı olduğumuz sırada telefon görüşmesi yapılamayan bir sistemdi. O zamanlar ikinci bir telefon almış ve internete o telefondan bağlanmak suretiyle normal telefonumuzu boşa çıkarmıştık. Türk Telekom henüz özelleşmemişti. O dönemde sabit ücret de olmadığından sadece konuştuğumuz kadar ödeme yapıyor, bu nedenle bize maddi bir yük getirmiyordu. İnternete bağlanmanın bir üst aşaması olan ADSL çıktıktan sonra evde ikinci bir telefon bulundurmanın pratik bir yararı olmamıştı. Ancak daha sonraki dönemlerde ev telefonlarına da sabit ücret uygulaması getirildiğinden o telefonla hiç konuşmasak bile bir ücret ödüyorduk. Senelerce "Aman, ne olacak...Alt tarafı şu kadar para" deyip telefonu da iptal ettirmemiştik. Cep telefonlarıyla rekabetin arttığı, dönemde Telekom'da Ev avantaj tarifeleriyle abonelerine bazı kolaylıklar sağlamıştı ama bu arada sabit ücretlere de ufak ufak zamlar yapılıyordu. Bunun üzerine her ay gereksiz olarak 20 TL. ya kadar gereksiz ödeme yaptığımız telefonu 2 ay önce iptal ettirdim. Şu anda evlerde ikinci bir sabit telefon varsa ikinciyi iptal ettirmek az da olsa bütçenize bir katkı sağlar.

2. Artık her aile bireyinde bir cep telefonu bulunmaktadır. Aşağı yukarı kişilerin ayda konuştukları süreler bellidir. Eğer bir paket program kullanıyor, örneğin ayda 180 dakika cep telefonuyla konuşuyorsanız, size 600 dakika hediye verseler de, iki gün bedava konuşma olanağı sunsalar da bunun hiçbir önemi yoktur. Başka bir blogumda söz ettiğim gibi her hediye verilişte, paket programlara zam yapılmaktadır. Geçenlerde paket programlarımı iptal etmeme rağmen, faturalı hatlarda da bir sabit ücret uygulaması ve buna ek olarak da KDV, ÖTV gibi vergilerle birlikte ekstra bir ücret ödenmektedir. Faturalı hattınız varsa GSM şirketinin esiri oluyorsunuz ama kontörlü hatlarda kontrol sizde oluyor. Artık numara değiştirmeden fatura hattan kontörlü hatta geçmek mümkün. Bu nedenle fatura kesiminde ben de kontörlü hatta geçip, kontrolun bende olmasını sağlayacağım. Üstelik kredi kartlarıyla aldığınız puanlarla da kontör alma imkanınız oluyor.

3. Haftada kaç gün damacana su alıyorsunuz? En az iki değil mi? Kalabalık aile iseniz gün aşırı su alıyorsunuzdur. Üstelik meyve ve sebzelerinizi musluk suyuyla yıkıyorsunuz. Değil mi? Musluk sularını elektroliz işlemine tabi tuttuğunuzda suyun üzerinde yeşil bir tabaka oluşuyor. Bunun mebran değeri ise 250 nin üzerindedir ki, bu rakkam suyun içindeki yabancı maddeleri gösterir. Tabii bütün bunları İstanbul için belirtiyorum. Gün aşırı damacana su alan bir aile 7 x 15 = 105.- TL. içme suyu masrafı yapıyor demektir. Aile birey sayısına göre bu sayı 80 ila 100 TL. arasında değişmektedir. Üstelik menba suyu sandığınız bir çok firmanın suyu arıtma sudur. Bunun yerine piyasada satılan ve fiyatı 1.200.- TL olan arıtma cihazlarından aldığınızda ki - bu cihazı kredi kartına 12 taksitle satın alabilirsiniz - bir yıl sonunda hiçbir su masrafı ödemeyeceksiniz demektir. Sadece altı ayda bir filtre değiştirmeniz yeterli olacaktır. Şu anda bizim arıtma cihazında kullandığımız suyun mebran değeri, damacana ile satılan sulardan daha düşüktür. Mebran değeri ne kadar düşükse suyun içilebilirliğinin o kadar iyi olduğunu da eklemeliyim.

4. Daha önce başka bir blogumda da söz ettiğim için burada kısaca değineceğim. Eğer elektrik saatleriniz akıllı saat ise, 22.00-06.00 saatleri arasında ödeyeceğiniz Kw saat ücreti, 17.00-22.00 saatleri arasında ödeyeceğiniz Kw saat ücretinin 1/3 oranındadır. Bu nedenle bulaşık, çamaşır makinesi gibi elektrikli aletler ile ütüyü 22.00 den sonra kullandığınızda bütçenize önemli katkılar sağlanacaktır. Ayrıca ampullerinizi tasarruflu ampullerle değiştiriniz.

5. Eviniz güneş alıyor ve güneş evin içini yeteri kadar ısıtıyorsa kombili dairelerde doğal gazın açık olması sadece bütçenizi kabartır. Bazı aileler kış başında doğal gazı açıp, havaların iyice ısındığı zaman kapatırlar. Kombiyi üst seviyelerde kullanarak evde tişörtle dolaşmanın hiçbir mantıklı açıklaması yoktur. Kullanılmayan odalardaki kalorifer peteklerinin kapatılması, gece kombinin kapatılması da doğalgaz harcamanızı önemli miktarlarda azaltacaktır.

6. Civarınızda semt pazarı olduğu günler marketler sebze ve meyve fiyatlarında hatırı sayılır indirimler yaparlar. Bu günlerde sadece haftalık sebze, meyve ve gerekli ihtiyaçlarınız için marketi gidiniz. O günlerde ihtiyacınız olmayan gıda maddelerini almayınız. Çünkü sebze ve meyvede indirim yapan marketler, indirimli günlerde diğer malların fiyatlarını şişirebiliyorlar.

7. Kampanyalı ürünleri takip ederek, başka ürünlerin cazibesine kapılmadan o ürünleri normal fiyatının altına almak da bütçeye önemli katkılar sağlar.

8. Bir tarihte su tesisatındaki bir arıza nedeniyle, tamirci çağırmıştım. Gelen tamirci 10 dakikada yaptığı bir iş için hatırı sayılır bir ücret istemişti. Ertesi gün tamircinin istediği kadar bir parayı harcayarak, tamir aletleri aldım. O tarihten sonra da musluk sızıntıları, tesisattaki musluk değişmeleri, tıkanan muslukları açma dahil ilave tesisat yapılması dışında bütün musluk tamirlerini, bunun yanında elektrik prizleri, anahtarları, avize takılması ve benzer işlemleri kendim yapmaya başladım. Bunlar için sadece ilaveten bir makkap almak yeterli oluyor. Evdeki ufak tefek tamirleri kendiniz yaptığınızda bunlar da bütçenize katkıda bulunur. Eğer eviniz çok büyük değilse, badana ve boyayı bile kendiniz yapabilirsiniz.

9. Peki varsa tasarruflarınızı nasıl değerlendiriyorsunuz. Eğer borsa hakkında yeterli bilginiz yoksa kulaktan dolma bilgilerle borsaya girmeyiniz. Ancak birikimlerinizin % 20 sini geçmeyecek şekilde uzun vadede borsada sağlam firmaların kağıdını alıp unutabilir, yıllar sonra milyoner bile olabilirsiniz. Bundan 10 yıl önce Bosh fren sistemleri adlı hisse senetlerini takip ediyordum. O yıllarda o kağıt bölünmüyordu ve fiyatı da diğer kağıtların değerinden çok daha fazlaydı. Eğer o tarihte eski parayla 1 milyarlık hisse senedi alsaydım, şu anda yine eski parayla söylüyorum, o kağıdın değeri 1 trilyon olmuştu. Çünkü o hisse senedi 10 yıl içersinde % 1000 oranında artmıştı. Ama o kadar uzun vade düşünmediğim için öyle bir kağıdı da almamıştım. Ancak Çukurova elektrik veya Kepez gibi hisseleri alanlar ise bugün sıfırı tüketmiş durumdalar.

Şu sıralarda dövize yatırım yapmanın da hiçbir anlamı yoktur. Döviz de şu anda borsa gibi bir inip, bir çıkıyor. Ancak kafanızda alım için bir rakkam varsa, birikimlerinizin bir kısmıyla döviz alıp, bir süre bekledikten sonra, önceden hedeflediğiniz bir fiyattan satış yapabilirsiniz.

Hazine bonosu ve devlet tahvillerinde stopaj oranının, mevduat faizlerinden % 5 daha az olmasına rağmen, faiz oranları çok daha düşüktür. Önümüzdeki günlerde bankaların munzam karşılıkları kısa vadede arttırıldığından, uzun vadeli mevduat faizleri daha cazip hale gelecektir. Enflasyonun daha da düşeceğini düşünüyorsanız, uzun vadeli mevduata yatırım yapmanın doğru olduğunu düşünebilirsiniz.

Sonuç olarak masraflar konusunda, ayrı ayrı baktığınızda küçük görünen masraflar toplandığında hatırı sayılır bir meblağa ulaşmaktadır. Buradan elde edeceğiniz artı değeri ister tasarruflarınıza ekleyin,isterseniz kendi zevkiniz için harcayın.