Hababam sınıfı dünyada ikinci

Yaşasın Dostlar! Dünyadaki en iyi ikinci komedi filmi de bizden. Değerli yazarımız Rıfat Ilgaz’ın aynı adlı eserinden sinemaya uyarlanan “Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı”
İnternetteki “imdb” sitesinde onbinlerce sinema izleyicisinin katıldığı oylamada yüzlerce komedi filmi arasında ikinciliği elde etti. İzleyicilerden “10” üzerinden “8.8” not alan film, dünya sinemasının pek çok ünlü komedi yapımını da geride bıraktı. (1)

Bu arada yürekleri memleket özlemi ile yanıp tutuşan, gönüllerinde her an çılgın dalgaların kıyıya vurduğu sesleri yaşatıp yosun kokularını barındıran gurbetteki Cideli dostlara yakında şöyle güzel bir şölen haberim olacak, sadece biraz sabretsinler diyorum.

Evet! Komedi ve kara-komedi severlere de bir çift sözüm var söylenecek. Aslında bugün yaşananlara baktığımızda yirmi yıl sonrasında dünyanın en iyi kara-komedileri de bizim ülkemizden çıkacak gibi görünüyor bana. Senaryoları ise bugünkü siyaset sahnesinde bir takım simgelerle, imgelerle ve gizli anlaşmalarla acımasızca yazılıyor.Yine de bu olası kara-komedileri komediye çevirme şansını henüz yitirmedik diye düşünüyor ve haberime geri dönüyorum.

Müzikler Melih Kibar, görüntü yönetmenliği Kriton İlyadis tarafından yapılan "Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı" filminin yapımcısı (Arzu film) ve yönetmeni Ertem Eğilmez ve senaristi de Sadık Şengil, kurguyu ise İsmail Kalkan yapmış. Film renkli ve 35 mm olarak çekilmiş 1975 yılında. Oynayan sanatçıları ve filmde canlandırdıkları karakterleri aşağıdaki listede verilmiştir.(2)

Oyuncu
Filmdeki Karakteri

Kemal Sunal
İnek Şaban

Münir Özkul
Kel Mahmut

Adile Naşit
Hafize Ana

Şener Şen
Badi Ekrem

Tarık Akan
Damat Ferit

Semra Özdamar
Semra Hoca

Muharrem Gürses
Müdür

Halit Akçatepe
Güdük Necmi

Teoman Ayık
Öğrenci

Feridun Şavlı
Domdom

Sıtkı Akçatepe
Paşa Nuri

Ergin Orbey
Hüseyin Şevki Topuz

Cem Gürdap
Tulum Hayri

Ahmet Arıman
Hayta İsmail

Kemal Ergüvenç
Kemal hoca

Ertuğrul Bilda
Kül yutmaz

Talat Dumanlı
Sıtkı hoca

Hayri Karabey
Rıza hoca

Cengiz Nezir
Öğrenci

Bülent İğdiroğlu
Öğrenci

Hakkı Karadayı
Veysel Efendi

Tayfun Akalın

Orhan Aydınbaş
Bakan

Rıfat Ilgaz'ın Hababam Sınıfı adlı eseri, daha önce de Çin'de oyunu sergileyen öğrencilere ödül kazandırmıştı. Pekin Yabancı Diller Üniversitesi'nde düzenlenen Tiyatro Festivali için Türkçe Bölümü'nden 24 öğrenci iki ay Hababam Sınıfı'nı çalışmış, öğrencilerin Çince sergiledikleri eser, en iyi oyun seçilmiş, 'Kel Mahmut'u oynayan Can Bao ve 'İnek Şaban' ı canlandıran Şi Cigang, en ilgi çeken karakterler olmuştu. (1)

Dünyanın en iyi 10 komedi filmi:
1- Dr. Strangelove or How I Learned to Stop ... (1964)
2- Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1975)
3- Fabuleux destin d’Amelie Poulain (2001)
4- Modern Times (1936)
5- Monty Python and the Holly Grail (1975)
6- Safety Last (1923)
7- Singin’in the Rain (1952)
8- City Lights (1931)
9- Some Like It Hot ( 1959)
10- The Apartment (1960)

Hababam Sınıfı’nın filme çekilmesi de oldukça maceralı olmuştur. Zamanın sansür kurulu üyelerinden öğretmen kökenli Mualla Hanım, “Ben öğretmene ‘kel’ dedirtmem” diyerek karşı çıktığı için, senaryoya uzun süre izin verilmemiştir. Romandaki Kel Mahmut tipinde ağır basan kişi Rıfat Ilgaz’ın Kastamonu Muallim Mektebi’nden öğretmeni Nihat Dicle’dir. Nihat Dicle, filmi televizyonda izledikten sonra öğrencisi Rıfat Ilgaz’a bir mektup yazar:

“Bu mektubu yazmaktaki birinci sebep, geçen akşam televizyonda çok kıymetli eseriniz olan Hababam Sınıfı filmini seyretmek olmuştur. Daha önce tüm akrabalarım ve blok komşularımız bu filmi seyretmişlerdi. Bana verdiğiniz Kel Mahmut rolünden dolayı size minnettarlığımı, takdirlerimin, gurur ve iftihar duygularımı iletmektir amacım. Ne yapacağımı bilemiyorum. Yalnız televizyon gibi bir yayın aracında eserinizi tüm memleket bireylerinin iftiharla seyretmesi kâfidir. Sağolunuz, var olunuz. Duygularımı takdirlerinize bırakıyorum.”

Rıfat Ilgaz, HABABAM SINIFI’nın doğuşunu şöyle anlatır;
“Ben bu eseri İlhan Selçuk’un sahibi olduğu Dolmuş adlı mizah dergisinde küçük hikâyeler şeklinde yazmaya başladım. 1950’li yıllarda... Turhan Selçuk’da resimliyordu. Öyküler çok beğenilince, İlhan devam etmemi söyledi. Aslında bu olaylar Kastamonu Lisesi’nde ve Kastamonu Muallim Mektebi’nde başımdan geçen, çevremde cereyan eden gerçek olaylardı.Ben onları biraz süsledim o kadar... Romanda İnek Şaban, Güdük Necmi, Kalem Şakir, Sidikli Turan, Erkek Sevim vb. tipler gerçek hayatta aynen yaşamıştır. Kel Mahmut öğretmenimizdi. Gerçek adını tabii değiştirdim. İnek Şaban’ın asıl ismi Ahmet’tir, hayattadır ve Safranbolu’da yaşıyor. Hababam Sınıfı 73 öyküden oluşmuş bir romandır. Yazdıkça gelişmiştir, güzelleşmiştir.

... Güdük Necmi benim. Nihat Dicle hocamız müdür yardımcısıydı ve Kel Mahmut tipinde canlandırdım. Safranbolulu Ahmet’de İnek Şaban oldu. 120 kiloluk bir Tulum Fehmi’miz vardı. Fehmi’ye iki porsiyon yemek çıkardı. Fehmi de Tulum Hayri oldu. Hademe Şerife Hanım, Hafize Ana tipinde canlandı. Fransızcacı Sedat Bey yine aynı rolde.

Badi Ekrem beden hocası Dadaylı Rehmicük’tür.”

Rıfat Ilgaz Hababam Sınıfı’nı yazarken neyi amaçladığını ise şöyle anlatıyor:

“Hababam Sınıfı bir eğitim yergisidir. Mizah beyazdır, olumludur. Mizahta gülme ana öğe değildir. İsteyen ağlar, isteyen güler. Ben yergi yapıyorum, komedi bile düşünmüyorum. Hababam Sınıfı’nda üç şeyin yergisi yapışmıştır: Kopyanın, ezberin, uydurma saygının... Benim mizahım düşündürmeye dayanır. Hababam Sınıfı’nda bize yakışmayan eğitimsel şeylerin yergisini yapıyorum.”

Hababam Sınıfı şiir, roman, öykü, anı, deneme türlerinde 70 dolayında yapıta imza atan Rıfat Ilgaz’ın ününü bile gölgede bırakmıştır. 2006 yılı Hababam Sınıfı’nın yazılışının 50. yılı... Prof. Dr. Emin Özdemir 'in ''Eğitim fakültelerinde, öğretmen adaylarına ders kitabı olarak okutulması gerek!'' dediği Hababam Sınıfı tam elli yıldır gerek romanı, gerek tiyatrosu, gerekse filmleriyle halkımızın gözdesi olmuştur. Rıfat Ilgaz, Hababam Sınıfı’nı yazarken eğitim sistemindeki çarpıklıkları gözler önüne sermeyi hedeflemişti. Aradan geçen elli yıla rağmen Hababam Sınıfı hâlâ ilk günkü ilgiyi görüyorsa eğer; bir eğitmen olan Rıfat Ilgaz’ın gözlemlerinin ne kadar isabetli olduğunu da gösteriyor. Yöneticilerin Hababam Sınıfı’na salt mizah gözüyle bakmaları, “ciddiye almamaları” ellerindeki bu büyük kaynaktan faydalanmalarına da engel oluyor.(1)

(1) http://cinaryayincilik.com.tr/cinar/index.php (basın bültenlerinden)
(2) www.sinematurk.com/film.php?3615 - 50k