Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 
 

AYFER AYTAÇ GAZETECİ YAZAR

http://blog.milliyet.com.tr/ayferaytac

07 Nisan '21

 
Kategori
Anılar
 

Haşgeş Yağı

GATIK GATIK YE AŞAMA DA GALSIN
 
Yaşar komşumuzun tek oğluydu.
 Ana babası evlendiklerinin ertesi yılı, Antalya'nın bize yakın bir ilçesinden gelip ilimize yerleşmişler.Kendi yörelerinde çok zorluk çekmişler, işleri hiç rast gitmemiş, ufacık tarlalarına ektikleri bitmemiş.Ardı ardına bir kaç kez evlat sahibi olmuşlar, çocukları bir yaşını bile görmemiş. Yeni umut bellemişler, yeni bir başka yere göçmeyi; kalkıp gelmişler bizim ele ot biçmeye... 
 
Gül bahçelerinde gül fidanlarının etrafında gelişip yerleşen otları topraktan ayrıştırma karşılığı aldıkları günlük yövmiyeyle geçimleri iyi kötü zamanın peşi sıra gitmekteymiş. Çocuk hasretleri de Yaşar'ın doğumuyla bitmekteymiş. Ne var ki Yaşar cılız doğmuş, ellerinde avuçlarında ne kadar kazanç varsa kuruşuna kadar Yaşar'a sarf etselerde, Yaşar bir türlü ünemiyormuş. ana baba korkmaktaymış bu biriciğimize bir şey olursa, biz ne ederiz?
 
Sonunda Dinarlı bir komşuları bunların meramını anlamış, derdine deva olur diye şu tavsiye de bulunmuş. Haşgeş yağı gedirt  garahisardan; ben Dinar'dan getirdirdim amme bizde fazla yok, Afyon'da vadır, ünnedin mi kim osa gönderiveri, geli gelmez çocuğa sabah aşam yedir. haşgeş yağıylan yemekle yap, ekmene falan çikkoletta sürcene haşgeş ezmesi çal, semirsin oğlan. Siz de yen gı, yüzünüz güze olu, galbiniz salam olu. Netcen gatı yağları, dıkecen damarları. Haşgeş giren evden hastalık çıka gide. Emme aksatmadan verin oğlana haşgeşli gıdaları" demiş. Görün bak oğlan nası boy verir. Hem de uykusunu güze uyur." diye de eklemiş.
 
Yaşar'ın anası babası denileni etmiş, 40 gün kırk gece boyunca Yaşar'ı Afyon ilinden getirdikleri haşhaş bitkisinden çıkarılan yağla beslemişler, haşhaş kapsülünden çıkan minik tohumlarını kavurup yedirmişler, sabah kahvaltısında ekmeğine reçel yerine haşhaş ezmesi sürüp vermişler. Böreklerini, çöreklerini, katmerlerini hep haşhaşlı yapmışlar. Kısa bir süre sonra görmüşler ki, Yaşar oğlan boy pos atmış, kemik yapısı sağlamlaşmış, anne babanın da Yaşar'ın sağlığına yönelik kaygıları böylelikle son bulmuş. 
 
Gün gelmiş Yaşar oğlan başka hiç bir şey yemez olmuş, bu defa ana-baba biricik oğullarını haşhaştan uzaklaştırmak için türlü bahaneler üretmeye başlamış.
Baba:
-"Oğlum az ye gari şu haşgeşli şeyleri, için dışın gaşgeş ezmesi oldu."
Anne:
-"Oğlum gadık gadık ye, aşama da galsın. Aşama bi da mı nevale düşüncem ben sana, viri yete gari..."
diyerek Yaşar'ı haşhaş tutkusundan vazgeçirmeye uğraş verir olmuşlar. Bir yandan da sevinmektelermiş, "oğlumuz güçlü kuvvetli, her bir işten gocunmaz gari" diyerekten...
 
Evet kendi ülkemizde yetişenlerin değerlerini bilsek, kendi insanımızın yetiştirdiğini desteklesek, ektiğini- biçtiğini yesek hepimiz semirmiş, sağlıklı oluruz. ( Bulursak tabi) 
 
Haşhaş içeriğinde; bakır, kalsiyum, demir, manganez, potasyum, magnezyum ve çinko bileşenler yer almaktadır. 
 
Haşhaşın en önemli faydalarından biri uykusuzluğa iyi gelir, bunu bilenler haşhaş çiçeklerinin bir adına da uyku çiçeği demişler. Kamsül içindeki tohumları havanda dövülüp bir çay kaşığı yenilirse hem uyku verir, hem vücudu dinlendirir. Kemikleri güçlendirir, kemik ağrılarını giderir. Hekimlikte; ağrı ve sancıları dindirici ve ishal kesici olarak kullanıldığı bilinir. Yağı, mesane iltihabında, raşitizmde ve kabızlıkta kullanılır. 
 
- Haşhaş kalp ve damar sağlığı için faydalı olmakla beraber beyin fonksiyonları konusunda da oldukça yararlıdır.
- Haşhaşın tohumunda oleik asit yer almaktadır. Bu; kötü kolesterolü düşürmek için önemli bir bileşendir.
- Haşhaşın içeriğinde yer alan manganez, çok güçlü bir antioksidandır.
- Haşhaşın içeriğinde yer alan bol orandaki potasyumla tansiyonu dengelemektedir.
 
Kadın doğurganlığını artırma, sindirimi düzenleme gibi daha pek çok faydası olduğu bilinir. Tohumu çeşitli yiyeceklere ekilir.  Haşhaşın yemeklerde kullanılmasının yanı sıra, tıpta doğal bir ağrı kesici olarak kullanıldığı belirtilebilir. Morfin yapımı da haşhaş bitkisinden olur, ancak bunu insanlar kendi kafasına göre yapar kullanırsa aniden ölür kalır. Zaten haşhaş bitkisinin ekimine buyüzden sınırlandırma getirilmiştir.
 
Herşey bir bilen tavsiyesiyle ve kararınca kullanılırsa faydası görülür. Aksi halde kulaktan duyulanlar insan sağlığına yarar beklerken zarar verir. Bu bilinçte olarak haşhaş yapımı katmerleri, kavurgaları kararınca yiyelim. Allah'ın verdiği nimetlere minnetle şükürlerimizi edelim. Afiyet temennilerimle...
 
Ayfer AYTAÇ
ayferaytac.com
 
Toplam blog
: 622
: 205
Kayıt tarihi
: 08.12.14
 
 

Gazeteci-yazar ..