- Kategori
- Kent Tarihi
İlk Karakoyunlu Şehri
13. Yüzyıl başlarında Moğollarla çarpışarak Erciş'e kadar gelen Türe Beg (Töre Bey) idaresindeki 30 bin çadır Kara Koyunlu Türkmeni burada yerleşir. Nüfusları artınca bir bölümü Azerbaycan, Bitlis, Diyarbakır, Erzurum, Muş, Bingöl ve Bayburt tarafına gider. Töre Bey bütün aşiretleri Erciş'ten yöneterek burayı merkez yapar.
Erciş Kalesi Çepnilerin hakimiyetinde olduğundan kale kuzeyinde şimdiki Çatakdibi (Zortul) mahallesinin bulunduğu ovada ilk şehirleri olan "Akmescit" kurulur. Beyaz taştan yapılan caminin adıyla anılan şehir zamanla büyüdüğünden Erciş Kalesinden daha çok nüfus barındırmaya başlar.Karakoyunlular Erciş bölgesinde Akmescit haricinde iki şehir ve yüz civarında köy ve avul da kurarlar.
Buradaki kümbette Töre Bey ve eşi Sarı Çiçek Hatun için ölümlerinin ardından yaptırılır. "Anonim" ve "Kara Yusuf Kümbeti" olarak adlandırılan bu anıt mezar Töre Beye aittir. Kara Yusuf'un mezarı kaynaklara göre kalenin yanında kendi yaptırdığı zaviyesindedir.
1514'den başlayarak iki asır boyunca devam eden Osmanlı-Safevi savaşları sonunda Akmescit tamamen harap olur. Şehirden kalan taşlar ve diğer yapılarda yerlerinden alınarak yeni yerleşim alanlarının inşasında kullanıldığından Akmescit'e ait izler kaybolur. Sadece kümbet ve etrafındaki mezarlık günümüze ulaşır. Mezarlık yakın zamana kadar kısmen sağlam olsa da, orası da kaybolmaya yüz tutar. Kümbet ise 2011 Erciş/Van depreminde ağır hasar görmesine rağmen onarılmaz.