İş aramak ve engeller

Ömür boyu aynı iş yerinde çalışan insanlara saygı duyuyorum. Günümüzde bu kavram, iş hayatında değişen global değerler ile birlikte daha az rastlanır olmaya başladı. Elbette sadece iş dünyasındaki değişim değil, çağımızdaki yenileşme ruhu ve bireyselleşme de bu değişime katkıda bulundu. Örneğin; Gayet memnun olduğu halde iş değişikliği yapan bir arkadaşınız yok mu? Daha iyi şartlar için? Ya da tam tersi iş akdi birden bire sona eren çok başarılı bir arkadaşınız? Çevremizdeki insanların haberlerini almak artık sanırım pek şaşırtıcı gelmiyor. Büyüklerimiz ise bizim için üzülüyor, “hak etmediğimizi” düşünüyor ve bizim saklı üzüntümüze ortak oluyorlar.Oysa maalesef artık iş aramak  doğal hale gelen bir kavram.

Bölümüm kapatılıp işten ekibimle birlikte ayrıldığım gün akşamı bir aile büyüğüm içinde eşyalarımın olduğu koliyi gördüğü zaman o ana kadar sürdürdüğüm “iyi olma” çabamı sona erdirmişti. “Bu ne? Yoksa işten mi ayrıldın? Ne oldu? Neden? Ama sen çok iyiydin? Nasıl yani? Anlayamıyorum? Ya şimdi ne olacak? Ne yapacaksın?”... Ertesi günlerde sık sık arayıp moral vermeyi kendine amaç edinmişti. Kendisin 40 yıl aynı iş yerinde çalışıp, bu kurumdan emekli olduğu düşünüldüğünde içinde empati kurarak yaşadığı acıyı paylaşması son derece olağandı. Ellerinden öperim.

Bugün; bölümü kapatılan, şirketi kapanmaya ya da küçülmeye giden kişileri, ya da performansı sebebiyle işinden ayrılanları sık sık duyuyoruz. İş hayatına yeni atılan yeni jenerasyonun da bilinçli olması gereken bir konudur bugün bu konu.

İş arayışı başladığında ilk akla gelen yazılması veya güncellenmesi gereken bir özgeçmiş olur. Özgeçmiş çok önemlidir: Kişisel bildirgedir özgeçmiş ! Uzun süre bu konu ile ilgilenmemiş kişiler özgeçmişin nasıl yazıldığını hatırlamaya çalışır. Bilgisayar başına oturup, bir şeyler yazmaya başlarız. Kişisel bildirge; Kim olduğumuzu, hedeflerimizi ve hangi niteliklerimizin bizi bu hedeflerimize ulaştırabileceğini tanımlar. Ancak sadece özgeçmiş yeterli değildir. İş arayışımız başladığında özgeçmiş sadece bir araçtır.

Karşımıza çıkan engellerden başlıcası “ne yapılması” ve “ne yapılmaması” gerektiğini veya “neyin nasıl yapılacağını” bilememektir. Genel olarak ne yapılacağını bilsek bile, işin tamamlanması için,  hangi adımların takip edileceğini bilemeyebiliriz.

İş aramak iyi bir araştırma becerisi gerektirir. “Yanlış  iş veren” ve “yanlış işin” peşinden koşmak iş arayışında verimliliği düşürür. Yanı sıra, iş ararken öncelik ve önem sırasını belirlemezsek oradan oraya savruluruz. Planlı hareket edersek ancak, ulaşmak istediğimiz yere doğru ilerleyebiliriz. İş arama sürecinde kendi zamanımızı yönetiriz. Ancak, bu güne kadar kendi zamanımızı yönetmeye alışmadığımız için bu durum bizi düzensizliğe yöneltebilir.  

İş arama sürecinde duygusal bir baskı vardır. Yanı sıra depresyon, sinirlilik veya kaygı. Bu duygular son derece normaldir. Çevremizden anlayış bekleriz. Ve eğer olumsuz duyguların esiri olursak planlı hareket edemeyiz. Yaptığımız her mülakat bu işi alacağımız anlamına gelmez. Eğer olumsuz cevaplar tekrar ediyorsa, sıkıntılılık haline, depresyona  ve eylemsizliğe sebep olabilir.

Bazen de çok tedbirli yaklaşırız. Eğer bazı şeyler hoşumuza gitmiyorsa bunların üzerine gitmekten kaçınırız. İstenmeme korkusu da oluşabilir. Kendimizi daha iyi hissetmek için, daha olumlu görünen işlerle meşgul olmayı tercih ederiz. Veya görüşme yaptığımız firmadan bir sonraki hamleyi yapmasını bekleriz. Ancak bu tedbirlilik amaçlarımıza ulaşmamızı engelleyebilir. Beklemek, bizi aşağı çekebilir. Ayrıca, “red” cevabı almaktan  korkarız. Bu korku, iş arama sürecinde kişisel güvenimizi ve verimliliğimizi korumayı zorlaştırır.

“Ah, arkadaşım var” dediğimiz zaman eski arkadaşlar telefonlarımıza dönmeyebilir. Beklentilerimiz arttıkça yalnızlaşırız. Ancak arkadaşlarımız da iş kaybı yaşamamışlarsa bizi yeterince anlayamayabilirler.  Güvendiğimiz bir kişinin veya bir danışmanın desteğini almak iş arayışında daha planlı ve motive hareket etmemizi sağlar. İş arayışı bir projedir, kendi projemizdir ve bu projeyi iyi yönetirsek olumlu sonuçları kısa zamanda alırız.

Engeller her zaman her yerde var olacaktır, önemli olan bu engellere bakış açımızdır.